नवी दिल्ली: आपले आरोग्य आपल्या पोटात आहे. जेव्हा पचन योग्य असते तेव्हा शरीर उर्जेने भरलेले असते, मन शांत राहते आणि रोगांविरूद्ध लढण्याची शक्ती कायम राहते. परंतु जेव्हा पोट पुन्हा पुन्हा बिघडू लागते तेव्हा कधीकधी अतिसार आणि कधीकधी बद्धकोष्ठतेच्या समस्येचे नुकसान होते तेव्हा ते काही गंभीर संकटाचे लक्षण असू शकते. अशीच एक समस्या 'इरिटेबल ब्वेल सिंड्रोम' (आयबीएस) आहे. ही एक दीर्घ -विखुरलेली पाचक स्थिती आहे, जी व्यक्तीच्या दैनंदिन जीवनशैली, मानसिक स्थिती आणि अंतर्गत संतुलनावर गंभीरपणे परिणाम करते.

आयबीएसमधील सर्वात सामान्य लक्षणांमध्ये पोटात पेटके किंवा वेदना, वायू, स्टूलमध्ये बदल (कधीकधी अतिसार, कधीकधी बद्धकोष्ठता) आणि फुशारकी यांचा समावेश आहे. काही लोकांना असे वाटते की ते स्टूल पूर्णपणे काढून टाकू शकत नाहीत आणि कधीकधी स्टूलमध्ये पांढरे चिकट पदार्थ देखील दिसतात. मासिक पाळीच्या वेळी ही लक्षणे विशेषत: स्त्रियांमध्ये वाढू शकतात. जरी ही स्थिती वेदनादायक आहे, परंतु यामुळे आतड्यांना कायमचे नुकसान होत नाही.

आयबीएस रुग्णाच्या लक्षणांच्या आधारे ओळखला जातो, विशेषत: जेव्हा ही लक्षणे सतत राहतात आणि पुन्हा पुन्हा येतात. ही एक तीव्र स्थिती आहे ज्यामध्ये लक्षणे कधीकधी दिसून येतात, कधीकधी कमी होते.

अमेरिकन नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ हेल्थ (एनआयएच) च्या मते, आयबीएसचे एक विशिष्ट कारण अद्याप उघड झाले नाही, परंतु असे मानले जाते की ही समस्या 'ब्रेन-गॅट परस्परसंवाद' च्या गडबडीने सुरू होते. यामध्ये, पाचक प्रणाली कधीकधी तीव्र होते आणि कधीकधी खूप हळू करते, ज्यामुळे गॅस, टॉरशन आणि आतड्यांसंबंधी हालचाल यासारख्या समस्या उद्भवतात.

आम्हाला कळू द्या की 'ब्रेन-हट परस्परसंवाद' हे पोट आणि मेंदू दरम्यानचे कनेक्शन म्हणतात. आयबीएसच्या कारणांमध्ये मानसिक तणाव, बालपणातील कोणताही शारीरिक किंवा मानसिक आघात, चिंता, नैराश्य, आतड्यांसंबंधी बॅक्टेरियातील संक्रमण आणि काही गोष्टींमधील gies लर्जीचा समावेश असू शकतो. अनुवांशिक कारणांमुळे काही लोक आयबीएस असण्याची शक्यता आहे.

त्याच वेळी, आयुर्वेद केवळ पोटाशी संबंधितच नव्हे तर संपूर्ण शरीर आणि मनाच्या संतुलनाशी देखील संबंधित आहे. आयुर्वेदाच्या मते, आपल्या आतड्यांमधील आणि मेंदूत एक खोल संबंध आहे. जेव्हा मन विचलित होते, तेव्हा या पचनामुळे आगीवर परिणाम होतो. अशा वेळी आपले पचन योग्य प्रकारे कार्य करत नाही. शरीरात राज आणि टीएएम वाढतात. हे आपले शरीर भारी आणि कंटाळवाणे बनवते. परिणामी, आपल्या पोटात अन्न योग्य प्रकारे पचत नाही. त्याच वेळी, चुकीच्या खाणेमुळे पचन बिघडू शकते, ज्यामुळे बरेच रोग होऊ शकतात.

आपल्या पोटात उपस्थित बॅक्टेरियांचे असंतुलन देखील आयबीएसमागील कारण असू शकते. याला वैज्ञानिक भाषेत 'आतडे मायक्रोबायम' आणि आयुर्वेदातील 'वर्म' किंवा 'असंतुलित दोष' म्हणतात. जीवाणूंच्या असंतुलनामुळे, गॅस, पोटदुखी, स्टूलची कमतरता योग्यरित्या किंवा वारंवार पोटात अस्वस्थ होण्यासारख्या बर्‍याच समस्या आहेत. यावेळी आयबीएसची लक्षणे दिसतात.

आयुर्वेदात, आयबीएसचे निराकरण शरीर, मन आणि जीवनशैलीच्या तीनही स्तरांवर दिले जाते. यात मनाची शांती, पाचन अग्नीचे संतुलन, नियमित नित्यक्रम आणि सात्विक आहाराचे पालन समाविष्ट आहे.