आपल्या दृष्टीने समस्या मेंदूत ट्यूमर दर्शवू शकतात?- आठवड्यात
Marathi August 11, 2025 03:25 AM

दृष्टी समस्येचे श्रेय बर्‍याचदा डोळ्याच्या सामान्य परिस्थितीला दिले जाते, परंतु काहीवेळा ते अधिक गंभीर अशा गोष्टींचे प्रथम चेतावणी चिन्ह असू शकतात- मेंदूत ट्यूमर.

प्रौढांमधील सर्वात सामान्य समस्येस 'बिटेम्पोरल हेमियानोपिया' म्हणतात, दोन्ही डोळ्यांमधील परिघीय दृष्टी कमी होणे. हे घडते कारण हे ट्यूमर आपल्या दृष्टीक्षेपात आपल्या मेंदूत ओलांडतात त्या जागेवर दाबतात.

चेन्नईच्या सिम्स हॉस्पिटल्सचे जॉइंट डायरेक्टर आणि वरिष्ठ सल्लागार न्यूरोसर्जन डॉ. विजय शंकरन स्पष्ट करतात की जे लोक या प्रकारच्या दृष्टिकोनातून ग्रस्त आहेत त्यांना बर्‍याचदा दृष्टीक्षेपाच्या वस्तूंमध्ये अडथळा निर्माण होतो. जेव्हा एखादी व्यक्ती विशिष्ट दिशानिर्देशांमध्ये दिसते तेव्हा आणखी एक चिन्ह म्हणजे दुहेरी दृष्टी. अधिक चिंताजनक लक्षणांमध्ये डोकेदुखी, उलट्या आणि संतुलनाच्या समस्यांसह अचानक दृष्टी कमी होणे समाविष्ट आहे, जे मेंदूतील दबाव एक धोकादायक तयार होऊ शकते.

ट्यूमरच्या स्थानावर आधारित व्हिज्युअल लॉसचे नमुने नाटकीयरित्या बदलतात. चेन्नईच्या एमजीएम हेल्थकेअर येथील न्यूरोसर्जरीचे संचालक डॉ. रूपेश कुमार यांनी नमूद केले आहे की लक्षणे दोन्ही डोळ्यांमधील अंधत्व पूर्ण करण्यासाठी एका डोळ्यातील आंशिक दृष्टी कमी होण्यापासून लक्षणे असू शकतात.

दृष्टीवर सर्वात जास्त प्रभाव असलेल्या ट्यूमरच्या प्रकारांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

  • पिट्यूटरी en डेनोमास – आपल्या पिट्यूटरी ग्रंथीमध्ये वाढ, आपल्या डोळ्यांच्या मागे एक लहान ग्रंथी जी हार्मोन्स नियंत्रित करते
  • क्रेनोफेरेन्गिओमास – पिट्यूटरी ग्रंथी क्षेत्राजवळील ही वाढ आहे
  • हायपोथालेमिक आणि ऑप्टोचिआसॅटिक ग्लिओमास – शरीरातील मूलभूत कार्ये नियंत्रित करणार्‍या मेंदूच्या भागात वाढतात आणि जिथे दृष्टी नसा ओलांडतात
  • जंतू सेल ट्यूमर – मेंदूत विकसित होऊ शकणारा एक प्रकारचा ट्यूमर
  • त्वचारोग किंवा एपिडर्मॉइड ट्यूमर -मेंदूच्या मध्यभागी गळू सारखी वाढ

अशाप्रकारे, या ट्यूमरवर उपचार करण्यासाठी लवकर ओळख आणि त्वरित रेफरल गंभीर आहेत. सार्वजनिक जागरूकता मोहिमेसह पेपिल्डमा किंवा फील्ड कट सारख्या न्यूरोलॉजिकल चिन्हे ओळखण्यासाठी ऑप्टोमेट्रिस्ट आणि सामान्य चिकित्सकांना प्रशिक्षण, लवकर शोधण्याचे दर सुधारू शकतात आणि शेवटी दृष्टी आणि जीवन दोन्ही वाचवू शकतात.

निदान कसे करावे?

खालील पद्धती ट्यूमरच्या निदानास मदत करू शकतात.

  • कॉन्ट्रास्टसह एमआरआय ब्रेन स्कॅन
  • ओसीटी (ऑप्टिकल कोहेरेन्स टोमोग्राफी) सारख्या प्रगत व्हिजन मूल्यांकन तंत्र शस्त्रक्रियेनंतर व्हिज्युअल रिकव्हरी संभाव्यतेचा अंदाज लावण्यास मदत करते.
  • औपचारिक दृष्टी चाचणीस सहकार्य करण्यास असमर्थ असलेल्या मुलांसाठी, व्हिज्युअल उत्तेजित संभाव्य अभ्यास दृष्टी हानीच्या प्रमाणात मूल्यांकन करतात. ही नॉन-आक्रमक प्रक्रिया आहे जी व्हिज्युअल उत्तेजनांच्या प्रतिसादात मेंदूतील विद्युत क्रियाकलाप मोजते, विशेषत: मेंदूच्या व्हिज्युअल कॉर्टेक्सद्वारे तयार केलेले सिग्नल जेव्हा डोळे हलके नमुना शोधतात.

ही आधुनिक मेंदू शस्त्रक्रिया साधने आपल्या दृष्टी संरक्षित करण्यात मदत करू शकतात:

इंट्राओपरेटिव्ह न्यूरो-नेव्हिगेशन: मेंदूच्या शस्त्रक्रियेसाठी जीपीएसप्रमाणे याचा विचार करा. हे तंत्रज्ञान ऑपरेशन दरम्यान आपल्या मेंदूत कोठे आहे हे सर्जन दर्शविते आणि दृष्टी नियंत्रित करणार्‍या महत्त्वपूर्ण क्षेत्राभोवती सुरक्षितपणे नेव्हिगेट करते.

व्हिज्युअल उत्तेजित संभाव्य देखरेख: हे शस्त्रक्रियेदरम्यान 'व्हिजन अलार्म सिस्टम' असण्यासारखे आहे. जर शस्त्रक्रियेदरम्यान मशीनला आपल्या दृष्टीने कोणतीही समस्या आढळली तर ते त्वरित सर्जनला थांबविण्यास किंवा ते जे करीत आहे ते बदलण्यासाठी सतर्क करते.

प्रसार ट्रॅक्टोग्राफी: हा मेंदू स्कॅनचा एक विशेष प्रकार आहे जो आपल्या मेंदूतल्या सर्व मज्जातंतूंच्या मार्गांचा 'रोडमॅप' तयार करतो. हे शल्यचिकित्सकांना नक्की जेथे दृष्टी मार्ग चालविते हे दर्शविते जेणेकरून ते काळजीपूर्वक त्यांच्याभोवती न कापता किंवा नुकसान न करता कार्य करू शकतील.

जागृत मेंदूत शस्त्रक्रिया: शस्त्रक्रियेच्या काही भागादरम्यान रुग्ण जागृत राहतो जेणेकरून ते करू शकतात: चित्रे पहा किंवा पडद्यावरील अक्षरे वाचू शकतात, सर्जनला त्यांची दृष्टी बदलल्यास त्वरित सांगा आणि सर्जनला दृष्टीक्षणाशी जवळ येत असल्यास रिअल-टाइममध्ये हे जाणून घेण्यास मदत करा.

ही सर्व तंत्रज्ञान मेंदूच्या शस्त्रक्रियेदरम्यान आपल्या दृष्टीक्षेपाचे रक्षण करणार्‍या अंगरक्षकांच्या टीमप्रमाणे एकत्र काम करते. आपली दृष्टी सुरक्षित ठेवताना ते शल्यचिकित्सकांना ट्यूमर काढून टाकण्यास मदत करतात – आणि कधीकधी ट्यूमरमुळे गमावलेली दृष्टी पुनर्संचयित करण्यात मदत करतात. उत्तम उपचारांच्या निकालासाठी, आपण दृष्टीक्षेपातील बदलांबद्दल सतर्क राहिले पाहिजे आणि त्वरित वैद्यकीय मदत घेतली पाहिजे.

© Copyright @2025 LIDEA. All Rights Reserved.