วันพฤหัสบดีที่ 18 ก.ย.2568 น้อมรำลึกครบ 12 ปี มรณกาล “หลวงพ่อสาคร มนุญโญ” หรือ “พระครูมนูญธรรมวัตร” เจ้าอาวาสวัดหนองกรับ หมู่ 3 ต.หนองกรับ อ.บ้านค่าย จ.ระยอง อดีตพระเกจิอาจารย์ในระดับแนวหน้า เป็นศิษย์เอกของ หลวงปู่ทิม อิสริโก วัดละหารไร่ จ.ระยอง พระเกจิอาจารย์ชื่อดัง

มีนามเดิมว่า สาคร ไพสาลี เกิดในตระกูลชาวไร่-ชาวนา เมื่อวันอังคารที่ 3 ก.พ.2481 ที่บ้านท้ายทุ่ง หมู่ 2 ต.หนองกรับ อ.บ้านค่าย บิดา-มารดา ชื่อ นายกุ และ นางนิด ไพสาลี มีพี่น้องทั้งหมด 2 คน

ในช่วงวัยเยาว์เข้าศึกษาเบื้องต้นในชั้นประถมปีที่ 1 เมื่ออายุ 5 ขวบ ที่โรงเรียนวัดหนองกรับ จนจบชั้นประถมปีที่ 4 พ.ศ.2490 ออกมาช่วยครอบครัวประกอบอาชีพทำนา

อายุครบ 20 ปีเข้าพิธีอุปสมบท เมื่อวันพุธที่ 4 มิ.ย.2501 ที่วัดหนองกรับ อ.บ้านค่าย มีพระครูจันทโรทัย (หลวงพ่อดิ่ง) เป็นพระอุปัชฌาย์ และพระอธิการเคียง วัดไผ่ล้อม อ.บ้านค่าย จ.ระยอง เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาว่า มนุญโญ

จากนั้นเดินทางไปอยู่จำพรรษาที่วัดละหารไร่ ฝากตัวเป็นศิษย์หลวงปู่ทิม เพื่อศึกษาพระปริยัติธรรมและวิทยาคมด้วย

ด้วยความเมตตา จึงถ่ายทอดสรรพวิชาให้จนหมดสิ้น

นอกจากนี้ ยังได้ศึกษาวิทยาคมจากหลวงพ่อเพ่ง สาสโน วัดละหารใหญ่ อีกทั้งได้รับคำแนะนำจากหลวงปู่ทิมให้ไปศึกษาวิชาจากหลวงปู่หิน วัดหนองสนม ซึ่งหลวงพ่อสาครก็ได้รับความเมตตาจากหลวงปู่หินถ่ายทอดวิชาให้เป็นอย่างดี

หลังจากศึกษาวิชาจากหลวงปู่หิน ก็เดินทางไปศึกษาวิชากับหลวงปู่โสม วัดบ้านช่อง อ.พานทอง จ.ชลบุรี ซึ่งเป็นพระที่มีวิทยาคมแก่กล้าอีกรูปหนึ่งของภาคตะวันออก

เป็นพระเกจิอาจารย์ที่มีลูกศิษย์ให้ความเลื่อมใสศรัทธา ชาวเมืองระยองและจังหวัดใกล้เคียงร่ำลือถึงความประพฤติปฏิบัติในพระธรรมวินัย และยังเป็นพระเถระที่ใฝ่รู้ใฝ่เรียน แสวงหาความรู้จากครูบาอาจารย์ต่างๆ ทั้งตำรับตำราของหลวงปู่ทิมที่ถ่ายทอดความรู้และตำรับคาถาอาคม มอบให้เก็บรักษาดูแลต่อไป โดยเฉพาะการลงอักขระเขียนยันต์ที่สวยงาม ซึ่งก็มีฝีมือยิ่งในเชิงช่างและการออกแบบที่เป็นความสามารถเฉพาะตัว

สำหรับตำราสมุดข่อยโบราณ ที่เขียนถึงการสักยันต์ รูปยันต์ต่างๆ ที่หลวงปู่ทิมก่อนท่านจะละสังขาร มอบสมุดข่อยซึ่งเป็นตำราให้ ซึ่งสมุดข่อยนี้ได้เก็บไว้ในพิพิธภัณฑ์ยันต์ที่สร้างขึ้นเป็นพิพิธภัณฑ์แหล่งเรียนรู้แก่ผู้ที่สนใจเข้ามา ศึกษาหาข้อมูล

เมื่อครั้งที่รับตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดหนองกรับ ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่มีอายุกว่า 200 ปี และวัดเคยถูกไฟไหม้จนวอดวาย หลวงพ่อสาครบูรณะและสร้างเสนาสนะใหม่ขึ้นมา เพื่อให้ภิกษุ-สามเณรและพุทธศาสนิกชนใช้ปฏิบัติศาสนกิจ

ในปีพ.ศ.2524 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตร ชั้นโท ในราชทินนามที่ พระครูมนูญธรรมวัตร

ด้านวัตถุมงคล สร้างพระเครื่องวัตถุมงคลขึ้นเป็นครั้งแรก เมื่อปีพ.ศ.2508 มีด้วยกันสองพิมพ์ พิมพ์แรกเป็นพระสมเด็จรัศมี เนื้อผงใบลานเก่าสีดำ อีกพิมพ์หนึ่งเป็นรูปปั้นหลวงปู่ทิม เนื้อผงใบลานสีดำ นำออกมาแจกแก่ญาติโยมครั้งแรกเมื่อปีพ.ศ.2510 ในงานทอดผ้าป่า

ส่วนวัตถุมงคลที่ได้รับความนิยม เช่น เหรียญรูปเหมือน, พระขุนแผน พิมพ์ใหญ่รุ่นแรก ปีพ.ศ.2530 และพระขุนแผนผงพรายกุมาร ฝังตะกรุดทองคำ พ.ศ.2538 และ พ.ศ.2545 เหรียญรูปหมือนรุ่นแรก (50 พรรษา) หลังยันต์ห้า และหลังยันต์นะโภคทรัพย์ กริ่งชินบัญชร (หน้าจีน) พ.ศ.2530 รวมทั้งรูปปั้นชูชก

ปฏิบัติงานศาสนกิจด้วยดี อบรมสั่งสอนพระธรรมวินัยแก่พระภิกษุสามเณรและศิษย์วัดในการปกครอง อบรมสั่งสอนศีลธรรมจริยธรรมแก่พุทธบริษัทอย่างสม่ำเสมอ บำเพ็ญประโยชน์ต่อส่วนรวม

แต่ด้วยอายุขัยที่ล่วงเลยเข้าสู่วัยชราภาพ สุขภาพไม่แข็งแรงดังเดิม อาพาธด้วยโรคถุงลมโป่งพอง ต้องเข้าพักรักษาตัวที่โรงพยาบาลสมิติเวช ศรีนครินทร์ กรุงเทพฯ

แม้คณะแพทย์จะได้พยายามรักษาเยียวยาจนสุดความสามารถ แต่ไม่สามารถยื้ออาการไว้ได้ มรณภาพอย่างสงบ เมื่อเวลา 00.45 น. วันที่ 18 ก.ย.2556 ที่โรงพยาบาลสมิติเวชศรีนครินทร์

สิริอายุ 75 ปี พรรษา 55