राजस्थानची भूमी त्याच्या भव्य किल्ले आणि राजवाड्यांसाठी जगभर प्रसिद्ध आहे. त्यापैकी एक आहे कडूज्याला अंबरचा किल्ला म्हणून देखील ओळखले जाते. हे जयपूरपासून सुमारे 11 किलोमीटर अंतरावर अरावल्लीच्या मांडीवर आहे. त्याच्या शाही भव्यतेमुळे, आर्किटेक्चर आणि ऐतिहासिक महत्त्वमुळे आमेर फोर्ट केवळ राजस्थानची ओळखच नाही तर युनेस्को आहे जागतिक वारसा साइट च्या यादीमध्ये देखील समाविष्ट. या किल्ल्याचा इतिहास, सुमारे १००० वर्षांचा आहे, तो कचवाह राजवंशांशी गंभीरपणे संबंधित आहे, ज्यामुळे तो त्याच्या सामर्थ्य, अभिमान आणि संस्कृतीचे प्रतीक बनला.
आमेरचा इतिहास दहाव्या शतकाशी संबंधित आहे. कचवाह राजवंशाने प्रथम आपली राजधानी आमेर बनविली आणि त्यास सत्तेचे केंद्र स्थापित केले. कचवाह राज्यकर्त्यांनी हा किल्ला केवळ प्रशासकीय कामांसाठीच वापरला नाही तर युद्ध आणि रणनीतीमधील त्यांच्या सामर्थ्याचा आधार देखील बनविला. आमेर फोर्ट वेळोवेळी राज्यकर्त्यांनी विकसित आणि विस्तारित केले. सुरुवातीला हा एक छोटासा किल्ला होता, परंतु नंतर त्याने राजवाडे, मंदिरे आणि सुरक्षिततेसाठी मजबूत भिंती बांधल्या.
कडू राजपूत आणि मोगल शैली हे मिश्रित आर्किटेक्चरचे एक उत्तम उदाहरण आहे. इथले वाडे, बाग, मंदिरे आणि अंगण इतके जवळून बांधले गेले आहेत की प्रत्येक ठिकाणी त्याची कथा सांगते. किल्ल्यात संगमरवरी आणि लाल सँडस्टोन उत्कृष्ट वापरला गेला आहे.
दिवाण-ए-एएएम: हे ठिकाण कोर्ट आणि सामान्य लोकांच्या सुनावणीसाठी तयार केले गेले.
BUNCE: राजा येथे त्याच्या खास मंत्री आणि पाहुण्यांना भेटायचा.
शिश महल: काचेच्या आणि काचेने सजावट केलेला हा राजवाडा त्याच्या सौंदर्यासाठी जगभरात प्रसिद्ध आहे.
गणेश पोल: या गेटची कोरीव काम आणि कलात्मक डिझाइन अद्याप पर्यटकांना आकर्षित करते.
कचवाह राज्यकर्त्यांनी केवळ आमेर फोर्टला शाही निवासस्थान म्हणून पाहिले नाही तर लष्करी किल्ला म्हणूनही ते बळकट केले. सुरक्षेच्या दृष्टिकोनातून डोंगरावर बांधलेला हा किल्ला खूप महत्वाचा होता. अरावल्लीच्या उंचीवर बांधलेल्या या किल्ल्याचे सर्वत्र परीक्षण केले जाऊ शकते, ज्यामुळे शत्रूचा हल्ला थांबविणे सोपे झाले.
आमेर किल्ल्याच्या इतिहासात मुघल आणि राजपूत संबंध देखील एक महत्त्वपूर्ण स्थान आहे. अकबरच्या नवरातनामध्ये सामील झालेल्या राजा मॅन सिंग यांनी किल्ल्याची सजावट करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. मुघलांशी झालेल्या युतीमुळे कचवाह राज्यकर्त्यांची ताकद वाढली. आमेर फोर्टमधील मोगल कला आणि आर्किटेक्चरचा परिणाम स्पष्टपणे दिसून येतो, जो पारंपारिक शैलीच्या राजपूतांच्या शैलीसह एकत्रित करतो.
आमेर फोर्ट हे केवळ एक राजकीय आणि प्रशासकीय केंद्र नव्हते, तर धार्मिक महत्त्व देखील आहे. येथे शिला देवीचे मंदिर हे स्थित आहे, जे अद्याप भक्तांच्या विश्वासाचे केंद्र आहे. कचवाह राजाची कुलदेवी शिला माता येथे स्थापन केली गेली आणि प्रत्येक युद्धापूर्वी तिची पूजा केली गेली. हे मंदिर आमेर किल्ल्याच्या आध्यात्मिक सामर्थ्याचे प्रतीक मानले जाते.
१ 18 व्या शतकात जेव्हा सवाई जयसिंग II ने जयपूर शहराची स्थापना केली तेव्हा राजधानी आमेरहून जयपूर येथे हलविण्यात आली. तथापि, जयपूर निकाली काढल्यानंतरही आमेरचे महत्त्व कमी झाले नाही. हा किल्ला कचवाह राजवंशाच्या गौरव आणि इतिहासाचा एक अमिट भाग राहिला.
आज, आमेर फोर्ट हे जयपूरमध्ये येणा every ्या प्रत्येक पर्यटकांसाठी एक विशेष आकर्षण आहे. येथे, हत्तींपासून ते प्रकाश आणि ध्वनी शो पर्यंत सर्व काही लोकांना 1000 वर्ष जुन्या इतिहासाची झलक दर्शवते. दरवर्षी लाखो पर्यटक येथे येतात आणि राजपूतानाला गौरव आणि वैभव यांना बारकाईने वाटतात.
