पूरक | चिंता/लोकसंख्या जोखीम | संभाव्य दुष्परिणाम |
कॅफिन युक्त पूरक आहार | उच्च डोसमध्ये, विशेषत: हृदयाच्या स्थितीत असलेल्या व्यक्तींमध्ये | उच्च रक्तदाब आणि धडधड |
योहिंबिन | प्रीक्झिस्टिंग हृदयाची स्थिती असलेल्या व्यक्ती, जे प्रतिरोधक औषधे घेतात किंवा गर्भधारणा/स्तनपान दरम्यान | उच्च रक्तदाब, अनियमित किंवा वेगवान हृदयाचा ठोका, हृदयविकाराचा झटका, चिंता आणि पोटातील त्रास औषधोपचार संवाद |
कडू केशरी | गर्भधारणेदरम्यान किंवा स्तनपान दरम्यान किंवा विशिष्ट औषधे/हर्बल पूरक आहार घेत असताना हृदयाची स्थिती असलेल्या व्यक्ती | उच्च रक्तदाब, उन्नत हृदय गती आणि दुधाचे उत्पादन कमी होते औषधोपचार संवाद |
लिकोरिस रूट | उच्च डोसमध्ये, विशेषत: तीव्र परिस्थिती असलेल्या लोकांमध्ये (उदा. हृदय, यकृत आणि मूत्रपिंडाचा रोग), कॉर्टिकोस्टेरॉईड्स घेणारे किंवा गर्भधारणेदरम्यान/स्तनपान दरम्यान | उच्च रक्तदाब, अनियमित हृदयाचा ठोका, यकृत आणि मूत्रपिंडाचे प्रश्न आणि अकाली वितरणाचा धोका वाढला औषधोपचार संवाद |
मॅग्नेशियम | उच्च डोसमध्ये, विशेषत: मॅग्नेशियम सायट्रेट, मॅग्नेशियम हायड्रॉक्साईड आणि मॅग्नेशियम ऑक्साईड सारख्या विशिष्ट प्रकारांसह | फुगणे, अतिसार किंवा मळमळ |
व्हिटॅमिन सी | उच्च डोस येथे | फुगणे, अतिसार किंवा मळमळ |
लोह | उच्च डोस येथे | फुगणे, अतिसार किंवा मळमळ |
जस्त | उच्च डोस येथे | तांबेची कमतरता, वारंवार आजार किंवा असामान्य संक्रमण |
इचिनासिया | ऑटोइम्यून डिसऑर्डर असलेले लोक, डेझी कुटुंबातील gies लर्जी (उदा. डेझी, रॅगविड), इम्युनोसप्रेशंट्स घेत असलेले, तीव्र परिस्थिती (उदा. मूत्रपिंड किंवा यकृत रोग) किंवा मर्यादित सुरक्षा डेटा असलेल्या गटांमध्ये (उदा. गर्भवती/स्तनपान करणार्या महिला आणि मुले) | ऑटोइम्यून अटी खराब झाल्या औषधोपचार संवाद |
व्हिटॅमिन डी | उच्च डोसमध्ये, विशेषत: जेव्हा कॅल्शियमसह जोडले जाते | मूत्रपिंड दगड आणि यकृत विषाक्तता |
कॅल्शियम | उच्च डोसमध्ये, विशेषत: जेव्हा व्हिटॅमिन डी सह पेअर केले जाते | मूत्रपिंड दगड |
क्रिएटिन | तीव्र मूत्रपिंड रोग असलेल्या लोकांमध्ये उच्च डोसमध्ये | मूत्रपिंडाचे कार्य खराब झाले |
व्हिटॅमिन ए | उच्च डोसमध्ये, विशेषत: गर्भवती किंवा स्तनपान करणार्या महिला किंवा यकृत रोग असलेल्या व्यक्तींमध्ये | यकृताचे नुकसान, जन्म दोष (गर्भधारणेदरम्यान) |
कावा | उच्च डोस किंवा दीर्घकाळ वापरात, विशेषत: शामक (उदा. बेंझोडायजेपाईन किंवा अल्कोहोल) किंवा औषधे/हर्बल पूरक व्यक्ती घेतलेल्या व्यक्तींमध्ये | यकृताचे नुकसान, पाचक अस्वस्थ, डोकेदुखी आणि चक्कर येणे |
ग्रीन टी अर्क | उच्च डोस येथे | यकृताचे नुकसान |
व्हिटॅमिन बी 6 | उच्च डोस येथे | पायथ्याशी सुन्नपणा आणि मुंग्या येणे |
व्हिटॅमिन बी 3 | उच्च डोस येथे | फ्लशिंग, चक्कर येणे आणि मूड चिडचिडेपणा |
सेंट जॉन वॉर्ट | असंख्य औषध संवाद, यकृत किंवा मूत्रपिंडाचा आजार असलेल्या व्यक्ती आणि मर्यादित सुरक्षा डेटा असलेल्या लोकसंख्येमध्ये (म्हणजे गर्भवती/स्तनपान करणार्या महिला आणि मुले) | बिघडलेले मूत्रपिंड किंवा यकृत कार्य असंख्य औषधोपचार (उदा. जन्म नियंत्रण) |
जिन्कगो बिलोबा | अँटीकोआगुलंट औषधे घेत असलेल्या व्यक्ती किंवा रक्तस्त्राव विकार आणि मर्यादित सुरक्षा डेटासह लोकसंख्या (म्हणजे गर्भवती/स्तनपान करणार्या महिला आणि मुले) | रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढला औषधोपचार संवाद (उदा. अँटीकोआगुलंट्स) |
फिश ऑइल | अँटीकोआगुलंट किंवा हायपरटेन्सिव्ह औषधे, सीफूड gies लर्जी किंवा काही तीव्र परिस्थितीसह (उदा. टाइप 2 मधुमेह किंवा यकृत रोग) घेतलेल्या व्यक्ती | असोशी प्रतिक्रिया, रक्तस्त्रावाचा धोका वाढला औषधोपचार संवाद (उदा. अँटीकोआगुलंट्स) |
सामान्य पूरक आहारांसह ही काही ज्ञात चिंता आणि संभाव्य दुष्परिणाम आहेत. ही यादी सर्वसमावेशक नाही आणि वैयक्तिक प्रतिसाद बदलू शकतात. कोणतेही परिशिष्ट घेण्यापूर्वी नेहमीच आरोग्य सेवा व्यावसायिकांशी बोला.
बरेच लोक उर्जा वाढविण्याच्या, let थलेटिक कामगिरी सुधारण्याची किंवा वजन कमी करण्याच्या आशेने पूरक आहारांकडे वळतात, परंतु बहुतेकदा त्याकडे दुर्लक्ष केले जाते ते हृदयावर संभाव्य परिणाम असतात. “उच्च-डोस कॅफिन, योहिंबिन, कडू केशरी किंवा लिकोरिस रूट सारख्या उत्तेजक-सारख्या पूरक आहारांमुळे धडधड, उन्नत हृदय गती आणि रक्तदाबात स्पाइक्स होऊ शकतात. अंतर्निहित हृदयरोग असलेल्या लोकांसाठी, अगदी 'नैसर्गिक' एनर्जीझर्स एरिथमिया किंवा स्ट्रोकचा धोका वाढवू शकतात,” पिंकी पटेल, फार्म.डी, एनएएसएम-सीपीटी?
पटेल चेतावणी देतात की जर एखाद्या परिशिष्टाने आपल्या अंत: करणात पाउंड बनवले, रक्तदाब बदलला किंवा इतर असामान्य दुष्परिणामांना चालना दिली तर आपण वापर बंद करणे आणि वैद्यकीय व्यावसायिकांचा सल्ला घ्यावा.
चालू असलेल्या पाचक अस्वस्थतेचा सामना? काही उच्च-डोस व्हिटॅमिन आणि खनिज पूरक दोष असू शकतात. “मॅग्नेशियम, व्हिटॅमिन सी किंवा लोह यासारख्या पूरक आहारांचे जास्त डोस घेताना“ ब्लेटिंग, अतिसार किंवा मळमळ सामान्य असते. सौम्य अस्वस्थता निरुपद्रवी वाटू शकते, परंतु सतत पाचक प्रश्न पौष्टिक शोषण आणि हायड्रेशनवर परिणाम करू शकतात, ” फे काझी, पीडी, एमएस, आरडीनोंदणीकृत आहारतज्ञ.
उदाहरणार्थ, परिशिष्टांमधील विशिष्ट प्रकारचे मॅग्नेशियम – जसे की मॅग्नेशियम सायट्रेट, हायड्रॉक्साईड आणि ऑक्साईड – एक रेचक प्रभाव असू शकतो, ज्यामुळे दुर्लक्ष केल्यास डिहायड्रेशन होऊ शकते.
जेव्हा आपल्या रोगप्रतिकारक शक्तीचे समर्थन करण्यासाठी पूरक आहार घेण्याची वेळ येते तेव्हा अधिक नेहमीच चांगले नसते. “उदाहरणार्थ, जस्तचे खूप उच्च डोस, रोगप्रतिकारक प्रतिक्रिया दडपू शकतात आणि तांबेची कमतरता निर्माण करू शकतात. त्याचप्रमाणे, इचिनासिया किंवा इतर रोगप्रतिकारक 'बूस्टर' रोगप्रतिकारक शक्तीला ओझे होऊ शकतात, ऑटोइम्यून परिस्थिती वाढवू शकतात,” पटेल म्हणतात.
ती चेतावणी देते की जर आपण एखाद्या परिशिष्ट सुरू केल्यावर वारंवार आजार किंवा असामान्य संक्रमणाने “खाली धावत” असे वाटत असेल तर ते कदाचित आपल्या विरोधात कार्यरत असेल.
“मूत्रपिंड जास्त प्रमाणात पोषक फिल्टर करण्यासाठी जबाबदार असतात. त्यामुळे त्यांना विशिष्ट पूरक आहारांचा तीव्र वापर करून ताण दिला जाऊ शकतो,” काझी म्हणतात. उदाहरणार्थ, ती स्पष्ट करते की जास्तीत जास्त व्हिटॅमिन डी किंवा कॅल्शियम मूत्रपिंडाच्या दगडांमध्ये योगदान देऊ शकते. याव्यतिरिक्त, क्रिएटिनचे उच्च डोस पूर्व-विद्यमान मूत्रपिंडाचा आजार असलेल्या लोकांमध्ये मूत्रपिंडाचे कार्य बिघडू शकतात.
परिणामी, ती यावर जोर देते की पाठीच्या पाठीच्या वेदना, सूज किंवा लघवीतील बदल यासारखी लक्षणे फार गंभीरपणे घेतली पाहिजेत.
पूरक आहारासह यकृत डिटोक्सिफिकेशन आणि प्रोसेसिंग पोषक तत्वांमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. तथापि, जेव्हा पूरक आहार जास्त प्रमाणात सेवन केले जाते, तेव्हा या अतिरिक्त ओझ्यामुळे हानी पोहोचू शकते. “कावा, ग्रीन टी अर्क (एकाग्र गोळीच्या स्वरूपात) किंवा उच्च-डोस व्हिटॅमिन ए सारख्या हर्बलचे मिश्रण यकृताच्या दुखापतीशी जोडले गेले आहे,” पटेल म्हणतात.
ती पुढे म्हणाली की जर यकृत खूपच दबून गेला तर यामुळे यकृताच्या नुकसानीची चिन्हे होऊ शकतात, जसे की त्वचेचे पिवळसर, गडद किंवा तपकिरी मूत्र, मळमळ आणि अस्पष्ट थकवा. आपल्या आरोग्यात यापैकी कोणतीही लक्षणे किंवा इतर अस्पष्ट बदलांचा अनुभव घेतल्यास, वापर बंद करा आणि वैद्यकीय मदत घ्या.
मनाला उत्तेजन देण्यासाठी किंवा लक्ष वेधण्यासाठी विपणन केले जात असूनही, काही पूरक आहारांमध्ये मज्जासंस्थेवर अनपेक्षित दुष्परिणाम होऊ शकतात. उदाहरणार्थ, “जादा व्हिटॅमिन बी 6 (पायरिडॉक्सिन) मज्जातंतूंचे नुकसान होऊ शकते ज्यामुळे पायांमध्ये सुन्नपणा किंवा मुंग्या येणे होऊ शकते. व्हिटॅमिन बी 3 (नियासिन) चे उच्च डोस फ्लशिंग, चक्कर येणे आणि मूडची चिडचिडेपणास कारणीभूत ठरू शकतात,” पटेल स्पष्ट करतात.
ती नोंदवते की मेंदू रासायनिक संतुलनातील बदलांसाठी अत्यंत संवेदनशील आहे. म्हणूनच, मानसिक धुके, चिडचिडेपणा किंवा न्यूरोपैथी यासारख्या लक्षणांमुळे उद्भवणारे पूरक आहार त्वरित लक्ष देण्यास पात्र आहे.
काझी स्पष्ट करतात, “पूरक आहारांचा सर्वात जास्त जोखीम म्हणजे ते औषधांशी कसे संवाद साधतात. सेंट जॉन वॉर्ट, मूडसाठी एक लोकप्रिय औषधी वनस्पती, जन्म नियंत्रण, अँटीडिप्रेसस आणि केमोथेरपी औषधांची प्रभावीता कमी करू शकते,” काझी स्पष्ट करतात.
तिने असेही सामायिक केले आहे की जिन्कगो बिलोबा आणि फिश ऑइल सारख्या पूरक आहार रक्त पातळ करू शकतो आणि अँटीकोआगुलंट्स (“रक्त पातळ”) एकत्रित केल्यास रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढू शकतो. या कारणांमुळे, ड्रग-पोषक संवाद टाळण्यासाठी आपण सध्या घेत असलेल्या कोणत्याही पूरक आहारावर आपण नेहमी चर्चा केली पाहिजे किंवा आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्यासह विचारात घ्यावी.
लोकांच्या विशिष्ट गटांसाठी, गंभीर पूरक दुष्परिणामांचा धोका आणखी जास्त आहे. दोन्ही तज्ञांनी लक्षात घेतले आहे की वाढीव जोखीम असलेल्या लोकांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
प्रथम आणि महत्त्वाचे म्हणजे, काझी स्पष्ट करतात की पूरक कधीही संतुलित आहाराची जागा घेऊ नये परंतु त्याऐवजी एकटे अन्न कव्हर करू शकत नाही अशा अंतरांमध्ये भरुन काढा. ती पुढे म्हणाली, “कोणतेही नवीन परिशिष्ट जोडण्यापूर्वी मी कमतरता ओळखण्यासाठी लॅबच्या कार्यासह प्रारंभ करण्याची शिफारस करतो – यामुळे आपल्याला अनावश्यक किंवा अत्यधिक वापर टाळण्यास मदत होते,” ती पुढे म्हणाली.
दोन्ही आहारतज्ञ देखील विपणन दाव्यांऐवजी पुरावा-आधारित डोस आणि “मेगा-डोस” असे लेबल असलेल्या कोणत्याही गोष्टीबद्दल सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला देतात. सुरक्षा आणि शुद्धता सुनिश्चित करण्यासाठी, स्वतंत्रपणे चाचणी केलेल्या पूरक आहार पहा. “यूएसपी, एनएसएफ किंवा कन्झ्युअरलॅब सारख्या नामांकित सीलने दूषित होण्याचे किंवा चुकीचे लेबलिंगचे जोखीम कमी (परंतु दूर करू नका),” पटेल स्पष्ट करतात.
सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, काझी असे सामायिक करतात की आपण आपल्या आरोग्यसेवा प्रदात्यास नेहमीच कोणत्या पूरक आहार घेत आहात याविषयी लूपमध्ये ठेवावे – विशेषत: जर आपण औषधे लिहून घेत असाल तर गर्भवती किंवा स्तनपान करत असाल किंवा हृदय, यकृत किंवा मूत्रपिंडाचा आजार यासारख्या विशिष्ट तीव्र परिस्थिती आहेत.
पूरक आहार त्यांच्या दैनंदिन नित्यकर्मांमध्ये त्यांच्यासह अधिक लोकांमध्ये लोकप्रिय होत आहे. बरेच लोक आरोग्यास समर्थन देऊ शकतात, तर काहीजणांकडे दुर्लक्ष केले जाऊ नये अशा जोखमीचे प्रमाण – जसे की हृदय समस्या, पाचक किंवा न्यूरोलॉजिकल इश्यू, बदललेले रोगप्रतिकारक कार्य, यकृत विषाक्तता, मूत्रपिंड बिघडलेले कार्य आणि औषधोपचार संवाद. योग्य डोस घेणे, आपल्या शरीराकडे लक्ष देणे आणि नवीन परिशिष्ट सुरू करण्यापूर्वी आरोग्यसेवा व्यावसायिकांचा सल्ला घेणे हे आपल्या आरोग्याचे रक्षण करण्यासाठी आपण घेऊ शकता अशा सोप्या पावले आहेत.