दिवाळीपासून भगवान महाकालची दिनचर्या बदलेल, ते चार महिने गरम पाण्याने स्नान करतील.

उज्जैन/भोपाळ, १९ ऑक्टोबर (वाचा बातम्या). या वेळी तारखांमध्ये बदल झाल्यामुळे मध्य प्रदेशातील उज्जैन येथे असलेल्या जगप्रसिद्ध ज्योतिर्लिंग भगवान महाकालेश्वर मंदिरात सकाळी रूप चौदस आणि सायंकाळी दिवाळी साजरी होणार आहे. या दिवसापासून भगवान महाकालची दिनचर्याही बदलेल. हिवाळ्याच्या चार महिन्यात भगवान महाकाल गरम पाण्याने स्नान करतील.

विशेष म्हणजे देशभरात सर्व सण प्रथम महाकाल मंदिरात साजरे करण्याची परंपरा आहे. या परंपरेनुसार सोमवारी सकाळी भस्म आरती करताना रूप चौदसावर महाकालाला गरम पाण्याने स्नान घालण्यात येणार आहे. यानंतर पुजारी कुटुंबातील महिला देवाला उबटण लावतील आणि दिपावली लावून दिवाळी सणाची सुरुवात होईल.

वर्षातून फक्त एकदाच रूप चौदसच्या निमित्ताने पुजारी-पुजारी कुटुंबातील महिला या खास श्रृंगारात सहभागी होऊन बाबा महाकालचे रूप वाढवतात. या दिवशी फक्त महिलांनाच ही संधी मिळते, ज्यामध्ये त्या बाबांसाठी सुगंधित द्रव्यांसह उबतान तयार करतात. यानंतर एक विशेष कर्पूर आरती असते, जी फक्त महिलाच करतात.

महाकाल मंदिराचे पुजारी महेश शर्मा यांनी सांगितले की, या दीपोत्सवानिमित्त सोमवारी पहाटे ४ वाजता भस्म आरतीवेळी पुजारी कुटुंबातील महिला महाकालाला कुंकू, चंदन, अत्तर, खुस आणि पांढरे तीळ अर्पण करतील. देवाचे रूप धारण केल्यानंतर त्यांना पंचामृत पूजन केले जाईल. यावेळी महाकालाला अन्नकूटही अर्पण करण्यात येणार आहे. यानंतर पंडित-पुजारी गर्भगृहात दीपप्रज्वलन करून दिवाळीचा सण साजरा करतील. दिवाळीनिमित्त महाकाल मंदिराला रंगीबेरंगी विद्युत रोषणाई, फुले आणि रांगोळीने सजवण्यात आले आहे.

पुजारी महेश गुरु यांनी सांगितले की, जगप्रसिद्ध ज्योतिर्लिंग महाकाल मंदिरात भस्म आरतीच्या वेळी भगवान महाकाल यांना गरम पाण्याने स्नान घालण्यात आले, याला अभ्यंग स्नान म्हणतात. कार्तिक महिन्यातील चौदस ही थंडीची सुरुवात मानली जाते, त्यामुळे थंडीपासून बचाव करण्यासाठी महाकालाला गरम पाण्याने स्नान घालण्याची परंपरा आहे. आता थंडीच्या दिवसात दररोज गरम पाण्याने भगवान स्नान केले जाईल. हा क्रम महाशिवरात्रीपर्यंत सुरू राहणार आहे.

दिवाळीला अन्नकूट अर्पण केला जाईल. पुजारी महेश गुरु यांनी सांगितले की भगवान महाकाल हे नश्वर जगाचे राजा मानले जातात. दिवाळीच्या दिवशी देवाला अन्नकूट अर्पण केला जातो. त्यात भात, खाजा, शकरपरे, गुंजे, पापडी, मिठाई यासह अनेक पदार्थांचा समावेश आहे. याशिवाय प्रसादाच्या ताटात भाजी विशेषतः मुळा आणि वांगी दिली जातात. दिवाळीनिमित्त महाकाल मंदिर देश-विदेशातील फुलांनी सजवण्यात येणार आहे. भारतातील बेंगळुरू, कोलकाता, दिल्ली आणि मुंबईसह थायलंड, बँकॉक, मलेशिया येथून आणलेल्या अँथुरियम, लिली, कॉर्निचॉन, शेवंती आणि डेझी या फुलांनी बाबा महाकालचे प्रांगण सुशोभित केले जाईल.

दिवाळीनिमित्त महाकालेश्वराच्या आरती-पूजेदरम्यान, सकाळची भस्म आरती, स्नानानंतर अभ्यंग आरती, सायंकाळची आरती आणि शयन आरतीमध्ये केवळ एकच चमचमीत पूजेचा अविभाज्य भाग म्हणून प्रज्वलित करण्यात येईल. मंदिरातील पारंपारिक व धार्मिक परंपरेनुसार हा विधी पार पडणार आहे. गर्भगृह, कोटीतीर्थ कुंड, मंदिर परिसर आणि महाकाल महालोक परिसरात कोणत्याही प्रकारचे फटाके, फटाके फोडणे, ज्वलनशील पदार्थ, डाळिंब, चमचमीत किंवा इतर फटाके आणणे आणि वापरणे पूर्णपणे प्रतिबंधित आहे.

(वाचा) तोमर