कार्तिक पौर्णिमा हा हिंदू धर्मात एक अतिशय महत्त्वाचा आणि खास दिवस मानला जातो. कार्तिक पौर्णिमेनंतर अगहन म्हणजेच मार्गशीर्ष महिना सुरू होतो. या दिवशी भगवान विष्णू आणि भगवान शिव यांची पूजा केली जाते. कार्तिक पौर्णिमा ही हरि-हर म्हणजेच विष्णू आणि शिव यांच्या मिलनाचे प्रतीक मानली जाते. यावेळी5नोव्हेंबरला आहे. या दिवशी तुलसी मातेची विशेष पूजा करण्याची परंपरा आहे. कार्तिक पौर्णिमेला तुळशी पूजेचे महत्त्व आणि पद्धत काय आहे ते जाणून घेऊया. कार्तिक पौर्णिमा हा हिंदू पंचांगानुसार कार्तिक महिन्यातील शेवटचा आणि अत्यंत पवित्र दिवस मानला जातो. या दिवशी चंद्र पूर्ण तेजाने आकाशात शोभतो आणि धार्मिकदृष्ट्या हा दिवस विशेष मानला जातो.

पुराणांनुसार, या दिवशी भगवान शिवाने त्रिपुरासुराचा वध करून देवांना मोक्ष दिला होता, त्यामुळे या दिवसाला त्रिपुरी पौर्णिमा किंवा देव दीपावली असेही म्हणतात. कार्तिक पौर्णिमेला स्नान, दान आणि दीपदान याचे अत्यंत पुण्य लाभते असे मानले जाते. या दिवशी पवित्र नद्यांमध्ये स्नान केल्याने सर्व पापं नष्ट होतात, अशी श्रद्धा आहे. वाराणसीसारख्या तीर्थस्थळी या रात्री लाखो दिवे प्रज्वलित करून देव दीपावली साजरी केली जाते. वैकुंठ एकादशीप्रमाणेच कार्तिक पौर्णिमाही मोक्षदायिनी मानली जाते.

या दिवशी भगवान विष्णू, शिव, आणि देवी लक्ष्मी यांच्या उपासनेला विशेष महत्त्व आहे. अनेकजण या दिवशी ब्रह्मचारी व्रत पाळतात, कथा-कीर्तन करतात आणि गरिबांना अन्नदान देतात. कार्तिक पौर्णिमेचा दिवस श्रद्धा, प्रकाश आणि पुण्ययात्रेचा प्रतीक मानला जातो जो भक्तांना आध्यात्मिक उन्नतीचा आणि जीवनातील शुद्धतेचा संदेश देतो. कार्तिक पौर्णिमेला तुळशी पूजेला विशेष महत्त्व आहे, कारण भगवान विष्णूला प्रसन्न करण्याचा आणि देवी लक्ष्मीचा आशीर्वाद प्राप्त करण्याचा हा एक शुभ प्रसंग आहे. कार्तिक महिन्यात भगवान विष्णू झोपेतून जागे होतात आणि ही पूजा आपल्या प्रिय तुळशीबद्दल आदर व्यक्त करते. शिवाय, हा दिवस तुलसी विवाहाचा समारोप देखील करतो, जो समृद्धी आणतो आणि घरात सकारात्मक ऊर्जा आणतो.

तुळस ही भगवान विष्णूची आवडती मानली जाते आणि देवी लक्ष्मीचे रूप आहे. अशा परिस्थितीत, कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी तुळशीची पूजा केल्याने भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मी या दोघांचा आशीर्वाद मिळतो.

समृद्धी आणि सुख :- शुभ मानल्या जाणार् या कार्तिक पौर्णिमेला तुलसी विवाहाचा समारोप होतो. कार्तिक पौर्णिमेला तुळशीची पूजा केल्याने घरात सुख, समृद्धी आणि सौभाग्य वाढते, असे मानले जाते.

सकारात्मक ऊर्जा आणि वास्तुदोष :- तुळशीचे रोप घरातील नकारात्मक ऊर्जा नष्ट करते आणि सकारात्मक ऊर्जा वाढवते. कार्तिक पौर्णिमेला तुळशीची पूजा केल्याने घरातील वास्तुदोष देखील दूर होतो.

आरोग्य आणि सुदैवासाठी :- कार्तिक पौर्णिमेला तुळशीची पूजा केल्याने आजार दूर होतात आणि जीवनात सकारात्मकता येते. असे मानले जाते की यामुळे कुंडलीतील दोष देखील शांत होतात.

सकाळचा पूजा मुहूर्त – 7:58 ते 9:20 मिनिटे.

संध्याकाळचा पुजेचा मुहूर्त – 5:15 ते 6:05 मिनिटे.

कार्तिक पौर्णिमेला तुळशीची पूजा कशी करावी?

तुळशीचे भांडे आणि आजूबाजूचा परिसर स्वच्छ करा.

नंतर भांड्यावर हळद किंवा गेरू घालून स्वस्तिक बनवा.

चुनरी, बांगड्या, बिंदी, मेहंदी इत्यादी सौंदर्यप्रसाधने तुळशीला अर्पण करा.

तुपाचा दिवा लावा आणि तुळशी मातेची आरती करा.

नंतर तुळशीला कमीत कमी ११ वेळा प्रदक्षिणा घालावी.

तुळशीची खीर, पुरी किंवा मिठाई अर्पण करा.

पूजेनंतर सर्वांना प्रसाद वाटून स्वत: खावा.

पूजेच्या शेवटी आपल्या चुकांची क्षमा मागा.