इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) ने सार्वजनिक आरोग्य महत्त्वाच्या विषाणूजन्य संसर्ग ओळखण्यासाठी केलेल्या अलीकडील अभ्यासात असे आढळून आले की नऊपैकी एक संसर्गजन्य रोगांसाठी सकारात्मक आहे. अभ्यासानुसार, 4.5 लाख रुग्णांची तपासणी करण्यात आली, त्यापैकी 11.1 टक्के रुग्णांमध्ये रोगजनक आढळले.

हा अभ्यास ICMR अंतर्गत प्रयोगशाळांच्या नेटवर्कद्वारे आयोजित केला गेला. आढळून आलेले शीर्ष पाच रोगजनक म्हणजे तीव्र श्वसन संक्रमण (एआरआय) / गंभीर तीव्र श्वसन संक्रमण (एसएआरआय) मध्ये इन्फ्लूएंझा ए, तीव्र ताप आणि रक्तस्रावी तापाच्या प्रकरणांमध्ये डेंग्यू विषाणू, कावीळ प्रकरणांमध्ये हिपॅटायटीस ए, तीव्र डायरियाल रोग (एडीडी) उद्रेकांमध्ये नोरोव्हायरस आणि हर्पिस व्हायरस (एआरआय) मधील ऍक्युट व्हायरस (एडीडी) (AES) प्रकरणे.

आयसीएमआरच्या अहवालानुसार, संसर्गजन्य रोगांच्या प्रसारात ०.८ टक्के वाढ झाली आहे. “संक्रामक रोगांचा प्रसार पहिल्या तिमाहीत 10.7 टक्क्यांवरून 2025 च्या दुसऱ्या तिमाहीत 11.5 टक्क्यांपर्यंत वाढला,” असे त्यात म्हटले आहे.

ICMR अंतर्गत व्हायरस रिसर्च अँड डायग्नोस्टिक लॅबोरेटरीज (VRDL) ने संसर्गजन्य रोगांच्या प्रसाराचे विश्लेषण करण्यासाठी जानेवारी ते मार्च आणि एप्रिल ते जून दरम्यान गोळा केलेल्या नमुन्यांचा अभ्यास केला. अहवालानुसार, जानेवारी ते मार्च या कालावधीत 2,28,856 नमुन्यांचा अभ्यास करण्यात आला, त्यापैकी 24,502 (10.7 टक्के) नमुन्यांमध्ये रोगजनक असल्याचे आढळून आले. “एप्रिल ते जून 2025 पर्यंत, 2,26,095 नमुन्यांपैकी 26,055 (11.5 टक्के) चाचणी पॉझिटिव्ह आढळली. अशा प्रकारे, संसर्गाचा दर मागील तिमाहीच्या तुलनेत 0.8 टक्क्यांनी वाढला आहे, जो संसर्गाच्या ट्रेंडवर अधिक मजबूत निरीक्षण करण्याची गरज असल्याचे संकेत देतो,” असे त्यात म्हटले आहे.

एका ज्येष्ठ शास्त्रज्ञाने पीटीआयला सांगितले की, जरी वाढ मोठी दिसत नसली तरी “त्याला कमी लेखले जाऊ नये”. “हे मोसमी रोग आणि उदयोन्मुख संक्रमणांसाठी चेतावणी म्हणून काम करू शकते,” शास्त्रज्ञ पुढे म्हणाले.

आम्ही संसर्ग दरांमध्ये त्रैमासिक बदलांचा मागोवा घेत राहिल्यास, भविष्यातील साथीच्या आजारांना वेळीच रोखता येईल. VRDL नेटवर्क देशासाठी पूर्व चेतावणी प्रणाली म्हणून काम करते.

ICMR अहवालात असेही आढळून आले की एप्रिल ते जून दरम्यान तपासणी केलेल्या 191 रोगांच्या क्लस्टर्समध्ये गालगुंड, गोवर, रुबेला, डेंग्यू, चिकनगुनिया, रोटाव्हायरस, नोरोव्हायरस, व्हेरिसेला झोस्टर व्हायरस, एपस्टाईन-बॅर व्हायरस (EBV) आणि ॲस्ट्रोव्हायरस यांसारखे संसर्गजन्य रोग ओळखले गेले. ICMR ने 2014 ते 2024 दरम्यान 40 लाखांहून अधिक नमुन्यांची चाचणी केली आहे आणि 18.8 टक्के मध्ये रोगजनकांची ओळख पटली आहे.