International Migrant Day: ही बातमी थोडी खास आहे. आज जगभरात आंतरराष्ट्रीय स्थलांतरित दिन साजरा केला जात आहे. आजच्या जगात आपला देश सोडून दुसऱ्या देशात स्थायिक होणे ही एक सामान्य गोष्ट झाली आहे. चांगल्या नोकरी, चांगले शिक्षण, सुरक्षित जीवन, अधिक कमाई आणि चांगल्या सुविधांच्या शोधात लोक आपल्या जन्मभूमीपासून दूर जात आहेत. या प्रक्रियेला स्थलांतर म्हणतात आणि अशा लोकांना स्थलांतरित म्हणतात.
दरवर्षी 18 डिसेंबर रोजी जगभरात आंतरराष्ट्रीय स्थलांतरित दिन साजरा केला जातो. या दिवसाचा उद्देश जगभरात राहणाऱ्या स्थलांतरितांच्या योगदानाचा सन्मान करणे आणि त्यांना भेडसावणाऱ्या समस्यांकडे लोकांचे लक्ष वेधणे हा आहे.
संयुक्त राष्ट्रांच्या मते, आज जगात सुमारे 27 कोटी 20 लाख (272 दशलक्ष) लोक आहेत जे आपल्या देशाबाहेर राहत आहेत. त्यापैकी लाखो लोक देखील विस्थापित होण्यास भाग पाडले जात आहेत, ज्यांना दररोज नवीन आव्हानांचा सामना करावा लागतो. तर मग जाणून घेऊया कोणत्या देशाला सर्वात जास्त लोक आपला देश सोडून जात आहेत आणि भारत कोणत्या स्थानावर आला आहे.
कोणत्या देशातील लोक आपला देश सर्वात जास्त सोडून जात आहेत?संयुक्त राष्ट्रांच्या आंतरराष्ट्रीय स्थलांतर अहवाल 2024 नुसार, जगातील सर्वाधिक लोक भारतातून स्थलांतर करत आहेत, सुमारे 18.1 दशलक्ष भारतीय इतर देशांमध्ये राहतात, ज्यामुळे भारत जगातील सर्वात मोठा स्थलांतरित पाठवणारा देश बनला आहे. ज्यामुळे ही संख्या सातत्याने वाढत आहे. परदेशात राहणाऱ्या 11.2 दशलक्ष नागरिकांसह मेक्सिको दुसऱ्या स्थानावर आहे, त्यानंतर रशिया (10.8 दशलक्ष) आणि चीन (10.5 दशलक्ष) आहेत. बांगलादेश (78 लाख), फिलिपाइन्स (65 लाख), युक्रेन (61 लाख), पाकिस्तान (60 लाख), इंडोनेशिया (45 लाख) आणि नायजेरिया (20 लाख) हे देश देखील मोठ्या संख्येने बाहेर पडतात. या सर्व देशांमध्ये लोक प्रामुख्याने चांगल्या आर्थिक संधी, उच्च शिक्षण, रोजगार आणि राजकीय कारणांसाठी परदेशात स्थलांतर करतात.
भारत कोणत्या स्थानावर आहे?गेल्या काही वर्षांत भारतात नागरिकत्व सोडणाऱ्यांची संख्या झपाट्याने वाढली आहे. दरवर्षी सरासरी 2 लाख भारतीय नागरिकत्व सोडत आहेत. परदेशातील राहणीमान, उच्च पगाराच्या नोकऱ्या, उच्च शिक्षण आणि संशोधनाच्या संधी यामुळे गेल्या 5 वर्षांत सुमारे 9 लाख लोकांनी भारतीय नागरिकत्वाचा त्याग केला आहे.
सरकारी आकडेवारीनुसार, 2011 ते 2024 दरम्यान, 20 लाखांहून अधिक भारतीय परदेशात स्थायिक झाले आहेत, 2022 मध्ये विक्रमी 2.25 लाख लोकांनी नागरिकत्व सोडले, 2023 मध्ये 2.16 लाख लोकांनी देश सोडला आणि 2024 चे आकडे अद्याप येणे बाकी आहे, परंतु ही संख्या आणखी वाढण्याची अपेक्षा आहे.
