नवी दिल्ली: पॉलीसिस्टिक ओव्हरी सिंड्रोम (पीसीओएस) बहुतेक वेळा पुनरुत्पादक वर्षांपर्यंत मर्यादित असते, परंतु त्याचा प्रभाव रजोनिवृत्तीनंतरही चालू राहू शकतो. होय, तुम्ही बरोबर ऐकले आहे! तुम्हाला माहीत आहे का? ही स्थिती महिलांच्या दीर्घकालीन आरोग्यावर आणि कल्याणावर परिणाम करू शकते. या स्थितीमुळे काही स्त्रिया देखील चिंताग्रस्त आणि तणावग्रस्त होतील. तथापि, महिलांनी स्वत: ची अत्यंत काळजी घेणे आणि तज्ञांच्या मदतीने या स्थितीचे व्यवस्थापन करणे ही काळाची गरज आहे.
डॉ. प्राची सरीन सेठी, वरिष्ठ सल्लागार- प्रसूतीतज्ज्ञ, स्त्रीरोगतज्ञ आणि लॅपरोस्कोपिक सर्जन, मदरहूड हॉस्पिटल्स, गुरुग्राम, यांनी PCOS ची भयानकता रजोनिवृत्तीनंतर कशी संपत नाही हे स्पष्ट केले.
PCOS म्हणजे काय?
पीसीओएस, किंवा पॉलीसिस्टिक ओव्हरी सिंड्रोम, ही एक हार्मोनल स्थिती आहे जिथे अंडाशय जास्त पुरुष हार्मोन्स (अँड्रोजन) तयार करतात. यामुळे अंडाशयांमध्ये अनियमित ओव्हुलेशन आणि लहान गळू होतात, ज्यामुळे संबंधित लक्षणे उद्भवतात ज्यांना त्वरित लक्ष देणे आवश्यक आहे. PCOS चे नेमके कारण अद्याप कळलेले नाही. तथापि, ही स्थिती अनुवांशिकता, इन्सुलिन प्रतिरोधकता आणि हार्मोनल असंतुलन यांच्याशी निगडीत आहे. शिवाय, चुकीचा आहार, ताणतणाव आणि व्यायामाचा अभाव यासारखे जीवनशैलीचे घटक ते खराब करू शकतात. पुनरुत्पादक वर्षांमध्ये, PCOS असलेल्या महिलांना अनियमित चक्र, चेहऱ्यावर किंवा शरीरावर जास्त केस येणे, वजन वाढणे आणि पुरळ येणे, ज्यामुळे अनावश्यक भीती आणि तणाव निर्माण होऊ शकतो. रजोनिवृत्तीनंतर, सायकल थांबत असताना, स्त्रियांना वजनाच्या समस्या, केस पातळ होणे किंवा चयापचयाशी संबंधित समस्या उद्भवू शकतात ज्याकडे दुर्लक्ष केले जाऊ नये आणि तज्ञांच्या मदतीने हाताळले पाहिजे.
बऱ्याच स्त्रियांचा असा विश्वास आहे की एकदा त्यांची मासिक पाळी थांबली की PCOS नाहीसे होईल. हे अजिबात खरे नाही. या स्थितीला अजिबात हलके घेऊ नका. तथापि, काही लक्षणे, जसे की अनियमित मासिक पाळी, कमी होऊ शकते, तरीही PCOS स्त्रियांवर त्यांच्या रजोनिवृत्तीनंतरच्या टप्प्यावर प्रभाव पाडत आहे. धक्कादायक म्हणजे, PCOS चे दीर्घकालीन धोके रजोनिवृत्तीनंतर नाहीसे होत नाहीत. महिलांना मधुमेह, हृदयविकार, उच्च कोलेस्टेरॉल आणि गर्भाशयाचा कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते.
मूड स्विंग, चिंता आणि झोपेचा त्रास देखील मोठ्या संख्येने महिलांमध्ये नोंदवला जातो. हे दर्शवते की रजोनिवृत्तीनंतरच्या वर्षांमध्येही सतत लक्ष आणि काळजी का आवश्यक आहे. तर, या स्थितीचे व्यवस्थापन आजीवन आहे. महिलांना माहित आहे की नियमित तपासणी, रक्तातील साखर आणि कोलेस्ट्रॉलचे निरीक्षण करणे आणि निरोगी जीवनशैली राखणे हे महिलांसाठी महत्त्वाचे आहे.
PCOS असलेल्या महिलांनी रजोनिवृत्तीनंतरही रक्तातील साखर, हृदयाचे आरोग्य आणि वजन यांची नोंद ठेवण्यासाठी नियमित आरोग्य तपासणीची निवड करावी आणि तज्ञांच्या मार्गदर्शनाने या स्थितीचे व्यवस्थापन करावे. संपूर्ण धान्य, फळे आणि भाज्यांनी समृद्ध संतुलित आहार, दररोज चालत जाण्यासाठी सक्रिय राहणे आणि योगासने करणे यासारख्या महत्त्वाच्या धोरणे वजन व्यवस्थापन आणि मानसिक आरोग्यास समर्थन देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहेत. व्यायाम करताना ओव्हरबोर्ड जाऊ नका. लक्षणेंबद्दल जागरूकता, जीवनशैलीत बदल आणि नियमित वैद्यकीय मार्गदर्शनाने, महिला त्यांचे कल्याण वाढवू शकतात.
