भारताच्या अंतराळ मोहिमा: 2025 हे वर्ष भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) साठी यशाचे नवीन शिखर घेऊन आले आहे. या वर्षी, भारताने केवळ 200 यशस्वी मोहिमांचा ऐतिहासिक टप्पा ओलांडला नाही तर जगाला त्याचे स्वदेशी क्रायोजेनिक तंत्रज्ञान आणि भारी रॉकेट 'बाहुबली' देखील दाखवले. च्या सामर्थ्याचीही जाणीव करून दिली.
प्रथमच, एक भारतीय अंतराळवीर आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) पोहोचला, ज्याने मानवाच्या अंतराळ मोहिमेच्या भारताच्या स्वप्नांना नवीन उड्डाण दिले. इस्रो प्रमुखांच्या मते, गेल्या दशकाच्या तुलनेत यावर्षीची प्रगती आणि मोहिमांची संख्या जवळपास दुप्पट आहे.
वर्षाच्या शेवटच्या आठवड्यात, ISRO ने 24 डिसेंबर 2025 रोजी मोठे यश संपादन केले. 'बाहुबली' अमेरिकन कंपनीचा 6100 किलो वजनाचा संचार उपग्रह 'ब्लूबर्ड ब्लॉक-2' LVM3 नावाच्या रॉकेटद्वारे प्रक्षेपित केला जाईल. कमी पृथ्वीच्या कक्षेत यशस्वीरित्या ठेवले.
या मिशनने जागतिक स्तरावर भारताच्या व्यावसायिक प्रक्षेपण क्षमतेला एक नवीन ओळख दिली. याशिवाय इस्रोने या वर्षी सेमी-क्रायोजेनिक इंजिन (SE2000) ची यशस्वी “हॉट चाचणी”” देखील केली. यामुळे भविष्यातील शक्तिशाली रॉकेटचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
जानेवारी 2025 मध्ये, भारताने स्पेस डॉकिंग प्रयोगाद्वारे अंतराळातील दोन उपग्रहांना यशस्वीरित्या जोडून जगाला आपली तांत्रिक परिपक्वता दाखवून 'स्पॅडेक्स' प्रक्षेपित करेल. या यशासह, भारत असे करणारा जगातील चौथा देश बनला आहे, जे भविष्यात स्वदेशी अंतराळ स्थानक तयार करण्याच्या दिशेने एक आवश्यक पाऊल आहे.
यासोबतच इस्रोचे अंतराळवीर शुभांशू शुक्ला यांनी मिशन अंतर्गत 18 दिवस ISS वर घालवून 'Axiom-4' लाँच करून इतिहास रचला. राकेश शर्मा यांच्यानंतर अंतराळात जाणारे ते दुसरे भारतीय ठरले, ज्यामुळे संपूर्ण देशाला अभिमान वाटला.
हेही वाचा: कर्नाटकात ट्रक-बसच्या धडकेने भीषण अपघात… 10 जण जिवंत जाळले, पाहा भीषण व्हिडिओ
भारताच्या पहिल्या सौर मोहिमेने आदित्य-L1 या वर्षी सौर संशोधनाच्या क्षेत्रात क्रांतिकारक डेटा जारी केला. इस्रोने सूर्याचे रहस्य समजून घेण्यासाठी सुमारे 15 टेराबाइट वैज्ञानिक डेटा जागतिक समुदायासोबत शेअर केला आहे. याशिवाय, इस्रो आणि नासाच्या संयुक्त मोहिमेतील 'निसार' (NISAR) नेही या वर्षी उड्डाण केले.
हा जगातील पहिला ड्युअल-फ्रिक्वेंसी रडार इमेजिंग उपग्रह आहे, जो भूकंप, त्सुनामी आणि हवामान बदलासारख्या नैसर्गिक आपत्तींवर अचूकपणे निरीक्षण करेल. या कामगिरीने भारताला अवकाश विज्ञानाच्या क्षेत्रात जागतिक महासत्ता म्हणून प्रस्थापित केले.
