คนหนุ่มสาวในเมืองใหญ่เริ่มคืนสู่รากเหง้า เป็นปรากฏการณ์ที่น่าสนใจในที่ผ่านมา

จากยุคโควิด เศรษฐกิจซบเซา การจ้างงานลดลง ทำให้เห็นคนรุ่นใหม่ผนวกความรู้กับอัตลักษณ์ท้องถิ่น เป็นพลังขับเคลื่อนชุมชนชนบท นับเป็นความท้าทายด้านเศรษฐกิจและสังคมปัจจุบัน

เด็กๆ สร้างสื่อ เพจเห็ดป่าบูรณาการความรู้

การอยู่กับวิถีชีวิตและผลผลิตเดิมด้วยมุมมองใหม่ นำภูมิปัญญาท้องถิ่นและวัฒนธรรมชุมชนมาบริหารจัดการ เพิ่มมูลค่าด้วยการแปรรูปผลผลิตธรรมดาที่เคยส่งขายคนกลางหรือตลาดและโรงงาน กลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีเรื่องราวและมีความโดดเด่น เช่น ชุมชนพัฒนาการปลูกกาแฟและเมล็ดกาแฟที่ปลูกในป่า ทำให้เกิด Specialty Coffee ที่มีรสชาติและที่มาอันเป็นเอกลักษณ์ นำทักษะงานหัตถกรรมดั้งเดิมมาเติมความสร้างสรรค์ กลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ปัจจุบัน ทักษะการตลาดดิจิทัล สร้างแบรนด์ที่น่าเชื่อถือและน่าสนใจ สื่อสารเรื่องราวผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ถึงผู้บริโภคในเมืองและต่างประเทศ ทำให้เกษตรกรรมกลับมาเป็นอาชีพที่มีความหวังและมีรายได้มั่นคงอีกครั้ง

ชุมชนพัฒนาการปลูกกาแฟ ห้วยปลาหลด จ.ตาก

“เรื่องเหล่านี้คือเส้นเรื่องที่เรานำเสนอในรายการทุ่งแสงตะวันตลอดปี 2568 ควบคู่กับการเดินทางเยี่ยมเยือนชุมชนที่เคยถ่ายทำรายการ ทำให้โลกรู้ว่าสังคมชนบทเปลี่ยนไปมากแล้ว ทัศนะหรือนโยบายต่อชุมชนชนบทก็ควรจะเปลี่ยนและเปลี่ยนให้มากกว่านี้” นิรมล เมธีสุวกุล หรือ พี่นก สรุปเรื่องของปี 2568 เนื่องในช่วงเวลาส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ที่กำลังจะมาถึง

พี่นก นิรมล

“การเห็นเด็กๆ ของเราเติบโตโดยมีธรรมชาติเป็นครู เป็นห้องเรียน เป็นโลกใบเล็กๆ ที่เรียนรู้ได้หลายมิติ เป็นสิ่งที่เรียกว่าไม่ต้องพิสูจน์ และก็ทำงานเรื่องนี้ตลอดมา เห็นเลยว่ารูปแบบการเรียนรู้มีหัวใจหรือแก่นแกนที่เป็นอมตะ สิ่งที่เปลี่ยนไปคือรูปแบบการเรียนรู้ ซึ่งมีทั้งคล้ายเดิมและการเรียนรู้ที่มีอุปกรณ์หรือเครื่องมือใหม่ๆ ที่ต่างออกไปจากยุคก่อนๆ”

บ้านนาต้นจั่น โฮมสเตย์ยอดฮิต สุโขทัย

“เมื่อก่อนเกมเรียนรู้ธรรมชาติคือพาเด็กไปนั่งสงบและสังเกตสรรพเสียงในธรรมชาติ บันทึกแผนที่เสียงลงในสมุด หรือเฝ้าสังเกตแล้วนำมาแลกเปลี่ยนประสบการณ์กัน สมัยนี้เรามีเครื่องมือบันทึกเสียงจากบึงน้ำ จากป่าดงดิบ มีเครื่องมือศึกษาสังเกตสัตว์เล็กๆ ในลำธาร หรือการเฝ้าสังเกตดวงดาวด้วยอุปกรณ์ใหม่ๆ พอเด็กทุ่งแสงตะวันเติบโตเป็นผู้ใหญ่ เราก็เห็นเขานำองค์ความรู้เดิมผสานกับสิ่งใหม่ๆ ไม่ว่าจะเป็นเกม กิจกรรมการเรียนรู้ ไปจนถึงการสร้างแหล่งเรียนรู้ การจัดการท่องเที่ยว หรือสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ร่วมสมัยที่มีพลัง” พี่นก นิรมล กล่าว

หัตถกรรมท้องถิ่นสู่การเพิ่มมูลค่า

บางชุมชนพลิกโฉมการท่องเที่ยวชุมชนให้เป็นการจัดการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์ เน้นการเรียนรู้และซึมซับวิถีชีวิต

คนรุ่นเก่ารุ่นใหม่ร่วมกันออกแบบบ้าน ต่อเติม ตกแต่ง สร้างเพิ่ม ให้มีที่พักแบบโฮมสเตย์ ด้วยสถาปัตยกรรมท้องถิ่น แต่เพิ่มความสะดวกสบาย บริการด้วยอาหารพื้นเมือง มีงานหัตถกรรมดั้งเดิมของชุมชนที่ปรับปรุงให้ทันสมัย รักษากลิ่นอายวัฒนธรรม ภาษาถิ่นและประเพณี รวมทั้งฝึกฝนเป็นมัคคุเทศก์ท้องถิ่น เป็นเจ้าบ้านและภาคภูมิใจในความเป็นตัวเอง

ยุคที่ทุกคนก้าวเข้าสู่ดิจิทัล

ทักษะด้านการสื่อสารและเทคโนโลยียังถูกนำมาใช้เพื่อการเรียนรู้ รักษาและเผยแพร่ภูมิปัญญาชุมชน กล้องถ่ายรูป มือถือ และอินเตอร์เน็ต สร้างสรรค์สื่อออนไลน์ YouTube, TikTok เฟซบุ๊ก เพื่อบันทึกเรื่องราวจากชุมชน สร้างเครือข่ายความรู้และนำเสนอด้วยมุมมองที่น่าสนใจ ภูมิปัญญาสั่งสมและสืบสาน ภาคภูมิใจและสร้างความเข้าใจให้คนรุ่นใหม่และผู้คนทั่วโลก

ทุ่งแสงตะวัน คลิปส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่จึงเป็นการประชุมทีมงานคัดสรรเรื่องราวจากชุมชนชนบทที่คนรุ่นใหม่กำลังช่วยขับเคลื่อนแหล่งเรียนรู้ แหล่งท่องเที่ยว ผลิตภัณฑ์ใหม่ รวมทั้งการผนวกทักษะดิจิทัลอย่างน่าประทับใจ เน้นชุมชนที่เพิ่งไปเยือนและได้สนทนา อัพเดตความเป็นไป ด้วยคำถามง่ายๆ ว่ากำลังทำอะไรอยู่และจะทำอะไรต่อไป

กาแฟห้วยปลาหลด

“หวังว่าจะสร้างความเข้าใจ เห็นภาพความเป็นจริงของยุคสมัย และสร้างแรงบันดาลใจให้คนรุ่นใหม่ที่คิดอยากจะทำอะไรในบ้านเกิดหรือชุมชนที่รักที่ชอบ”

ทุ่งแสงตะวัน คลิปพิเศษ ต้อนรับปี 2569 อาจจะทำให้ได้เห็นว่าการกลับบ้านของคนหนุ่มสาวคือการเลือกใช้ชีวิต โดยใช้ความรู้ที่ได้จากโลกภายนอกมาสร้างรากฐานทางเศรษฐกิจที่แข็งแกร่งและยั่งยืนให้บ้านเกิดในปัจจุบัน เป็นการบรรจบกันของอดีตกับอนาคต เป็นวันนี้ของพรุ่งนี้ พบกันในทุ่งแสงตะวัน ตอน วันนี้สู่พรุ่งนี้ วันเสาร์ที่ 27 ธันวาคม 2568 เวลา 05.05 น. ทางช่อง 3 กด 33 และ 07.30 น. ทางเพจทุ่งแสงตะวัน

อาทร ริมทาง