भारताने नैसर्गिक वायू पाइपलाइन नेटवर्कचा विस्तार करण्यात एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला आहे. पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू मंत्रालयाच्या मते, देशातील कार्यरत गॅस पाइपलाइनची एकूण लांबी आता २५,००० किलोमीटरपेक्षा जास्त झाली आहे. सध्या २५,४२९ किलोमीटर पाइपलाइन कार्यरत आहेत, तर १०,४५९ किलोमीटर नवीन पाइपलाइनचे बांधकाम सुरू आहे. हा विस्तार भारताच्या एकात्मिक राष्ट्रीय गॅस ग्रिडच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल मानले जाते.

गॅस पाइपलाइन नेटवर्कचा विस्तार करण्याचे प्राथमिक उद्दिष्ट देशाची ऊर्जा सुरक्षा मजबूत करणे आणि सर्व क्षेत्रांमध्ये स्वच्छ इंधनांच्या वापराला प्रोत्साहन देणे आहे. नैसर्गिक वायू हा कोळसा आणि डिझेलसारख्या पारंपारिक इंधनांपेक्षा स्वच्छ मानला जातो. त्याच्या व्यापक वापरामुळे प्रदूषण कमी होईल आणि औद्योगिक विकासाला गती मिळेल अशी अपेक्षा आहे.

पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू नियामक मंडळाने (पीएनजीआरबी) गॅस वाहतुकीचा खर्च सुलभ आणि कमी करण्यासाठी एक राष्ट्र, एक ग्रिड, एक दर प्रणाली लागू केली आहे. या अंतर्गत, देशातील सुमारे 90% गॅस पाइपलाइन नेटवर्कमध्ये वाहतूक शुल्कएकसारखे असेल. यामुळे वेगवेगळ्या राज्यांमधील गॅसच्या किमतींमधील तफावत कमी होईल आणि उद्योगांना आणि ग्राहकांना थेट फायदा होईल.

प्रत्येक घराला स्वच्छ स्वयंपाक इंधन उपलब्ध करून देणे हे सरकारचे प्राधान्य आहे. १ डिसेंबर २०२५ पर्यंत, प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेअंतर्गत अंदाजे १०३.५ दशलक्ष कुटुंबांना एलपीजी कनेक्शन देण्यात आले आहेत. या योजनेची पूर्णपणे अंमलबजावणी करण्यासाठी, सरकारने २०२५-२६ आर्थिक वर्षात अतिरिक्त २.५ दशलक्ष एलपीजी कनेक्शन मंजूर केले आहेत. अर्ज प्रक्रिया सुलभ करून, पात्रता आता एकाच घोषणेद्वारे निश्चित केली जाईल.

सर्वसामान्यांना एलपीजी परवडणारे राहावे यासाठी, पात्र लाभार्थ्यांना प्रति सिलेंडर ₹३०० ची सबसिडी दिली जात आहे. यामुळे एलपीजी वापरात सातत्याने वाढ होत आहे. सरकारचा असा विश्वास आहे की यामुळे ग्रामीण आणि गरीब कुटुंबांना लाकूड आणि कोळसा यासारख्या प्रदूषित इंधनांपासून दूर जाण्यास मदत होईल. पेट्रोल पंपांवर डिजिटल पेमेंट, सुरक्षा तपासणी, पेट्रोलमध्ये इथेनॉल मिश्रण आणि नवीन तेल आणि वायू उत्खनन ब्लॉक्सचे वाटप यासारख्या क्षेत्रातही लक्षणीय प्रगती झाली आहे. ही पावले भारताच्या ऊर्जा क्षेत्राला अधिक आधुनिक, सुरक्षित आणि स्वावलंबी बनविण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहेत.