ऑक्टोबरमध्ये विदेशी गुंतवणूकदारांनी भारतीय शेअर्समध्ये केलेली अविरत विक्री नोव्हेंबरमध्येही चांगली राहिली. गेल्या महिन्यात 94,000 कोटी रुपयांहून अधिक इक्विटी विकल्यानंतर, या महिन्यात 14 नोव्हेंबरपर्यंत विदेशी पोर्टफोलिओ गुंतवणूकदारांनी 22,400 कोटी रुपयांहून अधिक विक्री केली. भू-राजकीय तणाव, जागतिक आर्थिक अनिश्चितता, डोनाल्ड ट्रम्प अमेरिकेच्या अध्यक्षपदी पुन्हा निवडून आल्याने आणि चीनकडून उभारण्यात आलेले प्रोत्साहन विक्रीच्या मागे तिची अर्थव्यवस्था मुख्यत्वे तोलली गेली आहे, जुलै-सप्टेंबरमधील अनेक कंपन्यांची निराशाजनक कमाई देखील चिंतेचा विषय बनली आहे.
परदेशी गुंतवणूकदारांच्या विक्रीच्या पार्श्वभूमीवर, गुरुवारच्या बंदपर्यंत बेंचमार्क बीएसई सेन्सेक्स, 27 सप्टेंबर 2024 रोजी पोहोचलेल्या 85,978.25 च्या आयुष्यातील उच्चांकावरून जवळपास 10 टक्क्यांनी घसरला आहे. मिड आणि स्मॉलकॅप निर्देशांकही 11 टक्क्यांनी घसरले आहेत. आणि त्यांच्या 24 सप्टेंबरच्या उच्चांकावरून अनुक्रमे 9 टक्के. सुधारणा असूनही, विश्लेषकांनी चेतावणी दिली आहे की भारतीय शेअर बाजारातील मूल्यांकन महागच राहते आणि कॉर्पोरेट कमाईसाठी गेलेल्या निकृष्ट तिमाहीच्या पार्श्वभूमीवर ते अधिक दिसते.
जेएम फायनान्शियल इन्स्टिट्यूशनल सिक्युरिटीजच्या विश्लेषणानुसार, 275 कंपन्यांपैकी 227 कंपन्यांपैकी 45 टक्के कमाईचा अंदाज चुकला. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, 66 टक्के कंपन्यांनी मार्च 2025 मध्ये संपलेल्या चालू आर्थिक वर्षासाठी प्रति शेअर अंदाजे कमाईमध्ये कपात केली, तर 45 टक्के कंपन्यांनी विश्लेषकांनी त्यांचे किमतीचे लक्ष्य कमी केले. स्मॉल आणि मिड-कॅप कंपन्यांच्या मोठ्या टक्केवारीत 10 टक्क्यांहून अधिक कमाई कमी झाली.
“FMCG, रिटेल, ऑटो आणि मॉल ऑपरेटर्समध्ये शहरी मागणीत मंदी आहे. याशिवाय रसायने, ग्राहकोपयोगी वस्तू आणि बांधकाम साहित्याला मागणी कमी झाली आहे. MFIs (मायक्रोफायनान्स संस्था), निवडक खाजगी क्षेत्रातील बँका आणि बिगर बँकिंग फायनान्स कंपन्या त्यांच्या असुरक्षित पुस्तकात ताणतणाव पाहत आहेत,” जेएम फायनान्शियल इन्स्टिट्यूशनल सिक्युरिटीजचे एमडी व्यंकटेश बालसुब्रमण्यम यांनी नमूद केले.
हे देखील वाचा: भारतीय आयटी कंपन्यांनी ट्रम्पच्या नवीन राजवटीत स्टीफन मिलरच्या संभाव्य नियुक्तीबद्दल काळजी करावी का?
मोतीलाल ओसवाल फायनान्शिअल सर्व्हिसेसने दुस-या तिमाहीच्या कमाईचे अलीकडील विश्लेषण देखील आव्हानात्मक होते.
जुलै-सप्टेंबर तिमाहीत त्यांच्या कव्हरेज अंतर्गत 166 कंपन्यांच्या कमाईत वर्षभरात 8 टक्क्यांनी घट झाली आहे, जी 17 तिमाहीत सर्वात कमी होती.
मोतीलाल ओसवाल येथील संशोधन प्रमुख (संस्थात्मक इक्विटी) गौतम दुग्गड यांनी निदर्शनास आणून दिले, “जागतिक कमोडिटीजच्या तीव्र ओढामुळे एकूण कामगिरीला फटका बसला.
अलीकडच्या काळात मंदीची चिन्हे दिसू लागली आहेत. अनेक मोठ्या जलद गतीने चालणाऱ्या ग्राहकोपयोगी वस्तू कंपन्यांनी शहरी बाजारपेठेतील मागणी मंदावल्याकडे लक्ष वेधले, तर ग्रामीण बाजारपेठांमध्ये स्थिर सुधारणा दिसून आली. सोसायटी ऑफ इंडियन ऑटोमोबाईल मॅन्युफॅक्चरर्स (सियाम) च्या ताज्या आकडेवारीनुसार, नवरात्री आणि दिवाळीचा सणाचा कालावधी असतानाही ऑक्टोबरमध्ये प्रवासी वाहनांमध्ये किरकोळ ०.९ टक्के वाढ झाली आहे. रिटेलर्स असोसिएशन ऑफ इंडियाच्या व्यवसाय सर्वेक्षणात असे दिसून आले आहे की सप्टेंबर 2024 मध्ये संपूर्ण भारतातील विक्री एक वर्षापूर्वीच्या तुलनेत केवळ 5 टक्के वाढली आहे.
ब्रोकिंग फर्मने नमूद केले की, मोतीलाल ओसवालच्या कव्हरेज विश्वातील केवळ 62 टक्के कमाईचा प्रसार बिघडला आहे.
“BFSI च्या निवडक विभागांमध्ये मालमत्ता-गुणवत्तेवर ताण पडत असताना उपभोग एक कमकुवत स्थान म्हणून उदयास आला आहे,” त्यांनी नमूद केले.
एकूणच, निफ्टी50 साठी प्रति शेअर कमाईच्या अंदाजात गेल्या सहा महिन्यांत 7 टक्क्यांनी घट झाली आहे, ज्यामुळे 2024-25 मधील अपेक्षित कमाई वाढ केवळ 5 टक्क्यांपर्यंत कमी झाली आहे, हे आर्थिक वर्ष 2020 नंतरचे सर्वात कमकुवत आहे, मोतीलाल यांच्या मते ओसवाल.