नवी दिल्ली: आपल्या मुलाच्या आरोग्यासाठी डोळ्यांची काळजी घेणे महत्वाचे आहे आणि पालक म्हणून आपण त्यांच्या डोळ्यांच्या आरोग्याची काळजी घेतली पाहिजे, तथापि, बहुतेक पालक याकडे दुर्लक्ष करतात. मोठी मुले त्यांना होणाऱ्या वेदनांबद्दल बोलू शकतात परंतु अस्वस्थता समजून घेण्यासाठी पालकांनी स्वतः बाळाचे लक्ष दुसरीकडे वळवले पाहिजे. लहान वयातच ओळखले गेल्यास, डोळ्यांवर ताण किंवा दृष्टी समस्यांसारखी काही चिन्हे टाळता येऊ शकतात जेणेकरून भविष्यात मुलाचे दीर्घकालीन दृष्टीचे नुकसान होऊ नये.

News9Live शी संवाद साधताना, डॉ. दिग्विजय सिंग, संचालक, नोबल आय केअर, गुरुग्राम, यांनी अर्भकांमध्ये डोळ्यांच्या समस्येच्या सुरुवातीच्या लक्षणांबद्दल सांगितले.

अर्भक डोळा विकास समजून घेणे

त्यांच्या आयुष्याच्या पहिल्या वर्षात, बाळाच्या डोळ्यांच्या विकासास वेग येतो. जन्मापासूनच बाळ फक्त 8 ते 10 इंच अंतरापर्यंतच्या वस्तू पाहू शकते. तथापि, 6 महिन्यांपर्यंत बाळ मोठे होईपर्यंत, ते हलत्या वस्तूंचे अनुसरण करण्यास सक्षम असावे, परिचित चेहरे ओळखू शकतील आणि थोडी खोली समजू शकतील. या माइलस्टोनमधील कोणतेही विचलन संभाव्य दृष्टी समस्या दर्शवू शकते.

6 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांमध्ये सामान्य दृष्टी समस्या

अर्भकाची दृष्टी खराब करू शकतील अशा काही परिस्थितींमध्ये हे समाविष्ट आहे:

1. अपवर्तक त्रुटी: किरकोळ ते गंभीर मायोपिया (जवळपास) किंवा हायपरोपिया (दूरदृष्टी) या सामान्य अपवर्तक त्रुटी आहेत ज्या नंतर आढळतात.
2. स्ट्रॅबिस्मस: ओलांडलेले डोळे हे डोळ्यांचे असंतुलन आहे ज्यामुळे एम्ब्लियोपिया होऊ शकतो, ज्याला कधीकधी आळशी डोळा म्हणून ओळखले जाते, जर क्रॉस-डोळ्यांवर पूर्णपणे उपचार केले गेले नाहीत.
3. एम्ब्लियोपिया: हे आयपॅचचा संदर्भ देते ज्याची दृष्टी कमी होते, शक्यतो 2 पैकी 3 डोळे.
4. जन्मजात मोतीबिंदू: हे डोळ्याच्या लेन्सचा संदर्भ देते ज्यामध्ये जन्मतःच मूर्च्छित होण्याची चिन्हे दिसतात ज्यामुळे दृष्टी विचित्र होते.

पालकांनी खालील लक्षणांकडे लक्ष दिले पाहिजे कारण ते चिंतेचे कोणतेही प्रारंभिक चिन्ह दर्शवितात आणि मूल्यांकन शोधणे आवश्यक आहे.

1. 3 महिन्यांच्या वयापर्यंत काळजीवाहू व्यक्तीशी संपर्क नसलेले मूल.
2. 4 महिन्यांपेक्षा जास्त वयाचे मूल एखाद्या वस्तूच्या अनुषंगाने डोळ्यांची हालचाल करण्यास सक्षम असले पाहिजे म्हणून असे करण्यात अयशस्वी होणे हे मूल्यांकनाची आवश्यकता दर्शवते.
3. चार महिन्यांच्या वयानंतर डोळे कायमचे ओलांडणे किंवा वाहणे हे देखील एक सूचक आहे.
4. डोळे चोळणे किंवा झाकणे हे डोळ्यांच्या बाजूने अस्वस्थतेचे लक्षण असू शकते जे मुलाच्या मूल्यांकनाची आवश्यकता दर्शवते.
5. जर मुल जास्त squinting किंवा तेजस्वी प्रकाश घटना पासून दूर वळणे दाखवते तर एक सूचक असू शकते.
6. एक पांढरा किंवा ढगाळ विद्यार्थी मोतीबिंदू किंवा रेटिनोब्लास्टोमा सारख्या गंभीर रोगांची उपस्थिती दर्शवू शकतो.

मुलांमध्ये दृष्टीदोष होण्याची शक्यता असते, परंतु वेळेवर निदान करून, योग्य हस्तक्षेप तंत्रे लागू केली जाऊ शकतात ज्यामुळे दृष्टीदोष वाढू नये. पालकांनी योग्य प्रकाश आणि कमीतकमी स्क्रीन वेळेसह मुलासाठी निरोगी दृश्य वातावरण सुनिश्चित करण्याची देखील शिफारस केली जाते.

लहान मुलांच्या जगामध्ये दृष्टीच्या महत्त्वावर पुरेसा भर दिला जाऊ शकत नाही कारण ते त्यांच्या भविष्यातील संज्ञानात्मक क्षमता तसेच मोटर कौशल्ये तयार होतील. पालक लक्ष देऊन त्यांच्या नवजात मुलाची दृष्टी वाचवू शकतात आणि सुरुवातीचे लाल झेंडे ओळखून आणि अर्भक चित्रित करत असलेल्या चेतावणी चिन्हे ओळखू शकतात. जर तुमच्या अर्भकाने वर नमूद केलेल्या चिंतेचे कोणतेही संकेत किंवा डोळ्यांच्या आरोग्याशी संबंधित भीती दिसल्यास, डोळयातील पडदा तज्ञ आणि बाल नेत्ररोग तज्ञांनी प्राधान्याने विचार केला पाहिजे. सुरुवातीच्या टप्प्यात घेतलेल्या पावलांमुळे मुलाच्या आरोग्याच्या स्थितीत लक्षणीय फरक पडतो.