เด็กในทุกวันนี้ต้องเผชิญกับความกดดันทั้งจากการเรียนที่เข้มข้นและแรงกดดันจากสภาพสังคม ‘ศิลปะด้านใน’ จึงเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการส่งเสริมความสุขและสร้างสมดุลทั้งด้านร่างกายและจิตใจผ่านกิจกรรมศิลปะ ที่ไม่เพียงแต่ช่วยพัฒนกระบวนการคิดและจินตนาการของเด็กเท่านั้น แต่ยังเสริมสร้างความมั่นใจในตัวเองและเปิดโอกาสให้เด็กได้แสดงออกอย่างอิสระ นอกจากนี้ ศิลปะยังเป็นสะพานที่เชื่อมความสัมพันธ์ในครอบครัว ช่วยกระชับความใกล้ชิดและสร้างความสุขร่วมกันอีกด้วย

เนื่องในวันเด็กแห่งชาติ ปี 2568 สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จึงผนึกกำลังภาคีเครือข่ายขับเคลื่อนงานสุขภาวะเด็กและเยาวชน เปิดพื้นที่จัดกิจกรรม ‘ดูแลวัยเด็กด้วยศิลปะด้านใน’ ภายใต้โครงการโมเดลวิทยากรต้นแบบศิลปะด้านในเชิงลึกเพื่อขยายชุมชนการเรียนรู้และพัฒนาสุขภาวะเด็กก่อนวัยรุ่น ส่งเสริมการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมสร้างสรรค์ เช่น การเล่านิทาน วาดภาพ และจัดดอกไม้ ให้เด็กมีพัฒนาการดีสมวัย เพิ่มความผูกพันในครอบครัว และสร้างแรงบันดาลใจในการนำองค์ความรู้ศิลปะไปใช้สร้างสุขภาวะที่ดีให้กับเด็ก ครอบครัว และชุมชน

สำหรับที่มาของการเปิดบ้านจัดกิจกรรมในครั้งนี้ ณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการสำนักอาวุโส สำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชน และครอบครัว เผยว่า สสส. เล็งเห็นถึงปัญหาสุขภาพจิตที่ยังคงเป็นประเด็นสำคัญในกลุ่มเด็กและเยาวชนไทย ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากรายงานการสังเคราะห์ชุดนโยบายสุขภาพจิตของประชากรชาวไทยภายใต้บริบทหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ปี 2567 โดย สสส. และศูนย์ความรู้นโยบายสาธารณะเพื่อการเปลี่ยนแปลง พบว่า อัตราการฆ่าตัวตายสำเร็จ เพิ่มขึ้นจาก 6.11 คนต่อประชากรแสนคนในปี 2560 เป็น 7.94 ในปี 2566 ซึ่งกลุ่มเยาวชนอายุ 15 – 19 ปี พยายามฆ่าตัวตายมากที่สุด คิดเป็นอัตรา 116.8 คนต่อประชากรแสนคน

ณัฐยา ยังเผยข้อมูลที่ชวนให้ตระหนักถึงความรุนแรงของปัญหาว่า “จากตัวเลขสถิติดังกล่าว สอดคล้องกับข้อมูลศูนย์ความเป็นเลิศด้านนวัตกรรมดิจิทัลและปัญญาประดิษฐ์เพื่อการแพทย์ด้านจิตเวชที่ประเมินว่า มีเยาวชนไทยอายุ 15 ปีขึ้นไป ตรวจพบอาการซึมเศร้าสูงถึง 2,200 คนต่อประชากรแสนคน นอกจากนี้ ยังพบว่าเด็กและเยาวชนเข้าถึงบริการสุขภาพจิตได้ยาก เพราะจำเป็นต้องใช้จิตแพทย์ที่เชี่ยวชาญเฉพาะทางทั้งประเทศมีเพียง 295 คน และกระจุกตัวอยู่ในกรุงเทพฯ ไปแล้ว 1 ใน 3 ของจำนวนจิตแพทย์ที่เชี่ยวชาญเฉพาะทางทั้งหมด” ด้าน อนุพันธุ์ พฤกษ์พันธ์ขจี หัวหน้าโครงการโมเดลวิทยากรต้นแบบศิลปะด้านในเชิงลึกเพื่อขยายชุมชนการเรียนรู้และพัฒนาสุขภาวะเด็กก่อนวัยรุ่น กล่าวเสริมถึงอีกหนึ่งมิติของปัญหาที่เด็กไทยต้องเผชิญว่า เด็กและเยาวชนไทยปัจจุบันถูกคาดหวังให้สมบูรณ์แบบ ผู้ปกครองส่วนใหญ่ให้ความสนใจเฉพาะเรื่องวิชาการ ขาดทักษะการเลี้ยงลูกและระบบการศึกษาไม่รักษาความเป็นธรรมชาติของวัยเด็ก ส่งผลให้เด็กขาดอิสระและเกิดความเครียดสะสม

“กิจกรรมในครั้งนี้ มี 4 โซนไฮไลต์ที่น่าสนใจ 1. โซนกิจกรรมวงกลมยามเช้า เป็นการละลายพฤติกรรมให้เด็กและผู้ปกครองเกิดการรวมใจเป็นหนึ่งเดียวด้วยบทกลอนและเสียงเพลง 2. โซนเล่านิทานเสริมสร้างจินตภาพ ฟังการเล่านิทานจากผู้เชี่ยวชาญ ช่วยส่งเสริมให้เด็กมีจินตนาการ 3. โซนสีขี้ผึ้งธรรมชาติ ชวนน้องๆ วาดภาพด้วยสีขี้ผึ้งจากธรรมชาติ เน้นส่งเสริมจินตภาพและรักษาความเป็นอิสระในวัยเด็ก 4. โซนดอกไม้จัดใจคน ให้เด็กได้จัดดอกไม้ตามจินตนาการ ส่งเสริมในเรื่องการมีอิสระ ด้านความคิด โดยไม่ถูกตีกรอบจากผู้ใหญ่

“การจัดกิจกรรมดูแลวัยเด็กด้วยศิลปะด้านใน ภายใต้การสนับสนุนของ สสส. จัดขึ้นเพื่อสะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญในการสร้างการเรียนรู้สำหรับเด็กไทยอย่างเป็นองค์รวม สอดคล้องกับแนวคิดการสร้างสุขภาวะองค์รวม โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ที่ไม่เพียงแค่ส่งเสริมสุขภาพร่างกายเพียงอย่างเดียว แต่ต้องให้ความสำคัญกับเรื่องจิตใจและจิตวิญญาณด้วย” อนุพันธุ์ เน้นย้ำ พร้อมฝากทิ้งท้ายด้วยว่า ทั้งนี้ ผู้ปกครองและผู้ดูแลเด็กที่สนใจนำความรู้ด้านศิลปะมาเสริมสร้างทักษะชีวิตและสุขภาวะ สามารถติดตามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เฟซบุ๊กแฟนเพจ ‘ศิลปะด้านใน’ แล้วมาร่วมส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนสุขภาวะเด็กและเยาวชนไทยให้ยั่งยืนไปด้วยกัน