मुंबई : करदात्यांच्या नवीन करप्रणालीअंतर्गत अर्थसंकल्पात महत्त्वाचे बदल करण्यात आले आहेत. यामध्ये १२ लाख रुपयांपर्यंतचे उत्पन्न करमुक्त करण्यात आले आहे. मात्र, पगारासह भांडवली नफ्यातून मिळणारे उत्पन्न १२ लाख रुपयांपेक्षा कमी असले तरीही कर भरावा लागेल. याचे कारण म्हणजे विशिष्ट प्रकारच्या उत्पन्नावर लागू होणारे आयकर नियम. या उत्पन्नावर कर सवलतीचा फायदा नाही.अर्थसंकल्पात असे प्रस्तावित करण्यात आले आहे की कलम ८७अ अंतर्गत सवलतीचा लाभ फक्त पगारातून मिळणाऱ्या उत्पन्नावरच मिळेल. पगाराव्यतिरिक्त इतर कोणत्याही स्रोतातून येणारे उत्पन्न भांडवली नफ्याच्या कक्षेत येत असेल तर सवलतीचा फायदा मर्यादित असेल. म्हणजेच अशा प्रकरणांमध्ये सवलत फक्त पगाराच्या उत्पन्नावर उपलब्ध असेल, भांडवली नफ्याच्या उत्पन्नावर नाही. करदात्याला या उत्पन्नावर अल्पकालीन किंवा दीर्घकालीन भांडवली नफ्याच्या दरांनुसार कर भरावा लागेल. या उत्पन्नावर सवलत उपलब्ध१. संपूर्ण उत्पन्न पगार, पेन्शन, व्याज, भाडे किंवा व्यवसायातून येते आणि त्यात उत्पन्नाचा कोणताही विशेष वर्ग समाविष्ट केलेला नसेल.२. एकूण उत्पन्न १२ लाख रुपयांपेक्षा कमी किंवा समान आहे आणि करदात्याने नवीन कर प्रणाली निवडली असेल तर कर सवलत मिळेल. तुम्ही जुनी कर प्रणाली निवडली तर तुम्हाला कोणताही फायदा मिळणार नाही. या प्रकरणांमध्ये उत्पन्न १२ लाख रुपये असले तरीही कर भरावा लागेल १. भांडवली नफा अल्पकालीन भांडवली नफा (STCG)- एखाद्या व्यक्तीला शेअर बाजार, म्युच्युअल फंड, मालमत्ता किंवा इतर मालमत्तेतून अल्पकालीन भांडवली नफा मिळत असेल तर त्यावर २० टक्के दराने कर आकारला जाईल.- यावर कलम ८७अ अंतर्गत विशेष कर सूट लागू होणार नाही. दीर्घकालीन भांडवली नफा (LTCG)- शेअर बाजार, म्युच्युअल फंड, रिअल इस्टेट इत्यादींमधून मिळणाऱ्या दीर्घकालीन भांडवली नफ्यावर १२.५ टक्के दराने कर लागू होईल.- येथे लक्षात घेण्यासारखा मुद्दा असा आहे की जर भांडवली नफा १ लाखांपेक्षा जास्त असेल तरच कर भरावा लागेल. २. लॉटरी आणि गेमिंग शो- एखाद्या व्यक्तीच्या उत्पन्नात लॉटरी, जुगार, सट्टेबाजी किंवा गेम शो यासारख्या इतर विशेष श्रेणींमधून मिळणारे उत्पन्न समाविष्ट असेल तर त्यावर ३० टक्क्यांच्या उच्च दराने कर आकारला जाईल.- या प्रकरणांमध्ये देखील कलम 87A अंतर्गत कर सूट लागू होणार नाही. ३. व्यवसाय उत्पन्न- एखाद्या व्यक्तीला फ्रीलान्सिंग, व्यवसाय किंवा व्यावसायिक सेवांमधून उत्पन्न मिळत असेल तर त्यावरही विशेष कर नियम लागू होऊ शकतात.- त्यावर कर स्लॅबनुसार कर आकारला जाईल आणि काही प्रकरणांमध्ये कोणतीही सूट दिली जाणार नाही. या उदाहरणावरून किती कर भरावा लागेल ते समजून घ्या. करदात्याचे एकूण उत्पन्न १२ लाख रुपये असेल आणि यापैकी पगारातून मिळणारे उत्पन्न ८ लाख रुपये असेल, परंतु शेअर्स किंवा म्युच्युअल फंडातून मिळणारे उत्पन्न ४ लाख रुपये असेल, तर कलम ८७अ (जास्तीत जास्त ६०,००० रुपये) अंतर्गत सवलत फक्त ८ लाख रुपयांवर लागू होते. उर्वरित ४ लाख रुपयांच्या उत्पन्नावर अल्प किंवा दीर्घकालीन भांडवली नफ्यानुसार उत्पन्न कर भरावा लागेल. अल्पकालीन नफ्यावर कर ४ लाख रुपयांचे उत्पन्न अल्पकालीन भांडवली नफा असेल तर त्यावर २० टक्के विशेष दराने कर आकारला जाईल. त्यामुळे गुंतवणूकदाराला ८०,००० रुपये कर भरावा लागेल. एका वर्षापेक्षा कमी कालावधीच्या गुंतवणुकीचा समावेश अल्पकालीन नफ्यात केला जातो. दीर्घकालीन नफ्यावरील कर दरशेअर्स किंवा म्युच्युअल फंडमध्ये ४ लाख रुपयांचा दीर्घकालीन नफा झाला असेल तर १.२५ लाख रुपयांची सूट मिळेल आणि उर्वरित २.७५ लाख रुपयांच्या नफ्यावर १२.५ टक्के कर भरावा लागेल. परिणामी, गुंतवणूकदाराला दीर्घकालीन भांडवली नफ्यावर ३४,३७५ रुपये कर भरावा लागेल. एक वर्षापेक्षा जास्त कालावधीसाठी ठेवलेल्या गुंतवणुकीला दीर्घकालीन नफा मानला जातो. लाभांश उत्पन्नावर गुंतवणूकदारांना दिलासासरकारने अर्थसंकल्पात लाभांश उत्पन्नावरील टीडीएस मर्यादा ५,००० रुपयांवरून १०,००० रुपये केली आहे. या निर्णयाचा फायदा शेअर बाजार आणि म्युच्युअल फंड गुंतवणूकदारांना होईल. कारण त्यांची कर देयता कमी होईल.