- डॉ. राजेश ओहोळ, करिअर मार्गदर्शक

अधिकाधिक व्यवसाय कार्यपद्धती स्वयंचलित होत असताना आणि संवेदनशील माहिती साठवण्यासाठी संगणकांचा वापर वाढत असताना, सुरक्षित संगणक प्रणालींची आवश्यकता अधिक स्पष्ट होत आहे. सिस्टीम आणि अनुप्रयोग यांचे वितरण आणि प्रवेश इंटरनेटसारख्या असुरक्षित नेटवर्कद्वारे केले जात असल्याने ही आवश्यकता आणखी स्पष्ट होत आहे. सरकारे, कंपन्या, वित्तीय संस्था आणि लाखो दैनंदिन वापरकर्त्यांसाठी इंटरनेट महत्त्वाचे बनले आहे.

त्यामुळे सायबर सुरक्षेच्या समस्या राष्ट्रीय सुरक्षेइतक्याच महत्त्वाच्या आहेत. इंटरनेटचे संरक्षण करणे अवघड आहे. सायबर सुरक्षा केवळ पद्धतशीर विकासाद्वारे मिळवता येते; ती अव्यवस्थित, अशास्त्रीय पद्धतींद्वारे साध्य करता येत नाही. समस्येवर सॉफ्टवेअर अभियांत्रिकी तंत्रे लागू करणे हे योग्य दिशेने टाकलेले एक पाऊल आहे. तथापि, सॉफ्टवेअर अभियंत्यांना नेटवर्कवर आधारित सॉफ्टवेअरच्या डिझाईन, विकास आणि तैनातीशी संबंधित जोखीम आणि सुरक्षा समस्यांबद्दल जागरूक असावे.

सायबर धोके

जलद ओळख, माहितीची देवाणघेवाण, तपास आणि समन्वित प्रतिसाद आणि उपाय यामुळे होणारे नुकसान कमी होऊ शकते. व्यक्ती, व्यवसाय आणि सरकारला जाणवणारी सायबर धोक्यांची काही उदाहरणे म्हणजे ओळख चोरी, फिशिंग, सोशल इंजिनिअरिंग, हॅक्टिव्हिझम, सायबर दहशतवाद, मोबाइल डिव्हाइस आणि स्मार्ट फोनला लक्ष्य करणारे धोके, तडजोड केलेली डिजिटल प्रमाणपत्रे, सेवा नाकारणे, बॉट नेट, साखळी हल्ले, डेटा गळती इ. माहितीच्या पायाभूत सुविधांचे संरक्षण आणि सायबरस्पेसमध्ये माहितीची गोपनीयता, अखंडता आणि उपलब्धता जपणे हे सुरक्षित सायबर स्पेसचे सार आहे.

सक्रिय सुरक्षा

सुरुवातीपासूनच सुरक्षितता लक्षात घेऊन सिस्टीमची रचना आणि चाचणी करणे आवश्यक आहे. ते केवळ अतिरिक्त किंवा नंतरचा विचार असू शकत नाही. सुरक्षित सिस्टिम डिझाइन करताना, सुरक्षा ही सिस्टीमसाठी फक्त एक गुणधर्म आहे. ती वापरकर्ता-अनुकूल आणि कार्यक्षम असणे यांसारख्या इतर गुणधर्मांसह संतुलित करणे आवश्यक आहे. चांगल्या सॉफ्टवेअर अभियांत्रिकी पद्धतींचा वापर करून सुरक्षित सिस्टिम तयार केली पाहिजे. सायबर सुरक्षा विकसित होणारे क्षेत्र आहे, डिजिटल लँडस्केपमध्ये अभूतपूर्व वेगाने नवीन धोके उदयास येत आहेत.

तंत्रज्ञानाच्या अथक प्रगतीमुळे अधिकाधिक अत्याधुनिक सायबर धोके निर्माण झाले आहेत, ज्यामुळे सायबर सुरक्षा अभियंताची भूमिका पूर्वीपेक्षा अधिक महत्त्वाची बनली आहे. तंत्रज्ञान जसजसे पुढे जात आहे तस तसे सायबर गुन्हेगारांकडून वापरल्या जाणाऱ्या युक्तीदेखील वाढत आहेत. ते व्यक्ती किंवा गट असुरक्षिततेचा फायदा घेण्यासाठी आणि संवेदनशील प्रणालींमध्ये घुसखोरी करण्यासाठी नवीन तंत्रे स्वीकारत आहेत. रॅन्समवेअरपासून ते फिशिंग हल्ल्यांपर्यंत आणि सोशल इंजिनिअरिंगच्या युक्त्यांपर्यंत धोके वाढत आहेत.

सायबर सुरक्षा लँडस्केपमधील एक प्रमुख आव्हान म्हणजे इंटरनेट ऑफ थिंग्ज डिव्हाइसेसचा उदय. अधिकाधिक डिव्हाइसेस एकमेकांशी जोडली जात असताना, सायबर गुन्हेगारांसाठी हल्ल्याचे क्षेत्र वेगाने विस्तारले आहे. सायबर सुरक्षा अभियंत्यांना आता डिजिटल मालमत्तांचे संरक्षण करण्याच्या जटिल कामाशी सामना करावा लागेल.