ट्रेड अँड डेव्हलपमेंट विषयी युनायटेड नेशन्स कॉन्फरन्स (यूएनसीटीएडी) च्या नवीन अहवालानुसार २०२24 च्या शेवटच्या तिमाहीत भारताच्या व्यापारात जोरदार वाढ झाली.

या अहवालात हायलाइट करण्यात आले आहे की २०२24 मध्ये जागतिक व्यापार लक्षणीय प्रमाणात वाढला असला तरी बर्‍याच विकसित राष्ट्रांना व्यापाराच्या संकुचिततेचा सामना करावा लागला.

तथापि, आयात आणि निर्यात दोन्ही वाढीसह भारताने सरासरीपेक्षा चांगले प्रदर्शन केले.

अहवालात असे म्हटले आहे की 2024 मध्ये जागतिक व्यापार सुमारे 1.2 ट्रिलियन डॉलरने वाढला असून तो $ 33 ट्रिलियन डॉलर्सपर्यंत पोहोचला आहे. सेवा व्यापारात 9 टक्क्यांनी वाढ आणि वस्तूंच्या व्यापारात 2 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.

२०२24 च्या चौथ्या तिमाहीत भारताची व्यापार गती मजबूत राहिली असून माल आणि सेवा व्यापारात सकारात्मक वाढ झाली आहे.

मागील तिमाहीच्या तुलनेत 2024 च्या शेवटच्या तिमाहीत देशाने वस्तूंच्या आयातीमध्ये 8 टक्के तिमाही वाढ नोंदविली.

वार्षिक आधारावर, वस्तूंच्या आयातीने 6 टक्क्यांनी वाढ केली. देशाच्या वस्तूंच्या निर्यातीतही तिमाहीत 7 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे, तर वार्षिक निर्यातीत 2 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.

सेवा व्यापार हा भारतासाठी वाढीचा एक महत्त्वाचा क्षेत्र राहिला. २०२24 च्या चौथ्या तिमाहीत, देशात सेवांच्या आयातीमध्ये 7 टक्के तिमाहीत वाढ झाली आहे आणि दरवर्षी 10 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.

सेवा निर्यातीतही तिमाहीत 3 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे आणि वार्षिक आधारावर 10 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. ही वाढ आयटी आणि व्यवसाय सेवांसारख्या क्षेत्रातील भारताची मजबूत कामगिरी प्रतिबिंबित करते.

तथापि, अहवालात चेतावणी देण्यात आली आहे की येत्या काही महिन्यांत जागतिक अर्थव्यवस्था कमी होऊ शकते. २०२25 च्या सुरुवातीच्या काळात कंटेनर शिपिंगची मागणी कमी झाली आहे, जे कमकुवत जागतिक व्यापार दर्शविते.

शिपिंगच्या किंमतींचा मागोवा घेणारी शांघाय कंटेनरलाइज्ड फ्रेट इंडेक्स कमी झाली आहे, जगभरातील वस्तूंची मागणी कमी असल्याचे सूचित करते.

याव्यतिरिक्त, बाल्टिक ड्राय इंडेक्स, जो कोळसा आणि लोह धातू सारख्या कच्च्या मालासाठी शिपिंग दर मोजतो, तो 2024 पातळीपेक्षा कमी आहे.

अहवालात वाढत्या व्यापाराचे असंतुलन देखील हायलाइट केले आहे. अमेरिकेच्या व्यापारातील तूट वाढली आहे, तर काही देशांमध्ये व्यापार अधिशेषात वाढ झाली आहे.

भौगोलिक -राजकीय तणाव आणि बदलत्या व्यापार धोरणांविषयी चिंता 2025 मध्ये पुढील अडथळे निर्माण करू शकते. विशिष्ट उत्पादनांवरील नवीन दरांसह संरक्षणवादी धोरणांमुळे आंतरराष्ट्रीय व्यापाराच्या पद्धतींवर परिणाम होऊ शकतो.

ही आव्हाने असूनही, तेथे काही सकारात्मक घटक आहेत. जागतिक महागाई आणि भारताच्या स्थिर आर्थिक कामगिरीची अपेक्षित सुलभता व्यापार वाढीस मदत करू शकते.

अहवालात असे सूचित केले गेले आहे की व्यापार स्थिरता राखण्यासाठी संतुलित धोरणात्मक निर्णय आणि आंतरराष्ट्रीय सहकार्य महत्त्वपूर्ण ठरेल.

(आयएएनएसच्या इनपुटसह)