
"ญี่ปุ่น" ใช้วิธีการอย่างไรถึงกลายเป็นมหาอำนาจลูกหนังเอเชีย แถมยังตั้งเป้าถึงการเป็นแชมป์โลก
เวลานี้ ญี่ปุ่น กลายเป็นชาติที่ประสบความสำเร็จในกีฬาฟุตบอลมากที่สุดในทวีปเอเชีย อย่างไร้ข้อโต้แย้ง
ทีมนักเตะ “ซามูไร” รั้งอันดับ 15 ของโลก เป็นอันดับ 1 ของทวีปเอเชีย และถ้าย้อนไปในฟุตบอลโลก 2022 ญี่ปุ่น สามารถสู้ได้อย่างยอดเยี่ยมจนหักปากกาเซียนชนะได้ทั้งเยอรมนีและสเปน ผ่านเข้าถึงรอบ 16 ทีมสุดท้ายก่อนไปแพ้โครเอเชียหวุดหวิดในการดวลจุดโทษ
จากโดนฝรั่งค่อนแคะโดยเฉพาะเรื่องรูปร่างเล็ก ญี่ปุ่น สร้างทีมฟุตบอลจนแข็งแกร่งขนาดนี้ได้อย่างไร?
อย่างแรก “การ์ตูนสร้างชาติ”
กัปตันซึบาสะ เป็นหนึ่งในการ์ตูนฟุตบอลที่ฮิตที่สุดตลอดกาลไม่ใช่แค่ญี่ปุ่นแต่ยังทั้งโลก โดยในปี 1981 เมื่อกัปตันซึบาสะเริ่มตีพิมพ์ครั้งแรก จำนวนผู้เล่นฟุตบอลที่ลงทะเบียนในญี่ปุ่นมีเพียง 68,900 คน จนเมื่อปี 1988 หรือภายไม่ถึง 10 ปี กระแสความฮิตทำให้นักฟุตบอลเพิ่มขึ้นเป็น 240,000 คน นักเตะ 16 จาก 23 คนในทีมชาติชุดทำศึกฟุตบอลโลก 2002 ก็ยอมรับว่ารักฟุตบอลหลังได้อ่านกัปตันซึบาสะ
รัฐบาลญี่ปุ่นเองตอบสนองด้วยการสร้างลีกอาชีพที่วางระบบไว้อย่างเข้มแข็ง แม้แต่ชื่อสโมสรก็ขอให้หลีกเลี่ยงใส่ชื่อสปอนเซอร์ แต่ให้ตั้งชื่อแบบภูมิภาค+ชื่อเล่นที่สอดคล้องกันเพื่อให้ประชาชนรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งและมีส่วนร่วม เช่น ทีมจากเมืองท่าต่างๆ ชื่อมักเชื่อมโยงกับทะเล เช่น ทีมโยโกฮามา มาริเนอร์ส หรือ ทีมโกเบ วิกตอรี ชิพ
ระบบการสร้างเด็กมีทั้งจากสโมสรและฟุตบอลโรงเรียน ตั้งแต่ระดับประถมศึกษาจนถึงมหาวิทยาลัย อย่างที่แฟนบอลอาจเคยผ่านตาว่า การแข่งขันชิงแชมป์โรงเรียนมัธยมของญี่ปุ่นนั้นยิ่งใหญ่มากๆ จนเป็นหนึ่งในงานกีฬาที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในประเทศ
นอกจากนี้หลักการสอนของญี่ปุ่นยังแบ่งไว้ชัดเจน อายุ 8-9 ปี เป็นช่วงเรียนรู้เบสิค, อายุ 10-15 ปี เรียนรู้เทคนิคและกลยุทธ์พื้นฐาน, อายุ 16-17 ปี แข่งขันจริง และ อายุ 18-21 ปี เติบโตเต็มที่ เรียกว่าค่อยๆ เรียนรู้ไปทีละขั้นและเป็นไปในแนวทางเดียวกัน
ขณะที่คนไทยส่วนหนึ่งสนใจแค่ทีมชาติ สนใจแค่ตอนที่ทีมประสบความสำเร็จแล้ว แต่ไม่ได้สนใจเท่าไรถึงขั้นตอนระหว่างกระบวนการเติบโต
หลังจากนั้นอาจเข้าเรียนมหาวิทยาลัยหรือเล่นให้สโมสรอาชีพ เช่น คาโอรุ มิโตมะ ก็เพิ่งเล่นทีมอาชีพครั้งแรกหลังเรียนจบมหาวิทยาลัยสึคุบะตอนอายุ 22 ปี
สุดท้ายถ้าใครเอาดีด้านฟุตบอลไม่ได้ ก็ยังมีปริญญาหางานอื่นทำได้ต่อไป
สรุปแล้วพอจะบอกได้ว่า การเป็นอันดับ 1 ของเอเชียและตั้งเป้าจะเป็นแชมป์โลกของญี่ปุ่นนั้น ล้วนผ่านการวางแผน วางโครงสร้าง จัดการความรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งชุมชนก็มีส่วนร่วมสร้างรากฐาน สร้างความนิยม รัฐบาลส่งเสริม และประชาชนเป็นแรงหนุน
ได้แต่หวังว่า “ฟุตบอลไทย” จะสร้างทีมฟุตบอลที่ยอดเยี่ยมต่อเนื่องได้แบบนั้นในสักวัน.
เฮียเอง