कावीळ (कावीळ) ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये त्वचेचा आणि डोळ्यांचा रंग पिवळा होऊ लागतो. जेव्हा शरीरात बिलीरुबिनचे प्रमाण वाढते आणि यकृत योग्यरित्या कार्य करत नाही तेव्हा ही समस्या उद्भवते. वेळेवर योग्यरित्या उपचार न केल्यास, ही एक गंभीर समस्या बनू शकते. आयुर्वेद काही नैसर्गिक औषधी वनस्पती आणि घरगुती उपचारांचे वर्णन करतो, ज्यामुळे कावीळ बरे होण्यास मदत होते. विशेषतः नर आणि इतर काही आयुर्वेदिक उपाय या रोगात खूप फायदेशीर मानले जातात.

कावीळ

• डोळे आणि त्वचा पिवळा
• अशक्तपणा आणि थकवा जाणवणे
• लघवी
• भूक आणि अपचनाचा अभाव
• हलका ताप आणि डोकेदुखी

कावीळ आयुर्वेदिक उपाय

1. मुलेथी – यकृत मजबूत करण्यात मदत करा

मद्यपान मध्ये हेपेटोप्रोटिव्ह तेथे गुणधर्म आहेत, जे यकृतास डीटॉक्स आणि कावीळ बरा करण्यास मदत करतात. हे शरीरातून विषारी घटक काढून टाकण्यास देखील उपयुक्त आहे.

कसे वापरावे?

• कोमट पाण्यात ग्लासमध्ये अर्धा चमचे दारूच्या पावडरला मिसळा आणि दिवसातून एकदा ते प्या.
• दारूच्या मूळ उकळवा आणि एक डीकोक्शन करा आणि सकाळी आणि संध्याकाळी त्याचा वापर करा.

2. आमला – यकृतासाठी शक्तिशाली अँटिऑक्सिडेंट

आवलामध्ये उपस्थित व्हिटॅमिन सी यकृत स्वच्छ करण्यास आणि प्रतिकारशक्ती मजबूत करण्यास मदत करते.

कसे वापरावे?

• दररोज आमला खा किंवा हंसबेरीचा रस प्या.
• आवळा पावडर मधात मिसळून सेवन केले जाऊ शकते.

3. गिलॉय – नैसर्गिक यकृत टॉनिक

गिलॉय हे एक प्रभावी आयुर्वेदिक औषध आहे, जे यकृत निरोगी ठेवण्यास आणि संसर्गापासून संरक्षण करण्यास मदत करते.

कसे वापरावे?

• गिलॉयची काठी पाण्यात उकळवा आणि एक डीकोक्शन करा आणि दिवसातून एकदा प्या.
• मधात मिसळलेला गिलॉय रस प्या.

4. पपई पाने – बिलीरुबिन कमी करण्यात उपयुक्त

पपईच्या पानांमध्ये उपस्थित एंजाइम यकृताची कार्यक्षमता सुधारतात आणि कावीळ जलद बरे करण्यास मदत करतात.

कसे वापरावे?

• पपईची ताजी पाने बारीक करा आणि रस काढा आणि दररोज एक चमचा प्या.
• हे हलके कोमट पाण्याने घेतले जाऊ शकते.

5. ऊस रस – यकृतला सामर्थ्य देते

कावीळ रूग्णांसाठी उसाचा रस अत्यंत फायदेशीर आहे कारण यामुळे यकृतला बळकटी मिळते आणि शरीरातून विष काढून टाकण्यास मदत होते.

कसे वापरावे?

• दिवसातून एकदा किंवा दोनदा ताजे उसाचा रस प्या.
• त्यात लिंबाचा रस मिसळल्यास आणखी फायदे मिळतील.

काय करावे आणि काय करू नये?

काय करावे:

• भरपूर पाणी आणि ताजे फळांचा रस प्या.
• एक प्रकाश, पचण्यायोग्य आणि संतुलित आहार घ्या.
• दररोज आणि संध्याकाळी गिलोय, मुलेथी किंवा आमला खा.

काय करू नये:

• जास्त तळलेले आणि मसालेदार अन्न खाऊ नका.
• अल्कोहोल आणि कॅफिन असलेल्या गोष्टी वापरू नका.
• अधिक जड अन्न आणि प्रक्रिया केलेले अन्न टाळा.

जर आपण कावीळ ग्रस्त असाल तर आयुर्वेदिक उपायांच्या मदतीने हे सहजपणे बरे केले जाऊ शकते. मुल्ली, आमला, गिलॉय, पपई पाने आणि साखर यकृत निरोगी ठेवणे आणि शरीरातून विष काढून टाकणे अत्यंत फायदेशीर आहे. तसेच, संतुलित आहार आणि निरोगी जीवनशैली कावीळांपासून संरक्षित केली जाऊ शकते.