मुंबई: ११ एप्रिल रोजी संपलेल्या आठवड्यासाठी भारताच्या फॉरेक्सचा साठा १.676767 अब्ज डॉलर्सने वाढून 677.835 अब्ज डॉलर्सवर वाढला, असे रिझर्व्ह बँकेने शुक्रवारी सांगितले. किट्टीच्या वाढीचा हा सलग सहावा आठवडा आहे. मागील रिपोर्टिंग आठवड्यात 4 एप्रिल रोजी संपलेल्या एकूण रिपोर्टिंग आठवड्यात एकूणच साठा 10.872 अब्ज डॉलर्सने 676.268 अब्ज डॉलर्सवर पोचला.

सप्टेंबर २०२24 मध्ये फॉरेक्स रिझर्व्हने 704.885 अब्ज डॉलर्सच्या सर्वोच्च उच्चांकावर स्पर्श केला. 11 एप्रिल रोजी संपलेल्या आठवड्यासाठी, रिझर्व्हचा एक प्रमुख घटक, परकीय चलन मालमत्ता, 892 दशलक्ष डॉलर्सने वाढून 747474..9 billion अब्ज डॉलर्सवर पोचली, असे शुक्रवारी जाहीर करण्यात आले.

डॉलरच्या दृष्टीने व्यक्त केलेल्या, परकीय चलन मालमत्तेत परकीय चलन साठ्यात ठेवलेल्या युरो, पाउंड आणि येन सारख्या यूएस नॉन-यूएस युनिट्सच्या कौतुक किंवा घसाराचा परिणाम समाविष्ट आहे. आठवड्यात सोन्याचे साठा 8 638 दशलक्ष डॉलर्सपर्यंत वाढून .9 .9..99 7 billion अब्ज डॉलर्सपर्यंत वाढला आहे, असे आरबीआयने सांगितले. विशेष रेखांकन अधिकार (एसडीआर) 18.356 अब्ज डॉलर्सवर 6 दशलक्ष डॉलर्स खाली आले, असे अ‍ॅपेक्स बँकेने सांगितले.

आयएमएफसह भारताच्या राखीव स्थितीत रिपोर्टिंग आठवड्यात 50.50०२ अब्ज डॉलर्सवर million 43 दशलक्ष डॉलर्स इतकी वाढ झाली आहे, असे अ‍ॅपेक्स बँकेच्या आकडेवारीनुसार दिसून आले आहे.

पॉलिसी क्रियेत 'चपळ आणि सक्रिय' राहण्यासाठी आरबीआय: गुव्ह मल्होत्रा

दरम्यान, सध्या सुरू असलेल्या दर युद्धाच्या दरम्यान, रिझर्व्ह बँकेचे राज्यपाल संजय मल्होत्रा ​​म्हणाले की, मध्यवर्ती बँक वेगाने विकसित होणार्‍या जागतिक परिस्थितीवर सतत नजर ठेवेल आणि आपल्या धोरणात्मक कृतीत 'चपळ आणि सक्रिय' राहील.

भारतीय अर्थव्यवस्था आणि आर्थिक बाजारपेठांनी उल्लेखनीय लवचिकता दर्शविली आहे हे निरीक्षण करून मल्होत्राने असा इशारा दिला की “ते अनिश्चित आणि अस्थिर जागतिक वातावरणाच्या अस्पष्टतेपासून मुक्त नाहीत.” “वेगाने विकसनशील परिस्थिती लक्षात घेता, विशेषत: जागतिक आघाडीवर, आम्ही सतत आर्थिक दृष्टिकोनातून देखरेख ठेवत आहोत आणि त्याचे मूल्यांकन करीत आहोत. आम्ही नेहमीप्रमाणेच पॉलिसी फ्रंटवरील आमच्या कृतीत चपळ व सक्रिय होऊ,” असे ते म्हणाले, शुक्रवारी 24 व्या फिम्डा-पीडीएआय वार्षिक परिषदेत संबोधित केले.

ते म्हणाले की, वाढ-महागाई शिल्लक लक्षणीय सुधारली आहे आणि मथळ्याच्या महागाईत निर्णायक सुधारणा झाली आहे.

जागतिक अनिश्चितता आणि हवामानातील गडबड, तथापि, महागाईच्या दृष्टिकोनास जोखीम निर्माण करते. “आम्ही वित्त वर्ष 26 मध्ये .5..5 टक्क्यांपर्यंत काही प्रमाणात कमी जीडीपी वाढीचा अंदाज लावला असला तरी भारत अजूनही सर्वात वेगवान वाढणारी अर्थव्यवस्था आहे. तरीही, आम्ही ज्याची इच्छा बाळगतो त्यापेक्षा खूपच कमी आहे. आम्ही रेपो दर दोनदा कमी केला आहे आणि पुरेशी तरलता पुरविली आहे,” तो म्हणाला.

भारतीय वित्तीय बाजारावर राज्यपाल म्हणाले की एफएक्स, जी-एसईसी, मनी मार्केटसह सर्व बाजार विभाग मोठ्या प्रमाणात स्थिर राहिले आहेत. काही महिन्यांपूर्वी रुपयावर थोडासा दबाव आला असताना, त्यानंतर तो चांगला झाला आणि पुन्हा काही गमावले आहे, असे त्यांनी नमूद केले.

इक्विटी मार्केट्सने महत्त्वपूर्ण सुधारणा अनुभवली, कारण भांडवली बहिर्वाह वाढली, बहुतेक उदयोन्मुख बाजारात दिसून येते. सरकारी सिक्युरिटीज मार्केट मात्र वर्षभर रॉक-स्थिर राहिले आहे.

आर्थिक वर्ष २०२24-२5 मध्ये एकूण २.7..7 लाख कोटी रुपयांच्या मध्य आणि राज्य सरकारांच्या एकूण बाजारपेठेत सहजतेने प्रवास करण्यात आला, असे ते म्हणाले. केंद्र सरकारला कर्ज देण्याची किंमत आर्थिक वर्ष २ in मध्ये २ basis बेस गुणांनी खाली आली आहे. जी-एसईसीएस मधील दुय्यम बाजारपेठ खोल आणि सक्रिय राहिली, हे अंशतः जागतिक बाँड निर्देशांकात भारताच्या समावेशाने मदत केली, असेही ते म्हणाले.

भारतात, मल्होत्रा ​​म्हणाले की, नियामक तत्त्वज्ञान आणि दृष्टिकोन बदलण्याशी जुळवून घेत, नियमन केलेल्या चौकटीत बाजारपेठा विकसित झाली आहेत. परकीय चलन बाजारपेठा अरुंद बिड-विचाराच्या प्रसारासह योग्य प्रमाणात द्रव आहेत आणि या बाजारात वाढती पारदर्शकता आहे यावरही त्यांनी भर दिला.

जानेवारी 2020 मध्ये बँकांना किनारपट्टीच्या बाजारपेठेच्या तासांच्या पलीकडे एफएक्समध्ये व्यवहार करण्याची परवानगी देण्यात आली. व्हॉल्यूम लक्षणीय नसले तरी, बँका किनार्यावरील बाजारपेठेतील तासांपूर्वी आणि पोस्ट करण्यापूर्वी दोन्ही व्यवहार करीत आहेत. असे व्यापार, तथापि, घरगुती एफएक्स मार्केट तासांच्या आधी आणि नंतरच्या कालावधीत मोठ्या प्रमाणात मर्यादित आहे, असे त्यांनी नमूद केले.

ते म्हणाले, “छोट्या आणि कमी अत्याधुनिक ग्राहकांच्या फॉरेक्स प्राइसिंगमध्ये ग्राहकांचे योग्य उपचार आणि पारदर्शकता आमचे लक्ष सतत गुंतवून ठेवत आहे. येथे बरेच काही केले जाऊ शकते आणि ते करणे आवश्यक आहे. लहान आणि मोठ्या ग्राहकांसाठी एफएक्स मार्केटमधील किंमतींमध्ये विचलन कार्यरत विचारांद्वारे न्याय्य ठरू शकेल,” ते म्हणाले.

रिझर्व्ह बँकेने अलीकडेच जाहीर केले आहे की एफएक्स रिटेलमध्ये प्रवेश देखील भारत कनेक्ट प्लॅटफॉर्मद्वारे प्रदान केला जाईल. पहिल्या टप्प्यात, व्यक्तींकडून अमेरिकन डॉलर्स खरेदी सुलभ करण्यासाठी पायलटचे नियोजन केले जाते. त्यानंतर, मिळवलेल्या अनुभवाच्या आधारे त्याची व्याप्ती वाढविली जाईल.

ते म्हणाले, “आम्ही अनधिकृत एफएक्स ट्रेडिंग प्लॅटफॉर्मवरील क्रियाकलापांसाठी बँकिंग चॅनेल वापरल्या जात असल्याचेही आम्ही पाहत आहोत. या व्यासपीठाचा वापर करण्याच्या धोक्यांविषयी त्यांच्या ग्राहकांमध्ये जागरूकता निर्माण करण्यासाठी बँकांनी अधिक दक्षता आणि जोरदार प्रयत्नांची मागणी केली आहे,” ते म्हणाले.

रिझर्व्ह बँक नियमितपणे अनधिकृत फॉरेक्स ट्रेडिंग प्लॅटफॉर्मची सतर्क यादी अद्यतनित करीत आहे आणि वापरकर्त्यांना शिक्षित करण्यासाठी जागरूकता मोहिम आयोजित करीत आहे. “आज, आर्थिक बाजारपेठ जागतिक आणि घरगुती हेडविंड्स, अभूतपूर्व संधी आणि वाढत्या सार्वजनिक अपेक्षा यांच्यात बदल घडवून आणत आहेत. जेव्हा यासारख्या परिवर्तन घडतात तेव्हा असे बरेच भाग आहेत ज्यांना जिगसॉच्या तुकड्यांसारखे आणि अनेक भागधारकांसारखे एकत्र येण्याची गरज आहे, ज्यांचे खेळण्यासाठी गंभीर भूमिका आहेत,” मल्होत्रा ​​म्हणाले.

उदयोन्मुख जागतिक क्रमवारीत भारत आपले योग्य स्थान घेण्यास पुढे जात असताना आर्थिक बाजारपेठेत महत्त्वपूर्ण भूमिका आहे. ते म्हणाले की, आर्थिक बाजारपेठांना देशाच्या आकांक्षा साकारण्यासाठी कार्यक्षम आणि खर्च-प्रभावी निधी सुलभ करणे आवश्यक आहे, असे ते म्हणाले.