อว. เปิดตัว Medical AI Consortium ดันแพลตฟอร์มข้อมูลกลาง ขับเคลื่อน AI การแพทย์ไทย หวังยกระดับสาธารณสุขอย่างก้าวกระโดด

เมื่อวันที่ 21 เมษายน น.ส.ศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เป็นประธานเปิดงานสัมมนาเชิงวิชาการ Medical AI Consortium: ร่วมแชร์ เชื่อม ใช้ “ข้อมูล” ขับเคลื่อน AI เพื่อการแพทย์ไทย

น.ส.ศุภมาส กล่าวว่า อว. ให้ความสำคัญอย่างยิ่งกับการขับเคลื่อนเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ผ่านนโยบาย “อว. for Al” ซึ่งมุ่งสร้างระบบนิเวศ ปัญญาประดิษฐ์หรือเอไอ ที่ครบวงจร โดยการแพทย์เป็นเป้าหมายสำคัญที่ เอไอ จะช่วยเพิ่มความแม่นยำ รวดเร็ว และลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงบริการสุขภาพ การสนับสนุนการจัดตั้ง Medical Al Consortium ผ่านทุนวิจัยจากหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (บพค.) เพื่อพัฒนาแพลตฟอร์มข้อมูลกลางทางการแพทย์ (Medical AI Data Platform) ถือเป็นการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญยิ่งของประเทศ แพลตฟอร์มนี้ไม่ได้เป็นเพียงคลังข้อมูลแต่ยังประกอบด้วยเครื่องมือที่พัฒนาโดย สวทช. ซึ่งจะช่วยให้นักวิจัยและแพทย์สามารพัฒนานวัตกรรม AI ได้ง่ายขึ้น ถือเป็นภารกิจสำคัญในการสร้างรากฐาน เอไอ การแพทย์ที่มั่นคงของประเทศ จึงขอเชิญชวนโรงพยาบาลและโรงเรียนแพทย์ร่วมแบ่งปันข้อมูลและระบุโจทย์ที่สำคัญและนักวิจัยด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาร่วมพัฒนาโมเดล เอไอ ที่ใช้ได้จริง เพื่อร่วมกันยกระดับสาธารณสุขไทยให้ก้าวทันโลกและใช้ประโยชน์จาก AI ได้อย่างเต็มศักยภาพ

“ในฐานะที่ อว. ดูแลทั้งคณะแพทยศาสตร์ โรงเรียนแพทย์ และสถาบันวิจัยด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีทั่วประเทศ จึงอยากขอเชิญชวนโรงเรียนแพทย์เข้าร่วมแบ่งปันข้อมูลที่จำเป็นและร่วมกันระบุโจทย์ความต้องการเพื่อวางรากฐานให้การพัฒนา เอไอ ทางการแพทย์เป็นไปอย่างมีมาตรฐาน พร้อมกันนี้ขอเชิญชวนคณะและสาขาด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาร่วมพัฒนาโมเดล เอไอ ที่สามารถนำไปใช้ได้จริงเพื่อสร้างระบบนิเวศ เอไอ การแพทย์ที่ครบวงจร ซึ่งดิฉันเชื่อมั่นว่าความร่วมมือในวันนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนผ่านครั้งสำคัญที่จะยกระดับระบบสาธารณสุขไทยให้ก้าวทันโลก ยกระดับขีดความสามารถของประเทศในการใช้ประโยชน์จาก เอไอ อย่างเต็มศักยภาพ เพื่อสุขภาพที่ดีของพี่น้องประชาชนชาวไทยทุกคนต่อไป” น.ส.ศุภมาส กล่าว

ด้าน ศ.ดร.ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า แพลตฟอร์มข้อมูลกลางทางการแพทย์ (Medical Al Data Platform) พัฒนาโดยเนคเทค สวทช. ประกอบด้วยเทคโนโลยีที่สนับสนุนกระบวนการพัฒนา เอไอ ทางการแพทย์ของประเทศอย่างมีประสิทธิภาพครบวงจร และปลอดภัยตามมาตรฐานคลาวด์กลางภาครัฐ (GDCC) ภายใต้การดูแลของกรมการแพทย์กระทรวงสาธารณสุข ครอบคลุม 3 ส่วนหลัก ได้แก่ 1.ส่วนบริหารจัดการข้อมูล (Data Management) รองรับการรวบรวม จัดเก็บ จัดทำรายการข้อมูลภาพทางการแพทย์อย่างปลอดภัยและเป็นระบบ มีการกำกับดูแลสิทธิ์การเข้าถึงตามหลักธรรมาภิบาล ข้อมูล นอกจากนี้ นักวิจัยเนคเทค สวทช. ยังพัฒนา RadiiView ซอฟต์แวร์และคลาวด์แอปพลิเคชันสำหรับการกำกับข้อมูลภาพทางการแพทย์ (Annotation) ที่มีเครื่องมือช่วยให้แพทย์ระบุลักษณะสำคัญบนภาพได้อย่างแม่นยำ เพื่อสร้างชุดข้อมูล 2. ส่วนพัฒนาและฝึกสอนเอไอ(Al Modeling) ผ่านแพลตฟอร์ม NomadML ที่ช่วยให้นักวิจัยสามารถ พัฒนาโมเดลได้โดย ไม่ต้องเขียนโค้ดโปรแกรมที่ซับซ้อน เพียงนำชุดข้อมูลที่กำกับแล้วจาก RadiiView มาใช้บนแพลตฟอร์มนี้ ซึ่งเชื่อมต่อกับทรัพยากรประมวลผลสมรรถนะสูงอย่าง LANTA Supercomputer ของ สวทช. เพื่อเร่งกระบวนการพัฒนาโมเดล 3. ส่วนบริการ AI (Al Service Deployment) มุ่งเน้นการนำโมเดลเอไอ ที่ผ่านการพัฒนาและตรวจสอบประสิทธิภาพแล้ว ไปสู่การใช้งานจริงในระบบบริการสุขภาพ โดยอาจให้บริการผ่าน National AI Service Platform เพื่อให้เกิดประโยชน์ในวงกว้าง

ศ.ดร.ชูกิจ กล่าวต่อว่า แพลตฟอร์มดังกล่าว ได้รวบรวมภาพทางการแพทย์แล้วกว่า 2.2 ล้านภาพ ครอบคลุม 8 กลุ่มโรคสำคัญ ได้แก่ โรคทรวงอก มะเร็งเต้านม (ภาพแมมโมแกรม) โรคตา (ภาพจอประสาทตา) โรคในช่องท้อง (ภาพอัลตราซาวด์) โรคผิวหนัง โรคหลอดเลือดสมอง (ภาพ CT/MRI) และโรคกระดูกพรุน (ภาพ BMD/VFA) พร้อมทั้งพัฒนาโมเดลเอไอต้นแบบแล้ว 2 บริการ ซึ่งมีศักยภาพในการช่วยแบ่งเบาภาระงานของบุคลากรทางการแพทย์ เพิ่มความแม่นยำในการวินิจฉัย และขยายโอกาสการเข้าถึงบริการสุขภาพ โดยปัจจุบัน Medical AI Consortium มีสมาชิกเข้าร่วมขับเคลื่อนรวม 6 หน่วยงาน ได้แก่ กรมการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี ม.มหิดล คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย คณะแพทยศาสตร์ ม.สงขลานครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ ม.เชียงใหม่ และคณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล ม.นวมินทราธิราช อย่างไรก็ดี สวทช. และพันธมิตรเชื่อมั่นว่าความร่วมมือและการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานข้อมูลกลางทางการแพทย์นี้ จะเป็นปัจจัยสำคัญในการเร่งสร้างนวัตกรรมเอไอ ทางการแพทย์ที่ใช้งานได้จริงในวงกว้าง จึงขอเชิญชวนหน่วยงานทางการแพทย์ สถาบันการศึกษา นักวิจัย และภาคเอกชน ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของระบบนิเวศนี้ เพื่อขับเคลื่อนระบบสาธารณสุขไทยให้ก้าวหน้าต่อไป