वापी, गुजरात – जागतिक स्तरावरील अग्रगण्य मेड-टेक कंपनी, मेरिल लाइफ सायन्सेसने (Meril Life Sciences), १४ जून रोजी मायक्लिप (MyClip) या भारतातील पहिल्या ट्रान्सकॅथेटर एज-टू-एज रिपेअर (TEER) प्रणालीची घोषणा करून एक महत्त्वपूर्ण मैलाचा दगड गाठला आहे. १३ ते १५ जून दरम्यान मेरिल अकादमी, वापी (गुजरात) येथे आयोजित करण्यात आलेल्या एका महत्त्वपूर्ण स्ट्रक्चरल हार्ट इनोव्हेशन कार्यक्रमात, १५० हून अधिक भारतीय इंटरव्हेंशनल कार्डिओलॉजिस्ट, कार्डियाक इमेजिंग तज्ञ आणि आंतरराष्ट्रीय ख्यातीचे डॉक्टर सहभागी झाले होते. यामध्ये प्रा. ओटावियो अल्फेरी (“मायट्रल व्हॉल्व्ह रिपेअरचे जनक”), प्रा. फ्रान्सिस्को मैसानो, आणि प्रा. एग्रिकोला यांचा समावेश होता, जे एज-टू-एज मायट्रल व्हॉल्व्ह दुरुस्तीमधील जागतिक प्रणेत्यांसोबत सामील झाले होते.
मायव्हल टीएचव्ही (Myval THV) च्या यशानंतर मेरिल सध्या जगातील आघाडीचा TAVI समूह आहे आणि TEER प्रणाली सादर करणारी पहिली भारतीय कंपनी ठरली आहे, यामुळे ट्रान्सकॅथेटर हार्ट व्हॉल्व्ह थेरपीमध्ये (रिप्लेसमेंट आणि रिपेअर दोन्ही तंत्रज्ञान प्लॅटफॉर्मसह) एक नवसंशोधक म्हणून भारताने जागतिक नकाशावर आपले स्थान निर्माण केले आहे. मायक्लिपची ओळख स्ट्रक्चरल हार्ट सोल्यूशन्समध्ये भारताच्या वाढत्या क्षमतांचे प्रदर्शन करते आणि अत्याधुनिक कार्डियाक केअर सर्वांसाठी सहज उपलब्ध करण्याच्या मेरिलच्या वचनबद्धतेचे प्रतीक आहे.
मायक्लिप TEER प्रणाली गंभीर मायट्रल रेगर्गिटेशन (MR) ने ग्रस्त असलेल्या रुग्णांसाठी तयार करण्यात आली आहे, ज्यांना उच्च रक्तदाब, मधुमेह, लठ्ठपणा, वाढते वय, शारीरिक अशक्तपणा, हृदयाचा आकार वाढणे किंवा कमकुवत होणे, आणि किडनी, फुफ्फुस व यकृताच्या समस्या यांसारख्या पूर्व-अस्तित्वातील त्रासांमुळे शस्त्रक्रियेचा उच्च धोका असतो. विशेषतः उपचार न केल्यास, MR चा मृत्यूदर अत्यंत गंभीर आहे—वेळेवर उपचार न मिळाल्यास ५०% पेक्षा जास्त रुग्ण जगू शकत नाहीत आणि १ वर्षातील मृत्यूदर ५७% इतका असू शकतो.
मायक्लिप TEER प्रणालीमुळे मायट्रल व्हॉल्व्हच्या झडपा अचूकपणे बंद करता येतात, ज्यामुळे शुद्ध रक्ताचा फुफ्फुसांमध्ये होणारा उलटा प्रवाह प्रभावीपणे रोखला जातो. ही प्रक्रिया कमीत कमी जोखमीची (minimally invasive) असून, साधारणपणे एक तास चालते आणि रुग्णांना ३-५ दिवसांत घरी परतण्याची परवानगी देते. डिस्चार्ज मिळाल्यानंतर, रुग्ण प्रक्रियेनंतर थोड्याच काळात चालणे आणि जास्त श्रमाची नसलेली कामे यांसारख्या दैनंदिन क्रिया पुन्हा सुरू करू शकतात.
न्यू इंग्लंड जर्नल ऑफ मेडिसिन (NEJM) मध्ये प्रकाशित झालेल्या महत्त्वपूर्ण COAPT अभ्यासानुसार, मायट्रल रेगर्गिटेशनसाठी डिव्हाइस-आधारित थेरपी घेणाऱ्या रुग्णांना मानक वैद्यकीय उपचारांच्या तुलनेत लक्षणीयरीत्या चांगले परिणाम मिळाले. २४ महिन्यांच्या आत, डिव्हाइस गटातील रुग्णांमध्ये हार्ट फेल्युअरसाठी रुग्णालयात दाखल होण्याचा दर प्रति रुग्ण-वर्ष ३५.८% पर्यंत कमी झाला, तर नियंत्रण गटात हा दर ६७.९% होता. याच कालावधीत, डिव्हाइस गटातील मृत्यूदर २९.१% होता, जो नियंत्रण गटातील ४६.१% च्या तुलनेत लक्षणीयरीत्या कमी होता.
सध्या, भारतात दरवर्षी अंदाजे १५० TEER (ट्रान्सकॅथेटर एज-टू-एज रिपेअर) प्रक्रिया केल्या जातात, ज्यात बहुतेक रुग्ण तरुण वयोगटातील (३०-६० वर्षे) असतात. ही आकडेवारी तरुण लोकसंख्येमध्ये लवकर आणि प्रभावी उपचारांची तातडीची गरज अधोरेखित करते.
मायक्लिप TEER प्रणालीची सुरुवात भारतातील स्ट्रक्चरल हार्ट थेरपीसाठी एक परिवर्तनात्मक क्षण आहे. ट्रान्सकॅथेटर एज-टू-एज रिपेअर (TEER) थेरपीने पारंपरिक गाइडलाइन डायरेक्टेड मेडिकल थेरपी (GDMT) पेक्षा लक्षणीय यश दर्शवले आहे. मायक्लिप हे भारताच्या हृदय व रक्तवाहिन्यांसंबंधीच्या उपचार पद्धतीत एक मोठे पाऊल आहे.
आपल्या उद्घाटनपर भाषणात, मेरिल लाइफ सायन्सेसचे कॉर्पोरेट स्ट्रॅटेजीचे वरिष्ठ उपाध्यक्ष, श्री. संजीव भट्ट म्हणाले, “भारतात, सुमारे १.५ दशलक्ष लोकांना गंभीर मायट्रल रेगर्गिटेशन असल्याचे निदान झाले आहे. यापैकी किमान १.२ दशलक्ष रुग्ण मायोकार्डियल इन्फ्रॅक्शन (MI किंवा हृदयविकाराचा झटका) नंतरचे किंवा हार्ट फेल्युअरमुळे त्रस्त आहेत. मायक्लिप TEER प्रणालीची ओळख एक महत्त्वाचा बदल घडवून आणत आहे आणि आम्ही सुरुवातीच्या काळातच तिचा स्वीकार होताना पाहत आहोत. कार्डिओलॉजिस्टना प्रशिक्षण देण्याचे आणि TEE-आधारित इमेजिंग कौशल्ये तयार करण्याचे मेरिलचे प्रयत्न या जीवनदायी थेरपीला देशभरात पोहोचवण्यासाठी महत्त्वपूर्ण पावले आहेत”.
भट्ट पुढे म्हणाले, “मायक्लिपच्या माध्यमातून, मेरिल जागतिक मेडटेकमध्ये देशाच्या भूमिकेला नवीन आकार देत आहे. हे स्वदेशी नवसंशोधन भारतीय विज्ञान, अभियांत्रिकी आणि वैद्यकीय सहयोगाने एकत्र काय साध्य करू शकते याचा पुरावा आहे. मेरिलची देशव्यापी जनजागृती मोहीम #TreatmentZarooriHai, ब्रँड ॲम्बेसेडर एमएस धोनीसोबत, रुग्णांना आणि त्यांच्या कुटुंबियांना मायट्रल व्हॉल्व्ह रेगर्गिटेशनमध्ये वेळेवर उपचारांच्या जीवनदायी मूल्याबद्दल शिक्षित करण्यासाठी पूर्ण वेगात सुरू आहे”.
दोन दिवसीय स्ट्रक्चरल हार्ट इनोव्हेशन वैज्ञानिक कार्यक्रमात केस डेमोन्स्ट्रेशन, इंटरॲक्टिव्ह हँड्स-ऑन वर्कशॉप्स आणि आघाडीच्या इंटरव्हेंशनल कार्डिओलॉजिस्ट व इकोकार्डिओलॉजिस्ट्सची सादरीकरणे सादर करण्यात आली. कार्यक्रमाचा समारोप भारतात एक टिकाऊ M-TEER इकोसिस्टम तयार करण्याच्या आवाहनाने झाला, जो सुलभ उपलब्धता, वैद्यकीय उत्कृष्टता आणि सतत नवनवीन संशोधनावर केंद्रित असेल.
