भारतीय रेल्वे महिलांना रेल्वे प्रवासात सुरक्षा, आदर आणि स्वातंत्र्य प्रदान करण्यासाठी काही विशेष अधिकार आणि नियम देते. परंतु दुर्दैवाने, बर्‍याच महिलांना अद्याप याबद्दल माहिती नाही. दररोज लाखो महिला ट्रेनने प्रवास करत असल्याने, हे अधिकार त्यांचा प्रवास सुलभ आणि सुरक्षित बनवू शकतात. म्हणूनच, प्रत्येक स्त्रीला या हक्कांबद्दल जाणून घेणे फार महत्वाचे आहे.
सर्व प्रथम, जर आपल्याला अशा परिस्थितीत यायचे असेल तर आपल्याकडे तिकीट नाही, परंतु जर प्रवास सुरू झाला तर घाबरून जाण्याचे कारण नाही. इतर प्रवाश्यांप्रमाणेच, महिलेला तिकीट नसल्यामुळे रेल्वेला त्वरित ट्रेनमधून उतरण्याचा अधिकार नाही. हा नियम महिलांच्या सुरक्षिततेच्या दृष्टीने केला गेला आहे. त्यावेळी, रेल्वे कर्मचारी तिला तिकिट मिळविण्यात मदत करते, परंतु तिच्या सुरक्षिततेची काळजी घेतली जाते
तसेच, महिलांना ट्रेनमध्ये बसून बसण्याची जागा बदलण्याचा अधिकार आहे. जर त्यांना कोणत्याही कारणास्तव त्यांच्या जागेबद्दल अस्वस्थ वाटत असेल तर ते आसपासच्या प्रवाशांमुळे किंवा इतर काही त्रासांमुळे त्यांचे स्थान बदलू शकतात. यासाठी टीसीशी संवाद साधण्याची आवश्यकता आहे आणि जेथे शक्य असेल तेथे पर्याय दिला जातो.
महिलांसाठी राखीव प्रशिक्षक ही आणखी एक मोठी सुविधा आहे. एक महत्त्वाचा नियम आहे की या बॉक्समधील कोणताही माणूस त्याच्याशी संबंधित असूनही, प्रवास करू शकत नाही. जर एखादी स्त्री 12 वर्षाखालील मुलाबरोबर प्रवास करत असेल तर ती मुलाला आपल्याबरोबर घेऊन जाऊ शकते आणि महिला प्रशिक्षकात बसू शकते. तथापि, कुटुंब किंवा कुटुंबासह कुटुंब किंवा कुटुंबासह या डब्यात बसणे हे दूर आहे.
या प्रकरणात, जर एखाद्या व्यक्तीने नियम तोडले आणि महिला प्रशिक्षकात प्रवेश केला तर इतर महिला प्रवाश्यांनी रेल्वे हेल्पलाइन क्रमांक 139 त्वरित कॉल करावा. सेवा 24 × 7 उपलब्ध आहे आणि कोणतीही तक्रार, धोकादायक माहिती किंवा रेल्वे कर्मचार्‍यांसाठी मदत विनंती त्वरित मदतीसाठी पोहोचते.
या सर्व नियमांचा उद्देश असा आहे की महिलांनी रेल्वे प्रवासात सुरक्षित, सन्माननीय आणि निर्भय वाटले पाहिजे. तर आता आपण पुढच्या वेळी ट्रेनने प्रवास करीत आहात, या हक्कांचे हक्क लक्षात ठेवा आणि आवश्यक असल्यास त्यांचा योग्य प्रकारे वापरा.
