लोह ओव्हरलोड रोगवैद्यकीय भाषेत याला “हेमोक्रोमेटोसिस” असे म्हणतात, यकृत संबंधित एक गंभीर रोग ज्यामध्ये शरीर अन्नातून जास्त प्रमाणात लोह शोषून घेण्यास सुरवात करते. सामान्यत: शरीराला लोहाची मर्यादित प्रमाणात आवश्यक असते, परंतु या रोगात हा संतुलन बिघडतो आणि लोह शरीराच्या विविध भागात, विशेषत: यकृतामध्ये जमा होऊ लागतो.
हा एक अनुवांशिक रोग आहे ज्यामध्ये एखाद्या व्यक्तीस पालकांकडून हा विकार प्राप्त होतो. हा सर्वात सामान्य प्रकार आहे लोह ओव्हरलोड रोग आहे, जे बहुतेक युरोपियन वंशजांमध्ये पाहिले जाते, परंतु आता त्याची प्रकरणे भारतातही वाढत आहेत.
हे जीवनशैली, अधिक लोह पूरक आहार, वारंवार रक्त संक्रमण किंवा इतर रोगांमुळे होते.
लोह शरीरात हिमोग्लोबिन बनविण्यात मदत करते, जे संपूर्ण शरीरावर ऑक्सिजन वितरीत करते. परंतु जेव्हा ही शिल्लक बिघडते आणि लोह जास्त असते तेव्हा ते फायद्यांऐवजी हानिकारक बनते.
लोह ओव्हरलोड रोग रूग्णांमध्ये, हे अतिरिक्त लोह हळूहळू यकृत, हृदय, स्वादुपिंड, त्वचा आणि सांधे जमा होऊ लागते, ज्यामुळे अवयवांच्या कार्यावर परिणाम होतो.
जर एखाद्या व्यक्तीला वरील लक्षणे नियमितपणे वाटत असतील तर त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधा लोह ओव्हरलोड रोग तपासले पाहिजे.
लोह ओव्हरलोड रोग खालील धनादेश शोधण्यासाठी केले जातात:
ही प्रक्रिया रक्ताच्या देणगीसारखे आहे, ज्यामध्ये शरीरातून नियमित अंतराने रक्त काढले जाते जेणेकरून लोहाचे प्रमाण कमी होऊ शकेल.
जर रक्त काढले जाऊ शकत नाही तर औषधे दिली जातात जी शरीरातून जास्तीत जास्त लोह काढून टाकण्यास मदत करतात.
लोह ओव्हरलोड रोग लोह पातळीपासून ग्रस्त लोकांची तपासणी दर 3-6 महिन्यांनी घ्यावी.
भारतात लोह ओव्हरलोड रोग याबद्दल फारच कमी जागरूकता आहे. बहुतेक लोक सामान्य थकवा किंवा जठरासंबंधी समस्या म्हणून त्याकडे दुर्लक्ष करतात. कधीकधी ते मधुमेह, यकृत सिरोसिस किंवा हृदयरोगाचे रूप घेते आणि तोपर्यंत खूप उशीर होतो.
स्त्रियांमध्ये मासिक पाळीमुळे, शरीरातून नियमितपणे रक्त येते, ज्यामुळे लोहाची पातळी सामान्य राहते. परंतु रजोनिवृत्तीनंतर स्त्रियांमध्येही लोह ओव्हरलोड रोग वाढीचा धोका.
जर लोह ओव्हरलोड रोग आपल्याला वेळेत आणि उपचार सुरू केल्यास, हा रोग पूर्णपणे नियंत्रित केला जाऊ शकतो. तथापि, ज्या अवयवांना कायमचे नुकसान झाले आहे ते सामान्य करणे कठीण आहे. म्हणून, निदान वेळेवर खूप महत्वाचे आहे.
लोह ओव्हरलोड रोग एक गंभीर परंतु व्यवस्थापित करण्यायोग्य रोग आहे. भारतासारख्या देशात, जेथे लोहाच्या कमतरतेकडे अधिक लक्ष दिले जाते, या रोगाकडे दुर्लक्ष करणे सामान्य आहे. परंतु प्रत्येक व्यक्तीने वेळोवेळी त्याच्या यकृत आणि लोहाच्या पातळीची चौकशी केली पाहिजे जेणेकरून कोणताही संभाव्य धोका टाळता येईल.
