बदलत्या भूराजकीय वातावरणात जगातील प्रत्येक देश आपली नौदल शक्ती वाढवत आहे. यामध्ये विमानवाहू युद्धनौकांपासून पाणबुड्या आणि विध्वंसक युद्धनौकांचा समावेश आहे. जे देश समुद्राला लागून आहेत आणि श्रीमंत नाहीत ते पाळत ठेवण्याची क्षमता वाढवत आहेत. जगातील 10 सर्वात मोठे नौदल कोणते आहेत? जाणून घ्या.

चीन

पीपल्स लिबरेशन आर्मी नेव्ही, ज्याला चिनी नौदल देखील म्हटले जाते, ताफ्याच्या आकाराने जगातील सर्वात मोठे नौदल आहे. संख्येच्या बाबतीतही तो अमेरिकन नौदलाच्या पुढे आहे. या संस्थेच्या पाच उपशाखा असून एकूण 3,84,000 नौदल कर्मचारी कार्यरत आहेत. जरी योजना वेगाने विकसित झाली आहे आणि मोठ्या संख्येने जहाजे आहेत, तरीही अमेरिकन नौदलाच्या तुलनेत लढाऊ अनुभव आणि एकंदर क्षमतेच्या बाबतीत काही आव्हानांचा सामना करावा लागतो.

अमेरिका

अमेरिकन नौदल हे जगातील सर्वात शक्तिशाली नौदल आहे. मात्र, संख्येच्या बाबतीत तो चीननंतर दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. अमेरिकेकडे विमानवाहू युद्धनौका, युद्धनौका, आण्विक पाणबुड्या आणि विमानांचा ताकदवान ताफा आहे. अमेरिकेच्या नौदलाचे जगाच्या कानाकोपऱ्यात लष्करी तळ आहेत, ज्यामुळे त्यांच्या लॉजिस्टिक क्षमतेचे जागतिक जाळे वाढते. अमेरिकन नौदल एका वेळी जगातील प्रत्येक भागात लक्ष ठेवण्यास आणि उपस्थिती राखण्यास सक्षम आहे. त्यामुळेच अमेरिकन नौदलाला खरी ब्लू वॉटर नेव्ही म्हटले जाते.

रशिया

रशियन नौदल संख्येच्या बाबतीत जगात तिसऱ्या क्रमांकावर आहे. सोव्हिएत युनियनच्या विघटनानंतरही रशियन नौदलाच्या सामर्थ्यात कोणतीही घट झालेली नाही. रशियन नौदलात 2 विमानवाहू युद्धनौका, 52 उभयचर युद्धनौका, 18 विध्वंसक युद्धनौका, 11 फ्रिगेट, 85 कॉर्व्हेट, 64 पाणबुड्या आहेत. रशियन नौदलाच्या ताफ्यात सुमारे दीड लाख सक्रिय कर्मचारी आहेत. रशियन नौदलाच्या आण्विक पाणबुड्या अत्यंत शक्तिशाली मानल्या जातात. याशिवाय विध्वंसकांच्या तंत्रज्ञानाच्या बाबतीतही रशियन नौदल खूप पुढे आहे.

इंडोनेशिया

इंडोनेशियन नौदल अधिकृतपणे टीएनआय-एएल म्हणून ओळखले जाते. हे जागतिक स्तरावरील चौथ्या क्रमांकाचे मोठे नौदल आहे. त्याच्याकडे 331 जहाजांचा ताफा असून पाणबुडीविरोधी युद्ध, हवाई संरक्षण कारवायांमध्ये आपल्या भक्कम क्षमतेसाठी ओळखला जातो. इंडोनेशियन नौदल सक्रियपणे आपल्या ताफ्याचे आधुनिकीकरण करीत आहे आणि ब्लू-वॉटर नेव्ही विकसित करण्यावर लक्ष केंद्रित करून आपली क्षमता वाढवत आहे. स्त्रोत- ग्लोबल फायरपॉवर रँकिंग

स्वीडन

स्वीडिश नौदलाला रॉयल स्वीडिश नौदल म्हणूनही ओळखले जाते. स्वीडिश नौदल जगातील पाचव्या क्रमांकाचे मोठे नौदल आहे. हे एक तुलनेने लहान परंतु अत्यंत सक्षम नौदल आहे, विशेषत: बाल्टिक समुद्र आणि त्याच्या विशेष जहाजांमधील ऑपरेशन्समधील कौशल्यासाठी ओळखले जाते. पाणबुड्या, कॉर्व्हेट, खाण प्रतिकार जहाजे आणि गस्ती नौका यांचा समावेश असलेला हा ताफा चालवतो, ज्याचे मुख्य काम पाणबुडीविरोधी युद्ध आणि मोहिमा पार पाडणे आहे. स्वीडिश नौदलाकडे पाच डिझेल-इलेक्ट्रिक पाणबुड्यांची एक पाणबुडी फ्लोटिला आहे, ज्यात तीन गॉटलँड श्रेणी आणि दोन सोडरमॅनलँड श्रेणीच्या पाणबुड्यांचा समावेश आहे.

भारत

भारताकडे दक्षिण आशियातील सर्वात शक्तिशाली नौदल आहे. संख्येच्या बाबतीत भारतीय नौदल जगात सहाव्या क्रमांकावर आहे. भारतीय नौदल संख्येच्या बाबतीत नक्कीच पिछाडीवर आहे, पण मारक क्षमतेच्या बाबतीत ते मोठ्या संख्येने अनेक नौदलांपेक्षा पुढे आहे. भारतीय नौदलाच्या ताफ्यात 293 जहाजे आहेत, ज्यात विमानवाहू युद्धनौका (आयएनएस विक्रमादित्य आणि स्वदेशी बनावटीच्या आयएनएस विक्रांतसह), विध्वंसक, कॉर्वेट आणि पाणबुड्या अशा विविध प्रकारच्या जहाजांचा समावेश आहे. भारतीय नौदल लढाऊ विमाने, सागरी गस्ती विमाने आणि हेलिकॉप्टरसह अनेक विमाने चालवते. भारतीय नौदलाकडे दोन अणुपाणबुड्या आहेत, आशियाखंडातील एकमेव पाणबुड्या चीनकडे आहेत. भारतीय नौदलात अधिकारी आणि खलाशांसह 70 हजारांहून अधिक जवानांचा समावेश आहे. पर्शियन आखात, हॉर्न ऑफ आफ्रिका आणि मलक्काच्या सामुद्रधुनीसह विविध भागात भारतीय नौदल आपली ताकद आणि प्रभाव दाखवत आहे.

थायलंड

थायलंडचे रॉयल थाई नौदल जगातील सातव्या क्रमांकाचे मोठे नौदल आहे. यात 53,000 नौदल कर्मचारी आणि 18,000 सागरी पायदळ अशा सुमारे 71,000 सक्रिय जवानांचा समावेश आहे. रॉयल थाई नौदलाचा मुख्य तळ सातहिप, चोनबुरी येथे असून त्याचे मुख्यालय बँकॉक नोई, बँकॉक येथे आहे. रॉयल थाई नौदलाच्या ताफ्यात 293 जहाजे आहेत. थायलंडच्या नौदलात एचटीएमएस चक्री नारुबेट या विमानवाहू युद्धनौकेचा समावेश आहे. नौदलाकडे गस्ती नौका, सहाय्यक जहाजे, पुनर्पुरवठा आणि ऐतिहासिक कारणांसाठी वापरली जाणारी जहाजे देखील आहेत. रॉयल थाई नौदलाकडे नेव्हल स्पेशल वॉरफेअर कमांड देखील आहे.

श्रीलंका

श्रीलंकन नौदल (एसएलएन) हे एक प्रमुख सागरी संरक्षण दल आहे ज्यात अंदाजे 40,000 कर्मचारी आहेत. समुद्रातील श्रीलंकेच्या हितसंबंधांचे रक्षण करण्यात ही महत्त्वाची भूमिका बजावते आणि सागरी कारवायांमध्ये सक्रियपणे सहभागी आहे. श्रीलंकेच्या नौदलात 270 हून अधिक लहान-मोठी जहाजे आहेत. श्रीलंकेच्या नौदलाकडे सागरी संरक्षण, किनारपट्टी आणि किनारपट्टीवरील गस्त, उभयचर कारवाया आणि पुरवठा ऑपरेशन्सची जबाबदारी आहे. श्रीलंकन नौदल, प्राथमिक सागरी फेडरल एजन्सी म्हणून, सागरी सुरक्षा आणि सुरक्षा राखण्यासाठी श्रीलंका तटरक्षक दलाच्या नौदलास मदत करते. श्रीलंकन नौदलाच्या ताफ्यात प्रगत अपतटीय गस्ती नौका, क्षेपणास्त्र नौका, जलद आक्रमण नौका, गस्ती नौका आणि लँडिंग जहाजे / क्राफ्ट अशा विविध प्रकारच्या जहाजांचा समावेश आहे.

फिनलँड

फिनलँडच्या नौदलाला फिनिश नौदल म्हणूनही ओळखले जाते. फिनलँडच्या नौदलात इतर देशांच्या तुलनेत कमी नौदल असले तरी जहाजांच्या बाबतीत ते अधिक मजबूत आहे. फिनिश नौदलात 264 जहाजे आहेत, जी किनारपट्टीवरील कारवाया, खाणविरोधी युद्ध, जहाजविरोधी युद्ध अशा मोहिमा पार पाडू शकतात. फिनिश नौदलात सुमारे 2,300 कर्मचारी कार्यरत आहेत. फिनिश नौदल विविध प्रकारची जहाजे चालवते, ज्यात चार कमांड जहाजे, पाच माइनलेअर, आठ क्षेपणास्त्र नौका, तीन खाण प्रतिकार नौका आणि 13 माइनस्वीपर यांचा समावेश आहे. फिनलँड सध्या तीन नवीन मल्टीरोल कॉर्व्हेट्स खरेदी करत आहे, जे निर्माणाधीन आहेत आणि 2029 पर्यंत सेवेत येण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे त्याच्या पृष्ठभागावरील युद्ध क्षमता वाढेल.

कोलंबिया

कोलंबियाच्या नौदलाला अधिकृतपणे आर्माडा नॅसिओनल डी ला रेपुब्लिका डी कोलंबिया म्हणतात. हे जगातील दहाव्या क्रमांकाचे मोठे नौदल आहे. कोलंबियाच्या नौदलात 233 जहाजे आहेत. याशिवाय या देशाच्या नौदलात 35 हजार नौदल कर्मचारी काम करतात. कोलंबियाच्या नौदलाकडे अटलांटिक आणि पॅसिफिक महासागर, कोलंबियाचे विस्तृत नदी जाळे आणि काही भूभागात संरक्षण आणि संरक्षणासाठी जबाबदार आहे. युद्धनौका, पाणबुड्या, कॉर्व्हेट आणि गस्ती नौकांसह जहाजांचा विविध ताफा चालवतो आणि अंमली पदार्थ विरोधी आणि दहशतवादविरोधी मोहिमांमध्ये सक्रियपणे सहभागी आहे.

पाकिस्तान

पाकिस्तानी नौदल या यादीत 27 व्या क्रमांकावर आहे. ग्लोबल फायरपॉवरच्या रँकिंगनुसार पाकिस्तानी नौदलाकडे एकूण 121 जहाजे आहेत.