या परिवर्तनाच्या अग्रभागी युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (यूपीआय) सह डिजिटल पेमेंटमध्ये जागतिक नेता म्हणून भारत वेगाने उदयास आला आहे. नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (एनपीसीआय) द्वारे २०१ 2016 मध्ये सादर केलेले, यूपीआय वापरकर्त्यांना एकाधिक बँक खाती एकाच मोबाइल अनुप्रयोगाशी जोडण्याची परवानगी देते. फक्त काही टॅप्ससह, व्यक्ती निधी हस्तांतरित करू शकतात, व्यापा .्यांना पैसे देऊ शकतात किंवा रिअल टाइममध्ये सामायिक खर्च व्यवस्थापित करू शकतात.

आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (आयएमएफ) च्या मते, आज यूपीआय दरमहा १ billion अब्जाहून अधिक व्यवहारांवर प्रक्रिया करते आणि जागतिक स्तरावर वेगाने वाढणारी किरकोळ पेमेंट सिस्टम म्हणून स्वत: ची स्थापना करते. त्याच्या वापरकर्ता-अनुकूल डिझाइन आणि इन्स्टंट प्रक्रियेमुळे डिजिटल पेमेंट्स अधिक प्रवेशयोग्य बनले आहेत-अगदी इकोसिस्टममध्ये नवीन असलेल्यांसाठी.

बिले तोडणे किंवा दररोज खरेदी करणे असो, लाखो भारतीय आता द्रुत, सुरक्षित आणि खर्च-प्रभावी व्यवहारासाठी यूपीआयवर अवलंबून आहेत. जर आपण अद्याप यूपीआयच्या सोयीचा शोध घेतला नसेल तर भारताच्या डिजिटल पेमेंट्स क्रांतीचा अनुभव घेण्याची ही योग्य वेळ असू शकते.

रेकॉर्ड क्रमांक: यूपीआय घरगुती सवय कशी बनली

एकट्या जून 2025 मध्ये, यूपीआयने 18.39 अब्ज व्यवहारांमध्ये 24.03 लाख कोटी रुपयांची कमाई केली – गेल्या वर्षी 13.88 अब्ज व्यवहारांमधून 32% वाढ झाली. आधीच 491 दशलक्ष वापरकर्ते आणि 65 दशलक्ष व्यापा .्यांसह, आणि 675 बँका सिस्टममध्ये जोडल्या गेल्या आहेत, यूपीआयने शांतपणे स्वत: ला भारतीयांच्या दैनंदिन जीवनात विणले आहे. किराणा सामान खरेदी करणे, भाडे देणे किंवा घरी पैसे पाठवत असो, यूपीआय आता देशातील सर्व डिजिटल पेमेंटपैकी सुमारे 85% पेमेंट हाताळते. जागतिक स्तरावरही, हे लाटा बनवित आहे-जगातील जवळजवळ अर्ध्या रिअल-टाइम डिजिटल व्यवहारांना चालना देत आहे.

का यूपी जिंकते: मुख्य वैशिष्ट्ये

• शून्य फी: यूपीआय व्यवहारासाठी कोणतेही शुल्क आकारत नाही, ज्यामुळे ते सर्व वापरकर्त्यांसाठी प्रभावी आहे.
• त्वरित हस्तांतरण: रिअल-टाइममध्ये पेमेंट्स होतात, त्वरित पुष्टीकरण आणि सोयी प्रदान करतात.
• बँक इंटरऑपरेबिलिटी: यूपीआय सर्व बँकांमध्ये अखंडपणे कार्य करते, वापरकर्त्यांना एका अॅपमध्ये एकाधिक खाती दुवा साधण्याची परवानगी देते.
• लहान व्यवसायांना चालना देते: सुलभ, कमी किमतीच्या डिजिटल व्यवहारामुळे लाखो छोट्या व्यवसायांना फायदा होतो.
• कॅशलेस अर्थव्यवस्था चालविते: यूपीआयने रोख आणि कार्ड पेमेंटपासून दूर जाण्यास मदत केली आहे.
• सुरक्षित आणि सोयीस्कर: त्याचे सुरक्षा आणि वापरकर्ता-मैत्रीचे मिश्रण संपूर्ण भारत संपूर्ण मनाचे आणि पाकीट ठेवते.

यूपीआय ग्लोबल: मजबूत पाया तयार करणे

यूपीआयने सात देशांपर्यंत विस्तार केला आहे – यूपी, सिंगापूर, फ्रान्स आणि मॉरिशस यासह – परदेशात भारतीयांना अखंड देयकाची परवानगी आहे. ब्रिक्स ग्रुपच्या संपूर्ण यूपीआयची योजना भारताची योजना आखत आहे, रेमिटन्स आणि ग्लोबल रीचला चालना देते. जुलै २०२25 पर्यंत 558 दशलक्ष बँक खाती उघडलेल्या भिम अ‍ॅप आणि जान धन उपक्रमासारख्या मजबूत पायावर बांधले गेले, यूपीआय जगभरात सुलभ, सर्वसमावेशक डिजिटल पेमेंट्स प्रदान करण्यासाठी आयएमपीएस पायाभूत सुविधा आणि इंटरऑपरेबिलिटीचा वापर करते.

(एएनआयच्या इनपुटसह…)

हेही वाचा: एनआरआय आता परदेशी मोबाइल नंबर वापरुन भारतात यूपीआयमध्ये प्रवेश करू शकतो: कोणत्याही भारतीय सिमची आवश्यकता नाही

पोस्ट इंडिया ग्लोबल फास्ट पेमेंट्समध्ये अव्वल आहे: येथे न्यूजएक्सवर प्रथम 18 अब्ज मासिक व्यवहारांवर प्रक्रिया कशी झाली.