मानसूनचं आगमन आपल्याला गारवा आणि हिरवाईची भेट देतं, पण या सुंदर ऋतूत काही मानसिक आरोग्याशी संबंधित समस्या देखील डोकं वर काढतात. विशेषतः वर्किंग प्रोफेशनल्समध्ये थकवा, लक्ष केंद्रित न होणं आणि विसरभोळेपणा वाढण्याची समस्या जाणवते. तज्ज्ञ या स्थितीला ‘ब्रेन फॉग’ असं म्हणतात. हे एखादं आजार नाही, तर अशी मेंटल कंडिशन आहे ज्यात मेंदू धूसर वाटतो, विचारांची गती मंदावते आणि काम करण्याची क्षमता लक्षणीयरीत्या कमी होते.
ब्रेन फॉग म्हणजे काय?
तज्ज्ञ सांगतात की ब्रेन फॉग ही अशी स्थिती आहे, ज्यात व्यक्तीचं एकाग्र होणं कठीण होतं, साध्या गोष्टी विसरल्या जातात आणि कार्यक्षमता कमी होते. मानसूनमध्ये ही समस्या अधिक प्रमाणात दिसून येते आणि ऑफिसमध्ये दीर्घकाळ काम करणाऱ्या लोकांवर त्याचा परिणाम जास्त होतो.
मानसूनमध्ये ब्रेन फॉग का वाढतं?
सूर्यप्रकाश आणि व्हिटॅमिन डीची कमतरता:पावसाळ्यात सूर्यप्रकाश कमी मिळतो, त्यामुळे शरीरातील व्हिटॅमिन डीचं प्रमाण घटतं. हे व्हिटॅमिन मानसिक आरोग्यासाठी महत्त्वाचं असतं आणि त्याच्या कमतरतेमुळे मूड डिसऑर्डर, थकवा आणि स्मरणशक्तीत कमतरता येते.
नमी आणि डिहायड्रेशन:थंड हवेत लोक कमी पाणी पितात. पण हवेतली नमी शरीरातील पाणी आणि इलेक्ट्रोलाइट्सची कमतरता वाढवते. त्यामुळे मानसिक थकवा आणि गोंधळ जाणवतो.
संसर्ग आणि सूज:मानसूनमध्ये बॅक्टेरिया, व्हायरस आणि फंगल इन्फेक्शनचं प्रमाण वाढतं. अगदी छोटासा संसर्गदेखील शरीराची रोगप्रतिकारक प्रतिक्रिया वाढवतो, ज्यामुळे मेंटल थकवा येतो.
झोपेच्या गुणवत्तेत घट:मानसूनमधील उमस, बंद खिडक्या आणि कधी कधी वीज नसल्यामुळे झोपेवर परिणाम होतो. अपूर्ण झोपेमुळे लक्ष केंद्रीत करणं आणि स्मरणशक्ती यावर थेट परिणाम होतो.
मनोवैज्ञानिक परिणाम:उदास हवामानामुळे काही लोकांमध्ये लो मूड किंवा सीझनल डिसऑर्डरसारखी लक्षणं दिसतात. त्यातच लांब वेळ काम करणं आणि सूर्यप्रकाशाचा अभाव मानसिक थकवा वाढवतो.
ब्रेन फॉगची लक्षणं:1. वारंवार लक्ष विचलित होणं
2. साध्या गोष्टी विसरणं
3. एखादं काम सुरू करून ते अपूर्ण सोडणं
4. चिडचिड आणि मूडमध्ये अचानक बदल
ब्रेन फॉगपासून बचावासाठी काय करावं?
1. व्हिटॅमिन डीची तपासणी करा आणि गरज असल्यास सप्लिमेंट्स घ्या.
2. पुरेसं पाणी, नारळ पाणी, ताक आणि हर्बल टीचा समावेश करा.
3. नियमित झोपेची वेळ ठरवा आणि झोपण्यापूर्वी स्क्रीन टाईम कमी करा.
4. कामाच्या दरम्यान छोटे ब्रेक घ्या
5. लक्षणं दीर्घकाळ टिकल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
( डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)