आजच्या तंत्रज्ञानाच्या युगात, आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) चे महत्त्व दिवसेंदिवस वाढत आहे. देशभरातील बहुतेक शाळांमध्येही आता एआय शिक्षणाला प्रोत्साहन दिले जात आहे, आणि शालेय मुलांना एआय कोर्स शिकवले जात आहेत. सध्याच्या काळात एआयने अनेक पारंपरिक नोकऱ्यांची जागा घेतली आहे. अशा परिस्थितीत, ज्या व्यावसायिकांना एआयचे मूलभूत किंवा प्रगत ज्ञान आहे, त्यांना नोकरीच्या संधींमध्ये अधिक प्राधान्य दिले जात आहे. शालेय शिक्षण पूर्ण केलेले विद्यार्थी, कॉलेजमध्ये प्रवेश करण्यापूर्वीच ‘एआय कोर्स’ करून कॉर्पोरेट जगात प्रवेश करण्याची तयारी सुरू करू शकतात.

AI हे डेटा सायन्स, इंजिनिअरिंग आणि सामाजिक प्रभाव (Social Impact) यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये क्रांती घडवत आहे. शाळेतच एआयची मूलभूत समज विकसित केल्याने केवळ ‘टेक्निकल स्किल्स’ (Technical Skills) वाढत नाहीत, तर कॉलेजमध्ये कॉम्प्युटर सायन्स (CS) किंवा संबंधित कोर्समध्ये प्रवेश मिळवताना स्पर्धात्मक फायदा (Competitive Advantage) मिळतो. हे कोर्स प्रामुख्याने प्रोग्रामिंग, नैतिक वापर (Ethical Use) आणि प्रोजेक्ट-बेस्ड लर्निंगवर (Project-Based Learning) केंद्रित आहेत, जे कॉलेज ॲप्लिकेशन्स आणि रिसर्चसाठीही (Research) उपयुक्त ठरतात.

शालेय विद्यार्थ्यांसाठी ‘टॉप’ 5 AI कोर्सेस:

1. MIT Beaver Works Summer Institute: हा एक विनामूल्य AI प्रोग्राम आहे, जो ‘प्रोजेक्ट-बेस्ड लर्निंग’ प्रदान करतो. यात ऑटोनॉमस व्हीकल्स (Autonomous Vehicles) आणि AI मॉडेल्स (AI Models) बनवण्याचा समावेश आहे. हा कोर्स कॉलेजमध्ये इंजिनिअरिंग आणि AI प्रोजेक्ट्ससाठी एक मजबूत पाया देतो.

2. Google AI for Anyone (edX): हा एक विनामूल्य (Free) कोर्स आहे, ज्यात तुम्ही AI, मशीन लर्निंग (Machine Learning) आणि डीप लर्निंगचे (Deep Learning) मूलभूत संकल्पना समजून घेऊ शकता. यात न्यूरल नेटवर्क, कॉम्प्युटर व्हिजन आणि नैतिकता यांसारख्या विषयांचा समावेश आहे. यासाठी प्रोग्रामिंगचा कोणताही पूर्वीचा अनुभव आवश्यक नाही. हा कोर्स कॉलेजमध्ये CS किंवा डेटा सायन्सच्या अभ्यासासाठी एक मजबूत पाया तयार करतो.

3. HarvardX: Introduction to Artificial Intelligence with Python (edX): हा कोर्स पायथॉनमध्ये (Python) AI आणि मशीन लर्निंगची मूलभूत तत्त्वे शिकवतो, ज्यात सर्च अल्गोरिदम, रीइन्फोर्समेंट लर्निंग (Reinforcement Learning) आणि न्यूरल नेटवर्कचा समावेश आहे. हा मध्यम स्तरावरील विद्यार्थ्यांसाठी आहे आणि कॉलेजमध्ये डेटा सायन्स प्रोजेक्ट्ससाठी उपयुक्त आहे.

4. AI4ALL Open Learning Program: हा एक ‘सेल्फ-पेस्ड’ (Self-Paced) प्रोग्राम आहे, जो डेटा सायन्स आणि AI ची मूलभूत माहिती शिकवतो. हा कोर्स विशेषतः AI च्या नैतिक वापराच्या आणि सामाजिक प्रभावाच्या पैलूंवर लक्ष केंद्रित करतो. STEM (विज्ञान, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी, गणित) आणि नॉन-STEM दोन्ही क्षेत्रांमध्ये रुची असलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी हा आदर्श आहे.

5. Carnegie Mellon University AI Scholars: हा 4 आठवड्यांचा विनामूल्य उन्हाळी प्रोग्राम हायस्कूलमधील ‘सिनियर’ विद्यार्थ्यांसाठी आहे. यात ‘प्रोजेक्ट-बेस्ड लर्निंग’ आणि कॉलेजच्या तयारीचा समावेश आहे. हा कोर्स तांत्रिक आणि रिसर्च स्किल्स वाढवतो, जो कॉलेजमध्ये CS कोर्ससाठी उपयुक्त आहे.