न्यूज इंडिया लाइव्ह, डिजिटल डेस्क: शरद in तूतील औषधी वनस्पती: जेव्हा हिवाळा ठोठावतो आणि 'शरद .तूतील' येतो तेव्हा हवामानात एक विशेष बदल जाणवतो. ही अशी वेळ आहे जेव्हा आपला स्वभाव देखील बदलतो आणि आयुर्वेद असा विश्वास ठेवतो की या बदलामुळे आपल्या खाण्याच्या सवयींमध्ये बदल देखील आवश्यक आहे, जेणेकरून आपण निरोगी राहू आणि रोग टाळण्यासाठी. हिवाळ्यात काय खावे आणि काय टाळावे याचे ज्ञान आपल्याला शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या मजबूत बनवते. या हंगामात आपल्याला रोगाशिवाय तंदुरुस्त राहायचे असल्यास, नंतर या आयुर्वेदिक सूचनांचा अवलंब करणे आपल्यासाठी फायदेशीर ठरेल.
आयुर्वेदानुसार हिवाळ्याच्या हंगामाची ओळख:
आयुर्वेदात, शरद .तूतील (जे सामान्यत: ऑक्टोबर ते डिसेंबर या कालावधीत मानले जाते, म्हणजेच सौम्य हिवाळा आणि नंतर सर्दीचे आगमन) हा पिट्टा डोशा आणि वात डोशाच्या वाढीचा काळ मानला जातो. या काळात, आपली पाचक प्रणाली थोडी कमकुवत होते आणि आपण अशा गोष्टींचा वापर केला पाहिजे ज्या सहजपणे पचतात आणि शरीरास आतून मजबूत बनवतात. या गोष्टी 'हिवाळ्यातील आरोग्यासाठी' जाणून घेणे फार महत्वाचे आहे.
शरद .तूतील (हिवाळ्यातील आहार टिप्स) मध्ये काय खावे:
- तूप आणि तेलाचा वापर (कोरडेपणा काढून टाकतो):
या हंगामात हवेमध्ये कोरडेपणा वाढतो. तूप, ऑलिव्ह ऑईल किंवा तीळ तेल यासारख्या गोष्टी वापरणे फायदेशीर आहे. डाळी आणि भाज्यांमध्ये तूप किंवा तेल वापरा, जे वात डोशा शांत करते आणि त्वचा मऊ ठेवते. हे 'शरद skin तूतील त्वचेची काळजी' साठी चांगले आहे.
- गोड आणि कडू रस (पिट्टा शांत करण्यासाठी):
मध, गूळ, गोड फळे (सफरचंद, नाशपाती, डाळिंब) आणि कडू खोडकर किंवा मेथी बियाणे सारख्या कडू-चवदार पदार्थांना पिट्टा संतुलित करण्यात मदत होते. गोड खाद्यपदार्थ वास आणि पिट्टा दोन्ही शांत करते.
- डाळी आणि स्प्राउट्स:
मूग डाळ, मसूर डाळ सारख्या प्रकाश आणि सहज पचण्यायोग्य डाळींचा वापर करा. या हंगामात अंकुरलेले धान्य देखील पोषक घटकांनी समृद्ध असतात आणि शरीर मजबूत करतात.
- हॉट मसाले आणि औषधी वनस्पती:
आपल्या अन्नात आले, लसूण, हळद, मिरपूड, लवंगा, दालचिनी सारख्या गरम मसाले समाविष्ट करा. यामुळे रोग प्रतिकारशक्ती वाढते आणि रोगांशी लढण्यासाठी शरीराला सामर्थ्य मिळते. तुळशी आणि गिलॉय सारख्या औषधी वनस्पतींचे डीकोक्शन देखील फायदेशीर आहे. 'हिवाळ्यात प्रतिकारशक्ती' राखण्यासाठी हे आवश्यक आहे.
- कोमट पाणी: दिवसभर कोमट पाणी प्या. हे शरीरातून विष काढून टाकण्यास मदत करते आणि पचन सुधारते.
शरद in तूतील (हिवाळ्यातील टाळणे) काय खाऊ नये:
- खूप मसालेदार किंवा आंबट अन्न:
खूप मसालेदार, आंबट किंवा मसालेदार अन्न पिट्टा डोशा देखील वाढवू शकते, ज्यामुळे पोटात जळत्या संवेदना किंवा आंबटपणा यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.
- तळलेले आणि जंक फूड:
पचण्यास भारी असल्यामुळे, तळलेले पदार्थ आणि प्रक्रिया केलेले जंक पदार्थ या हंगामात टाळले पाहिजेत. हे पचन कमी करते आणि पोटातील समस्या उद्भवू शकते.
- दही आणि ताकचा अत्यधिक वापर:
उन्हाळ्यात दही आणि ताक फायदेशीर ठरू शकतात, परंतु हिवाळ्यामध्ये त्यांच्या अत्यधिक वापरामुळे खोकला आणि सर्दीची समस्या वाढू शकते. 'हिवाळ्यातील दही' चे अत्यधिक वापर टाळा.
- पोटात गॅस उद्भवणारे पदार्थ:
काही डाळी (किडनी बीन्स, चणे सारख्या) किंवा कोबीसारख्या भाज्या गॅस आणि फुगू शकतात. त्यांना मर्यादित प्रमाणात वापरा किंवा त्यांना चांगले शिजवल्यानंतरच खा.
आयुर्वेदाच्या या साध्या नियमांचा अवलंब करून, आपल्याला हिवाळ्याच्या हंगामात केवळ रोगांपासून बचाव होणार नाही, परंतु आतून उत्साही आणि आनंदी देखील वाटेल. 'आयुर्वेदिक जीवनशैली' दत्तक देऊन आपण 'विंटरमध्ये निरोगी राहू शकता'.
