-अमित गवळे

पाली : रायगड जिल्हा भाताचे कोठार म्हणून ओळखला जातो. सध्या रायगड जिल्ह्यामध्ये भात पिके आता डोलू लागली आहेत. त्यामुळे आता जिल्ह्यात भातकापनी च्या कामांना वेग आला आहे. दिवाळी असली तरी परतीच्या पावसाची भीती व मजुरांची कमतरता यामुळे धान्य आपल्या कणगीत पडावे यासाठी भात कापणी व झोडणीच्या कामांना शेतकऱ्यांची लगबग सुरू झाली आहे. परिणामी शेतकऱ्यांना दिवाळीच्या आनंदाला मुकावे लागताना दिसत आहे.

मजुरांची कमतरता भासत असल्याने ऐन दिवाळीत शेतकरी कुटुंबातील सर्व सदस्य कापणी , झोडणी, बांधणी च्या कामात लागली आहेत. परतीचा पाऊस व अतिवृष्टीचा फटका भातशेतीला बसू नये म्हणून शेतकरी मिळेल ते मनुष्यबळ वापरून दिवाळीतच कापणीची कामे आटपून घेत आहेत. ग्रामीण भागात आजही खळ्यांवर मोकळ्या आकाशात झोडणीची कामे होत आहेत. लवकरात लवकर खळ्यांमध्ये पडलेला भात पोत्यात भरून घरात आणून टाकण्याचे काम सुरू आहे. अनेक ठिकाणी कापणी, काढणी च्या कामाला वेळेत मजूर मिळत नसल्याने सधन शेतकरी यंत्राच्या वापराने कामे जलदगतीने आटपून घेत आहेत, काही शेतकरी पारंपरिक पद्धतीला बाजूला सारत यंत्रसामुग्रीचा वापर करीत आहेत. यामध्ये श्रम वेळ व पैसा बचत होत आहे.

दिवसेंदिवस महागाई वाढत असल्याने मजुरीचे दर वाढल्याने शेतकरी चिंताग्रस्त झाला आहे. गोरगरीब शेतकऱ्यांना हे दर परवडणारे नसल्याने घरातील कुटुंबातील व अन्य नातेवाईक कुटुंबांच्या मदतीने आळीपाळीने कापणी व झोडणीची कामे करीत आहेत. या कामात महिला मोठ्याप्रमाणावर सहभागी होताना दिसत आहेत. ग्रामीण भागातील शेतकरी भात झोडणीच्या कामात व्यस्त झाला असून ऐन दिवाळीत मळणी काढण्यासाठी भल्या पहाटे शेतात दाखल होत आहेत. भात कापणी, भात वाळवणे, पेंढ्याची उडवी रचणे या कामाला आता चांगलाच वेग आला आहे.

दिवाळी सणामध्ये भात विकून चार पैसे खर्चायला मिळतील अशी आशा येथील शेतकऱ्यांना आहे. त्यामुळेच ऐन दिवाळीमध्ये देखील शेतकरी आपल्या शेतामध्ये कापणी, झोडणी व इतर कामासाठी उतरलेला दिसत आहे. मात्र या खटाटोपामध्ये त्याच्या दिवाळीच्या आनंदावर मात्र विरजण पडताना दिसत आहे. असे सुधागड तालुक्यातील शेतकरी शरद गोळे यांनी सांगितले.