हिंदू धर्मामध्ये पुराणांना आणि ग्रंथांना भरपूर मान्यता दिली जाते. पुराणांमध्ये आणि ग्रंथांमध्ये आपल्या पौराणिक कथा आणि काही गोष्टींच्या नियमांबद्दल सांगितले आहेत ज्यांचे पालन केल्यामुळे तुमच्या आयुष्यामध्ये सकारात्मकता येते. 18 महापुराणांमध्ये गरुड पुराणाचा समावेश करण्यात आला आहे. सर्व १८ महापुराणांमध्ये गरुड पुराणाचे विशेष स्थान आहे. गरुड पुराणात व्यक्तीच्या मृत्यूनंतरच्या गोष्टींचे वर्णन केले आहे. गरुड पुराणात मृत्यूनंतरच्या आत्म्याच्या प्रवासाविषयी सांगितले आहे. गरुड पुराणानुसार, नवीन जन्म घेण्यासाठी आत्म्याला आपल्या कर्मांचा हिशोब द्यावा लागतो. यमलोकातील १६ शहरांमधून हा आत्मा आपल्या कर्माचा हिशोब देत फिरतो.

जर एखाद्या व्यक्तीने आपल्या आयुष्यात पाप केले असेल तर त्याचा हिशोब यमलोकच्या या 16 शहरांमध्ये भरला जातो. ज्या व्यक्तीकडे अशा प्रकारचे कर्म असेल त्याला त्याच नगरीत पाठवले जाते आणि त्याच्या कर्माचे फळ दिले जाते. अशा परिस्थितीत जाणून घेऊया यमलोकची ही 16 शहरे कोणती? हिंदू धर्मग्रंथांनुसार, मनुष्याच्या मृत्यूनंतर त्याच्या कर्मांचा हिशोब यमराजांच्या दरबारात घेतला जातो. यमराज हे मृत्यूनंतर आत्म्याचे न्यायनिवाडा करणारे देव मानले जातात, आणि त्यांच्या आज्ञेने यमदूत आत्म्याला यमलोकात घेऊन जातात.

विशेषतः जे लोक पापी कर्म करतात जसे की खोटे बोलणे, चोरी, हिंसा, लोभ, इतरांना त्रास देणे किंवा अधर्माचे आचरण त्यांचे पाप त्यांच्या मृत्यूनंतर चुकता केले जाते. यमदूत आत्म्याला यमराजांसमोर आणतात आणि चांगले व वाईट कर्मांचा हिशोब तपासला जातो. धर्मराज यम कर्मांच्या आधारे निर्णय देतात. ज्यांनी पुण्य कर्मे केली असतात, त्यांना स्वर्गाची प्राप्ती होते, तर पापी आत्म्यांना त्यांच्या पापानुसार नरकातील शिक्षा भोगावी लागते. या शिक्षांमुळे आत्मा आपले पाप शुद्ध करून पुढील जन्मासाठी तयार होतो, असे मानले जाते. ग्रंथांनुसार, यमाचे दूत हे केवळ दंड देणारे नसून न्याय देणारे आहेत. ते कर्मानुसार आत्म्याला योग्य ठिकाणी पोहोचवतात. त्यामुळे प्रत्येकाने जिवंतपणी सत्कर्म, सत्य आणि धर्ममार्गाचा अवलंब करावा, अशी शिकवण दिली जाते.

तमिसराम नरक – या नरकात त्या मानवांचे आत्मे पाठवले जातात ज्यांनी आपल्या जीवनात इतर लोकांची संपत्ती हडप केली आहे. तमिश्रीराम नरकाच्या शहरात येणाऱ्या दुष्ट माणसांच्या आत्म्याला मार खाला जातो.

वैतरणी नरक – गरुड पुराणात सांगितले आहे की, मृत्यूनंतर आत्मा नदी पार करतो. त्या नदीचे नाव वैतरणी नदी आहे. ही नदी घाण, कीटक, साप, मांस आणि अग्नीने भरलेली आहे. या नदीचा रंग लाल आहे, वाईट कर्म करणाऱ्यांचा आत्मा येथून जातो.

नरक – हा नरक त्या मानवांच्या आत्म्यांमधून जावे लागते ज्यांनी आपल्या आयुष्यात कधीही रत्ने आणि धातू चोरले आहेत. अशा मानवांचे आत्मे तपमूर्ती नरकाच्या अग्नीत ठेवले जातात.

अंधश्रद्धा नरक – स्वार्थी असलेल्या मानवांचे आत्मे अंधश्रद्धेच्या नरकाच्या नगरीत आणले जातात. एकमेकांना केवळ उपभोगाची वस्तू समजणाऱ्या स्त्री-पुरुषांचे आत्मे या नरकात आणले जातात.

कुंभीपाकम नरक – या नरकातून प्राण्यांवर अत्याचार करून त्यांना ठार मारणाऱ्या मानवांचे आत्मे निघून जातात. या नरकात उघडून आत्म्याचे सूक्ष्म शरीर गरम तेलात टाकले जाते.

विलापाचा नरक – भगवंताच्या नावापुढे लपून ज्ञानी असल्याचे भासवणाऱ्या आणि अन्याय करणाऱ्या मानवांच्या आत्म्याला या नरकातून जावे लागते.

पुयोदकम नरक – या नरकात एक विहीर आहे, ज्यामध्ये रक्त, मलमूत्र आणि अनेक प्रकारच्या किळसवाण्या वस्तू आहेत. विश्वासघातकी मानवांच्या आत्म्यांना या नरकातून जावे लागते. विशेषत: लग्नाच्या बहाण्याने एखाद्याचा गैरफायदा घेणाऱ्यांचे आत्मे या नरकातून जातात.

एव्हिसी नरक – खोटे माणसांच्या आत्म्याला या नरकातून जावे लागते. या नरकात आत्म्याचे सूक्ष्म शरीर फार उंचीवरून खाली फेकले जाते.

असितापत्रम नरक – या नरकाचा सामना त्या मानवांच्या आत्म्याला करावा लागतो जे आपली जबाबदारी पार पाडत नाहीत आणि आपल्या कर्तव्यापासून पळतात. या नरकात आत्म्याच्या सूक्ष्म शरीराला भोसकून जखम होते.

कलशुतराम नरक – या नरकाचा सामना मानवांच्या आत्म्यांना करावा लागतो जे आपल्या वडीलधाऱ्यांचा तिरस्कार करतात. या नरकात आत्म्याला अत्यंत उष्ण तापमानात ठेवले जाते, जे तो सहन करू शकत नाही.

लोभी नरक – ज्या माणसांचे इच्छेशिवाय कोणाशी शारीरिक संबंध ठेवतात किंवा कोणावर तरी बलात्कार करतात, त्या मानवांच्या आत्म्याला या नरकातून जावे लागते. या नरकात आत्म्याच्या सूक्ष्म शरीरावर अनेक सुया टोचल्या जातात.

सुकरमुखम नरक – इतरांच्या बोलण्याच्या आड येऊन चांगल्या माणसांना दु:खी करणाऱ्या माणसांच्या आत्म्याला या नरकाचा सामना करावा लागतो. या नरकात आत्म्याच्या सूक्ष्म देहाचा छळ केला जातो.

महाविची नरक – स्वत:च्या फायद्यासाठी गायी मारणाऱ्या किंवा छळ करणाऱ्या मानवांच्या आत्म्याला या नरकाचा सामना करावा लागतो. येथे आत्म्याच्या सूक्ष्म देहाला भरपूर यातना दिल्या जातात.

नरक – कोणाच्या तरी मजबुजगीपणाचा फायदा घेऊन चढ्या दरात व्याज देऊन असहायांकडून व्याज घेणाऱ्या माणसांच्या आत्म्याला या नरकाचा सामना करावा लागतो.

शाल्मली नरक – कोणाशी तरी अनैतिक संबंध ठेवणाऱ्या मानवाच्या आत्म्याला या नरकातून जावे लागते. या नरकात आत्म्याचे सूक्ष्म शरीर जळत्या काट्यांवर झोपते असे म्हटले जाते.

वज्र कुऱ्हाड नरक – अशा मानवांच्या आत्म्याला या नरकातून जावे लागते, जे आपल्या सोयीसाठी झाडे तोडतात किंवा त्यांच्याशी बेफिकीर असतात. या नरकात आत्म्याच्या सूक्ष्म देहाला काठीने वाईट प्रकारे मारले जाते.

( डिस्क्लेमर : वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कुठलाही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही)