न्यूज इंडिया लाइव्ह, डिजिटल डेस्कः जेव्हा आपण परदेशात जाण्याचा विचार करतो तेव्हा सर्वात मोठी भीती असते ती विमानतळावर व्हिसा आणि इमिग्रेशनसाठी लागणाऱ्या लांबलचक रांगा. तासनतास रांगेत उभे राहणे ही शिक्षेपेक्षा कमी वाटत नाही. पण आता आनंदी व्हा, कारण भारत सरकारने प्रवासाच्या जगात मोठी सुधारणा केली आहे. आपण 'ई-पासपोर्ट'बद्दल बोलत आहोत. पासपोर्ट आता 'स्मार्ट' झाल्याचं तुम्ही बातम्यांमधून ऐकलं असेल, पण त्याचा नेमका अर्थ काय आणि त्याचा सर्वसामान्यांना कसा फायदा होईल? अगदी सोप्या भाषेत समजून घेऊ. सामान्य पासपोर्ट आणि ई-पासपोर्टमध्ये काय फरक आहे? पहा, ते तुमच्या जुन्या निळ्या पासबुकसारखे दिसेल. फरक एवढाच आहे की त्याच्या कव्हर किंवा पेजवर तुमच्या ड्रायव्हिंग लायसन्स किंवा मेट्रो कार्डमधील एक छोटी इलेक्ट्रॉनिक चिप असेल. आत्तापर्यंत तुमचा फोटो आणि माहिती कागदावर छापली जायची, ज्याची कॉपी एखाद्या लबाड फसवणुकीद्वारे केली जाऊ शकते. परंतु या नवीन ई-पासपोर्टमध्ये, तुमचे नाव, पत्ता, जन्मतारीख आणि बायोमेट्रिक डेटा (जसे बोटांचे ठसे आणि बुबुळ स्कॅन) त्या चिपमध्ये डिजिटली सेव्ह केले जातील. प्रवाशांना काय फायदा होणार? (प्रवाशांसाठी फायदे) विमानतळावर तणाव नाही: सर्वात मोठा फायदा म्हणजे वेळेची बचत. अनेक विकसित देशांमध्ये ई-गेट्स आहेत. तेथे तुम्हाला तुमचा पासपोर्ट कोणत्याही अधिकाऱ्याला दाखवण्याची गरज नाही. तुम्ही तुमचा पासपोर्ट मशीनवर स्कॅन कराल, गेट उघडेल आणि तुम्ही आत आहात! भारतातही ही सुविधा सुरू करण्यात येत आहे. फसवणूक संपली आहे: तुमचा डेटा डिजिटली लॉक केलेला असल्याने, त्यात छेडछाड करणे किंवा बनावट पासपोर्ट बनवणे अशक्य आहे. जर कोणी चिपशी छेडछाड केली, तर यंत्रणा ताबडतोब पकडेल. आंतरराष्ट्रीय आदर: जगातील 140 पेक्षा जास्त देश आधीच ई-पासपोर्ट वापरत आहेत. आता भारतीय नागरिकांनाही तो 'जागतिक दर्जाचा' अनुभव मिळणार आहे. जुन्या पासपोर्टचे काय होणार? हा प्रश्न प्रत्येकाच्या मनात आहे. काळजी करू नका, जर तुमच्याकडे सध्या साधा (चिप नसलेला) पासपोर्ट असेल आणि त्याची वैधता शिल्लक असेल, तर तो पूर्णपणे वैध आहे. तुम्हाला ते फेकून देण्याची किंवा ताबडतोब बदलण्याची गरज नाही. त्याची एक्सपायरी डेट आल्यावर तुम्ही त्याचे नूतनीकरण केल्यास, तुम्हाला आपोआप नवीन ई-पासपोर्ट मिळेल. ओळखायचे कसे? पासपोर्ट इलेक्ट्रॉनिक आहे की नाही हे जाणून घ्यायचे असेल तर त्याचे कव्हर पहा. जर तेथे लहान आयताकृती कॅमेऱ्यासारखे चिन्ह (चिप आयकॉन) असेल तर समजा की तो ई-पासपोर्ट आहे. तर मित्रांनो, तुमची बॅग पॅक करायला सुरुवात करा, कारण आता 'डिजिटल इंडिया' मुळे जगाचा प्रवास आणखी नितळ आणि सुरक्षित होणार आहे!