न्यूज इंडिया लाइव्ह, डिजिटल डेस्कः आजचे युग (2025) पूर्णपणे तंत्रज्ञानाचे आहे. जेव्हाही आपण नवीन स्मार्टफोन किंवा लॅपटॉप खरेदी करण्यासाठी बाजारात किंवा ऑनलाइन जातो तेव्हा वैशिष्ट्यांची एक लांबलचक यादी दिसते. “ऑक्टा-कोर प्रोसेसर,” “एड्रेनो जीपीयू,” आणि आजकाल खूप ऐकले जाणारे एक नवीन नाव आहे “NPU” (न्यूरल प्रोसेसिंग युनिट). अनेकदा दुकानदार किंवा वेबसाइट्स आपल्याला जड शब्दांनी गोंधळात टाकतात आणि आपण काहीही समजून न घेता खरेदी करतो. पण तुमच्या डिव्हाइसमधील या तीन लहान चिप्स प्रत्यक्षात काय करतात हे तुम्हाला खरोखर माहीत आहे का? तुम्हाला चांगला गेम खेळण्यासाठी GPU आणि ChatGPT किंवा AI साठी NPU ची गरज का आहे? आज तंत्रज्ञानाचा हा सर्वात मोठा गोंधळ अगदी सोप्या उदाहरणांनी समजून घेऊया.1. CPU (सेंट्रल प्रोसेसिंग युनिट) – घरातील प्रमुख, सर्वप्रथम CPU बद्दल बोलूया. तुम्ही याला तुमच्या फोन किंवा कॉम्प्युटरचा “मेंदू” किंवा घराचा “व्यवस्थापक” म्हणू शकता. कार्य: जेव्हा तुम्ही WhatsApp उघडता, कॅल्क्युलेटर वापरता किंवा फाइल सेव्ह करता तेव्हा हे सर्व लॉजिक CPU द्वारे हाताळले जाते. सोप्या भाषेत: ज्याप्रमाणे घराचा प्रमुख सर्व निर्णय घेतो आणि प्रत्येकाला काम सोपवतो, त्याचप्रमाणे CPU संपूर्ण प्रणाली नियंत्रित करतो. तो कमकुवत असल्यास, फोन हळू चालेल आणि ॲप्स उशिरा उघडतील.2. GPU (ग्राफिक्स प्रोसेसिंग युनिट) – तुमचे कलाकार आणि गेमर आता GPU ची पाळी येते. “चित्रकार” किंवा “ग्राफिक डिझायनर” म्हणून विचार करा. कार्य: तुम्ही तुमच्या फोनच्या स्क्रीनवर पाहत असलेले सर्व सुंदर रंग, व्हिडिओ आणि ॲनिमेशन हे GPU चे परिणाम आहेत. विशेषत: जेव्हा तुम्ही PUBG, BGMI किंवा कोणताही भारी गेम खेळता तेव्हा संपूर्ण भार CPU द्वारे नाही तर GPU द्वारे उचलला जातो. सोप्या भाषेत: जर व्हिडिओ मधूनमधून प्ले होत असेल किंवा गेम मागे पडत असेल, तर समजून घ्या की तुमच्या डिव्हाइसचा 'कलाकार' (GPU) कमकुवत होत आहे. 3. NPU (न्यूरल प्रोसेसिंग युनिट) – नवीन 'स्मार्ट' असिस्टंट (द गेम चेंजर) हे नाव आहे जे आजकाल (२०२५ मध्ये) सर्वाधिक चर्चेत आहे. पूर्वी हे काम CPU द्वारे केले जात असे, पण आता त्यासाठी वेगळी चिप येते. कार्य: NPU चे काम कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) हाताळणे आहे. जेव्हा तुम्ही फोटो काढता आणि पार्श्वभूमी आपोआप अस्पष्ट होते, किंवा तुम्ही 'मॅजिक इरेजर' वापरून एखाद्याला फोटोमधून गायब करता किंवा तुम्ही Siri/Google असिस्टंटशी बोलता तेव्हा हे सर्व NPU द्वारे हाताळले जाते. त्याची गरज का आहे? AI कार्ये खूप जटिल आहेत. जर CPU ने हे काम केले तर बॅटरी खूप लवकर संपेल आणि फोन गरम होईल. NPU कमी पॉवरसह क्षणार्धात समान गोष्ट करते. म्हणूनच आजच्या AI फोनमध्ये शक्तिशाली NPU वर भर दिला जात आहे. तिघे एकत्र कसे काम करतात? (टीमवर्क) समजा तुम्ही तुमच्या फोनवर उच्च-ग्राफिक्स गेम खेळत आहात: CPU गेम उघडेल आणि त्याचे नियम चालवेल. GPU तुम्हाला स्क्रीनवर सर्वोत्तम व्हिज्युअल आणि क्रिया दाखवेल. आणि गेममधील एआय कॅरेक्टर तुमच्याशी बोलत असल्यास, NPU ते हाताळेल.