नवी दिल्ली: एका अधिकृत अहवालानुसार, ऑपरेटिंग सेंट्रल पब्लिक सेक्टर एंटरप्रायझेस (CPSEs) चा एकूण निव्वळ नफा FY24 मध्ये वाढून 3.22 लाख कोटी रुपयांवर पोहोचला आहे, जो FY23 मध्ये 2.18 लाख कोटी रुपयांच्या तुलनेत 47 टक्क्यांहून अधिक वाढ दर्शवित आहे.
2023-24 या आर्थिक वर्षाच्या तुलनेत 2024-25 या आर्थिक वर्षात CPSE चे बाजार भांडवल दुपटीने वाढले आहे, असे अहवालात म्हटले आहे.
मार्केट कॅप वाढवण्यात मोठे योगदान देणारे NTPC लिमिटेड, ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन लिमिटेड, हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड, कोल इंडिया लिमिटेड आणि इंडियन रेल्वे फायनान्स कॉर्पोरेशन लि.
अर्थ मंत्रालयाच्या सार्वजनिक उपक्रम विभागाने संकलित केलेल्या अहवालानुसार, पेट्रोलियम (रिफायनरी आणि विपणन) समूहाने 0.89 लाख कोटी रुपयांच्या नफ्यात वाढ केली आहे.
“पेट्रोलियम (रिफायनरी आणि मार्केटिंग) गटामध्ये, एकूण निव्वळ नफ्यात वाढ होण्यासाठीचे मोठे योगदान इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन लिमिटेड (रु. 0.31 लाख कोटी) चे योगदान आहे. पेट्रोलियम (रिफायनरी आणि मार्केटिंग) समूहाच्या नफ्यामुळे एकूण नफ्यावर परिणाम झाला आहे, ”असे सर्वेक्षणात म्हटले आहे.
तोटा सहन करणाऱ्या CPSE चा निव्वळ तोटा 0.21 लाख कोटी रुपयांच्या तुलनेत 0.29 लाख कोटी रुपयांच्या तुलनेत 27 टक्क्यांहून अधिक घट दर्शवित आहे. भारत संचार निगम लिमिटेड, राष्ट्रीय इस्पात निगम लिमिटेड, महानगर टेलिफोन निगम लिमिटेड, भारत पेट्रो रिसोर्सेस लिमिटेड आणि NMDC स्टील लिमिटेड हे प्रमुख तोटा सहन करणाऱ्या CPSEs आहेत.
“हिंदुस्तान पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेडने आर्थिक वर्ष 2023-24 मध्ये 0.15 लाख कोटी रुपयांच्या तोट्यातून 0.15 लाख कोटी रुपयांच्या नफ्यात रूपांतरित केले, तर भारत संचार निगम लिमिटेडने आर्थिक वर्ष 2022-23 मध्ये 0.08 लाख कोटी रुपयांचा तोटा कमी केला. आर्थिक वर्ष 2023-24 मध्ये 0.05 लाख कोटी रुपये, ”अहवालात म्हटले आहे.
उत्पादन शुल्क, सीमाशुल्क, जीएसटी, कॉर्पोरेशन कर, केंद्र सरकारच्या कर्जावरील व्याज, लाभांश, आणि इतर शुल्क आणि कर याद्वारे सर्व CPSE च्या केंद्रीय तिजोरीत (CCE) योगदान आर्थिक वर्ष 24 मध्ये रु. 4.85 लाख कोटी होते. FY 23 मध्ये 4.58 लाख कोटी, सुमारे 6 टक्क्यांनी वाढ दर्शवते.
CCE च्या घटकांपैकी उत्पादन शुल्क हा सर्वोच्च घटक आहे ज्याचा आर्थिक वर्ष 2023-24 मध्ये 46 टक्के वाटा आहे. CCE मधील वाढ मुख्यतः कॉर्पोरेशन करात (FY 2022-23) 0.56 लाख कोटी रुपयांवरून (FY 2023-24) मध्ये 0.81 लाख कोटी रुपयांपर्यंत वाढ झाल्यामुळे झाली आहे.
केंद्रीय तिजोरीत योगदान देणारे शीर्ष पाच CPSE आहेत इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन लिमिटेड, भारत पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड, हिंदुस्तान पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड, ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन लिमिटेड आणि मंगलोर रिफायनरी आणि पेट्रोकेमिकल्स लि.