बीटरूट, ज्याला चुकंदर असेही म्हणतात, ही एक आरोग्यदायी भाजी आहे जी अनेक पोषक तत्वांनी भरलेली असते. मात्र, मधुमेही रुग्णांसाठी ती खाणे सुरक्षित आहे का, हा अनेकांचा प्रश्न असतो. मधुमेही रुग्णांसाठी रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवणे अत्यंत महत्त्वाचे असते. यासाठी आहारामध्ये योग्य पदार्थांचा समावेश असावा लागतो. बीटरूट हा असा एक घटक आहे जो मधुमेही रुग्णांना मर्यादित प्रमाणात फायदेशीर ठरू शकतो.

istockphoto

बीटरूटचे पोषणमूल्य
बीटरूटमध्ये नैसर्गिक साखर, फायबर, अँटिऑक्सिडंट्स, आणि जीवनसत्त्वे असतात. हे जीवनसत्त्व A, C, आणि K ने भरलेले असून लोह, मॅग्नेशियम, पोटॅशियम यांसारख्या खनिज पदार्थांनी समृद्ध असते. यातील अँटिऑक्सिडंट्स शरीरातील विषारी घटक बाहेर काढण्यास मदत करतात.

मधुमेहावर बीटरूटचा प्रभाव

बीटरूटमध्ये ग्लायसेमिक इंडेक्स (GI) कमी असतो, म्हणजेच ते हळूहळू रक्तातील साखर वाढवते. यामुळे मधुमेह असलेल्या लोकांना बीटरूटचा मर्यादित आणि योग्य प्रमाणातील आहार सुरक्षित मानला जातो. बीटरूटमधील फायबर पचन सुधारते आणि रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत करते. तसेच, बीटरूटमध्ये नायट्रेट नावाचे संयुग असते, जे शरीरात नायट्रिक ऑक्साइडमध्ये रूपांतरित होते. नायट्रिक ऑक्साइड रक्तवाहिन्या शिथिल करण्याचे काम करते, ज्यामुळे रक्तदाब कमी होतो. मधुमेही रुग्णांमध्ये हृदयविकाराचा धोका जास्त असतो. त्यामुळे बीटरूटचा आहार हृदयाच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतो.

हेही वाचा :हिवाळ्यात नवजात बाळाची प्रतिकारशक्ती मजबूत करण्याचे विशेष घरगुती उपाय तुम्ही ही करून पाहा

बीटरूट कसे खावे?

मधुमेही रुग्णांनी बीटरूट आहारात समाविष्ट करताना खालील गोष्टी लक्षात घेतल्या पाहिजेत:

मर्यादित प्रमाणात सेवन: एकावेळी लहान आकाराचे १-२ बीटरूटच खावे. जास्त प्रमाणात सेवन केल्यास रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते.

कच्चे किंवा सूप स्वरूपात:कच्चे बीटरूट सालसाठी किंवा सूपमध्ये मिसळून खाल्यास अधिक फायदेशीर ठरते.

3.इतर भाज्यांसोबत मिश्रण: बीटरूटचे सेवन केल्यास साखर कमी प्रमाणात वाढवणाऱ्या भाज्यांसोबत खाणे चांगले. उदाहरणार्थ, कोशिंबिरीत टाकून खाणे.

4. जूस टाळा: बीटरूट जूस पिण्याऐवजी संपूर्ण बीटरूट खाणे अधिक चांगले. कारण जूसमध्ये फायबर कमी असते आणि साखर लगेच रक्तात शोषली जाते.

हेही वाचा :हिवाळ्यात खजूर खाल्ल्याने पुरुषांना होतात 'हे' फायदे

काळजी घेण्याच्या गोष्टी

मधुमेही रुग्णांनी बीटरूट खाण्याआधी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. बीटरूट खाल्ल्यानंतर रक्तातील साखरेची पातळी तपासणे महत्त्वाचे आहे. काही रुग्णांमध्ये बीटरूटमुळे रक्तातील साखर अचानक वाढण्याचा धोका असतो, त्यामुळे योग्य नियंत्रण ठेवणे गरजेचे आहे. बीटरूट मधुमेही रुग्णांसाठी मर्यादित प्रमाणात फायदेशीर ठरू शकते. त्यातील पोषक घटक शरीरासाठी आवश्यक असले तरीही, ते खाण्याची पद्धत आणि प्रमाण महत्त्वाचे आहे. योग्य सल्ला आणि संतुलित आहार घेऊन मधुमेही रुग्ण बीटरूटचा आनंद घेऊ शकतात.