नवी दिल्ली: थायरॉईड ग्रंथी चयापचय, उर्जा पातळी आणि एकूणच आरोग्य नियंत्रित करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. थायरॉईड डिसऑर्डरशी संबंधित असलेल्यांसाठी, काही योग पोझेस या फुलपाखरू-आकाराच्या ग्रंथीला उत्तेजन देण्यास आणि त्याच्या कार्यास समर्थन देण्यास मदत करू शकतात. थायरॉईड आरोग्यास फायदा होऊ शकेल अशा योग आसनाचे एक विस्तृत मार्गदर्शक येथे आहे. योग आणि आध्यात्मिक नेते हिमालयीन सिद्धा अक्षर आणि अक्षर योग केंद्राचे संस्थापक यांनी थायरॉईड डिसऑर्डरशी संबंधित लोकांसाठी काही उत्कृष्ट योगास सूचीबद्ध केले.

मान-केंद्रित पोझेस

1. खांदा स्टँड (सर्वंगसन) थायरॉईड फंक्शनसाठी सर्वात फायदेशीर पोझ मानले जाते. या इनव्हर्टेड पोजमुळे मान क्षेत्रात रक्त प्रवाह वाढतो, संभाव्यत: थायरॉईड ग्रंथीला उत्तेजित होते. तथापि, नवशिक्यांनी या देखरेखीखाली याचा सराव केला पाहिजे आणि मानेला दुखापत झाल्यास ते टाळावे.
2. मासे पोज (मत्सियासाना) खांद्याच्या स्टँडवर प्रति-पोस्ट म्हणून कार्य करते आणि मान आणि घशाचे क्षेत्र ताणण्यास मदत करते. आपल्या पाठीवर पडून असताना, आपल्या वरच्या शरीरावर कमानी करा, आपले डोके परत झुकवा आणि आपला घसा प्रदेश उघडा. हा सौम्य ताण थायरॉईड क्षेत्रास उत्तेजन देण्यास मदत करू शकतो.

घसा उघडणे पोझेस

1. ब्रिज पोज (सेतू बंड्हा सर्वंगसन) खांद्यावर स्टँडपेक्षा सौम्य असताना घसा चक्र आणि मान प्रदेश उघडतो. या पोझचा सराव बहुतेक लोकांद्वारे केला जाऊ शकतो आणि थायरॉईड क्षेत्राला चांगला ताण दिला जाऊ शकतो.
2. मांजरी-गायी पोज (मार्जरियासना-बिटिलासाना) घशाच्या क्षेत्रावर मालिश करताना मान आणि मणक्यात लवचिकता सुधारण्यास मदत होते. या पोझ दरम्यान लयबद्ध हालचाल थायरॉईड ग्रंथीच्या आसपास तणाव सोडण्यास मदत करते.

तणाव कमी करणारे पोझेस

1. मुलाचे पोझ (बालासना) मज्जासंस्थेस शांत करण्यास आणि तणाव कमी करण्यास मदत करते, जे महत्त्वपूर्ण आहे कारण तणाव थायरॉईड फंक्शनवर परिणाम करू शकतो. या विश्रांतीच्या पोझने मान आणि वरच्या शरीरावर हळूहळू ताणण्यास परवानगी दिली आहे.
2. मृतदेह पोज (सवासन) मान सह समर्थनामुळे घशाचे क्षेत्र आराम आणि तणाव कमी करण्यास मदत होते. हळूवार समर्थन आणि सुधारित संरेखनासाठी आपल्या मानेखाली एक लहान रोल केलेले टॉवेल ठेवा.

श्वास व्यायाम

उज्जायी श्वासोच्छ्वास, बहुतेकदा “महासागर श्वास” असे म्हणतात, विशेषतः फायदेशीर ठरू शकते. हे श्वास घेण्याचे तंत्र घशाच्या क्षेत्रासाठी एक सौम्य मालिश करते आणि थायरॉईड ग्रंथीला उत्तेजन देण्यास मदत करते.

महत्त्वपूर्ण मार्गदर्शक तत्त्वे

1. या पोझेस हळूवारपणे आणि मनाने सराव करा
2. आपल्या सोईच्या पातळीवर अवलंबून प्रत्येक पोज 30 सेकंद ते 2 मिनिटे धरा
3. कोणत्याही हालचाली जबरदस्ती करणे टाळा, विशेषत: गळ्याच्या क्षेत्रात
4. उत्कृष्ट निकालांसाठी नियमितपणे सराव करा
5. कोणतीही नवीन व्यायाम नित्यक्रम सुरू करण्यापूर्वी आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्याचा सल्ला घ्या
6. आपण अस्वस्थता किंवा वेदना अनुभवल्यास थांबा

अतिरिक्त फायदे

या योग पोझचा नियमित सराव मदत करू शकेल:

1. थायरॉईड ग्रंथीमध्ये अभिसरण सुधारित करा
2. तणाव आणि चिंता कमी करा
3. एकूणच लवचिकता वाढवा
4. उर्जा पातळी वाढवा
5. झोपेच्या चांगल्या पद्धतींना समर्थन द्या
6. शरीर जागरूकता सुधारित करा

लक्षात ठेवा की योगाने थायरॉईड विकारांसाठी वैद्यकीय उपचारांची पूर्तता केली पाहिजे, पुनर्स्थित केली नाही. हे पोझ थायरॉईड आरोग्यास समर्थन देऊ शकतात, परंतु ते योग्य वैद्यकीय सेवा, पोषण आणि जीवनशैली व्यवस्थापनाचा समावेश असलेल्या सर्वसमावेशक उपचार योजनेचा भाग म्हणून उत्कृष्ट कार्य करतात. आपले शरीर ऐका आणि आवश्यकतेनुसार पोझ सुधारित करा. काही दिवस इतरांपेक्षा सौम्य सरावाची आवश्यकता असू शकते. थायरॉईड आरोग्यास समर्थन देण्यासाठी योग वापरताना तीव्रतेपेक्षा सुसंगतता अधिक महत्त्वाची आहे. आपल्या दैनंदिन नित्यक्रमात या योगास पोझचा समावेश करून, आपण सुधारित थायरॉईड फंक्शन आणि एकूणच कल्याणचा अनुभव घेऊ शकता. हळूहळू प्रारंभ करा, आपल्या प्रगतीसह धीर धरा आणि उत्कृष्ट निकालांसाठी नियमित सराव ठेवा.