मधुमेहाचे रुग्ण या भाज्यांपासून दूर राहतात: रक्तातील साखर उच्च ग्लाइसेमिक इंडेक्स भाज्यांसह बिघडू शकते
Marathi March 27, 2025 12:25 PM

मधुमेह हा आजचा एक सामान्य परंतु गंभीर आजार बनला आहे. हा रोग केवळ औषधांद्वारेच नव्हे तर केवळ शिस्तबद्ध जीवनशैली आणि संतुलित आहाराद्वारे नियंत्रित केला जाऊ शकतो. विशेषत: मधुमेहाच्या रूग्णांना त्यांच्या खाण्यापिण्याबद्दल खूप सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे. कारण असे काही पदार्थ आहेत ज्यात खूप उच्च ग्लाइसेमिक इंडेक्स (जीआय) आहे आणि ते आपल्या रक्तातील साखरेची पातळी वेगाने वाढवू शकतात.

मधुमेहाच्या रूग्णांना टाळण्यासाठी भाज्या कोणती आहेत हे आम्हाला कळवा जेणेकरून त्यांचे आरोग्य बिघडू नये आणि रक्तातील साखर नियंत्रण नाही.

1. बटाटा: चवदार परंतु रक्तातील साखर शत्रू

बटाटे हे भारतीय प्लेट्सचे जीवन मानले जाते. ती भाजी असो वा पॅराथा असो, बटाटाशिवाय चव अपूर्ण दिसते. परंतु जेव्हा मधुमेहाचा विचार केला जातो तेव्हा बटाटे एक गंभीर धोका बनू शकतात.

  • ग्लाइसेमिक इंडेक्स: बटाटा ग्लाइसेमिक इंडेक्स 70 ते 90 दरम्यान आहे, जे मधुमेहाच्या रूग्णांसाठी एक अतिशय धोकादायक श्रेणी मानली जाते.
  • कार्बोहायड्रेट: 100 ग्रॅम बटाटे सुमारे 30 ग्रॅम कार्ब आणि केवळ 2 ग्रॅम फायबर असतात.
  • साखर स्पाइक कारण: आपण बटाटे उकळलेले, तळणे किंवा तळणे – हे प्रत्येक स्वरूपात रक्तातील साखरेची पातळी वेगाने वाढवू शकते.

काय करावे?

जर आपण मधुमेह ग्रस्त असाल तर बटाट्यांपासून संपूर्ण अंतर बनविणे चांगले. चिप्स, फ्रेंच फ्राईज, बटाटा टिक्की सारख्या प्रक्रिया केलेल्या स्वरूपात बटाटे अधिक हानिकारक बनतात.

2. मक्का: भाजलेला चव परंतु साखर वर्धक

मका सहसा भारतात भाजून किंवा आगीत उकळवून खाल्ले जाते. त्याचा वास आणि चव लोकांना खूप आकर्षित करते, परंतु मधुमेहाच्या रूग्णांसाठी हे खूप हानिकारक असू शकते.

  • कार्बोहायड्रेट: कॉर्नमध्ये कर्बोदकांमधे जास्त असते, जे खाल्ल्यानंतर द्रुतगतीने रक्तात ग्लूकोजमध्ये बदलते.
  • रक्तातील साखरेच्या पातळीमध्ये वेगवान वाढ: मक्याचे सेवन करून, शरीरात इंसुलिनचे कार्य कमी होते, ज्यामुळे रक्तातील साखर वेगाने वाढते.
  • ग्लाइसेमिक इंडेक्स: मकाची जीआय सुमारे 60 आहे, जी मधुमेहाच्या रूग्णांसाठी सुरक्षित मानली जात नाही.

काय करावे?

जर आपल्याला मकाची चव आवडत असेल तर कधीकधी ते मर्यादित प्रमाणात आणि कोणत्याही उच्च फायबर फूडसह खा. परंतु आपण आपल्या नियमित आहारातून ते काढून टाकणे चांगले.

3. गोड बटाटा: पौष्टिकतेने भरलेले परंतु मधुमेहासाठी नाही

गोड भांडी बर्‍याचदा निरोगी पदार्थांच्या यादीमध्ये समाविष्ट केली जातात कारण त्यात फायबर, व्हिटॅमिन ए आणि अँटीऑक्सिडेंट्स असतात. परंतु जेव्हा आपण मधुमेहाशी झगडत असता तेव्हा गोड बटाटा आपल्यासाठी हानिकारक असल्याचे सिद्ध होऊ शकते.

  • बीटा-कॅरोटीन आणि कार्ब: गोड भांडीमध्ये बीटा-कॅरोटीनसह मोठ्या प्रमाणात कार्बोहायड्रेट्स असतात.
  • ग्लायसेमिक लोड: गोड बटाटाचा ग्लाइसेमिक भार जास्त आहे, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते.
  • रक्तातील साखर फ्लॅकलिएशन: जर आपण ते नियमितपणे खाल्ले तर रक्तातील साखरेचे चढउतार दिसू शकतात.

काय करावे?

जर आपल्याला कधीही गोड बटाटा खाण्यासारखे वाटत असेल तर फारच मर्यादित प्रमाणात आणि कमी-काळा पदार्थ खा. अन्यथा आहारातून पूर्णपणे काढून टाकणे हा एक सुरक्षित पर्याय आहे.

4. याम: चव मध्ये शक्तिशाली परंतु मधुमेहासाठी हानिकारक

याम (किंवा काच्लू) एक मधुर भाजी आहे जी चाटात किंवा भाजलेल्या खाल्ले जाते. परंतु त्यामागे एक मोठा धोका लपलेला आहे – उच्च रक्तातील साखर पातळी.

  • ग्लाइसेमिक इंडेक्स: यामची जीआय सुमारे 65 आहे, जी मधुमेहाच्या रूग्णांसाठी एक सतर्क सिग्नल आहे.
  • स्टार्च जास्त: यात मोठ्या प्रमाणात स्टार्च आहे जो शरीरात ग्लूकोजमध्ये वेगाने रूपांतरित होतो.
  • रक्तातील साखर स्पाइक: त्याचे सेवन त्वरित आपल्या रक्तातील साखर वर येऊ शकते, विशेषत: जर ते भाजलेले किंवा तळलेले असेल तर.

काय करावे?

मग तो चाट किंवा डिश असो, मधुमेहाच्या रूग्णांनी यामपासून दूर रहावे. त्याऐवजी, आपण आपल्या आहारात लबाडी, कडू लबाडी इत्यादी लो-जी भाजीपाला समाविष्ट करू शकता.

5. वाटाणे: लहान धान्य, मोठा धोका

मटारची चव आणि त्याच्या गोडपणासारख्या बर्‍याच जणांना मधुमेहाच्या रूग्णांसाठी ही भाजी लपविण्याचा धोका असू शकतो.

  • कार्बोहायड्रेट आणि स्टार्च पॉवरहाऊस: स्टार्च आणि साखर मटारमध्ये उपस्थित आहेत, जे मधुमेहाच्या रूग्णांसाठी योग्य नाहीत.
  • पाचक समस्या: मधुमेहाचे रुग्ण मटार खाल्ल्याने पचनातही समस्या उद्भवू शकतात, कारण यामुळे ब्लॉटिंग आणि गॅस होऊ शकते.
  • रक्तातील साखर वाढविण्याचा धोका: मटारचे अत्यधिक सेवन शरीराच्या साखर पातळीला अनियंत्रित करू शकते.

काय करावे?

जर तुम्हाला वाटाणे खायचे असेल तर भाजीपाला असलेले थोड्या प्रमाणात आणि इतर उच्च फायबर खा. अन्यथा ते मर्यादित करणे चांगले.

© Copyright @2025 LIDEA. All Rights Reserved.