नवी दिल्ली: जगभरातील महिलांसाठी हृदयविकाराचे मुख्य कारण आहे, परंतु कमी गंभीर परिस्थितीबद्दल त्याच्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष केले जाते किंवा चुकले जाते. पुरुषांप्रमाणेच, ज्यांना सामान्यत: छातीत दुखत आहे, स्त्रिया बर्‍याचदा सूक्ष्म, अटिपिकल लक्षणांसह उपस्थित असतात जे अपरिचित होऊ शकतात. लवकर शोधणे आणि उपचारांसाठी या चेतावणीची चिन्हे समजून घेणे महत्त्वपूर्ण आहे. न्यूज 9 लिव्हशी संवाद साधताना रुबी हॉल क्लिनिकचे सल्लागार हृदयरोगतज्ज्ञ डॉ. भूशान बारी यांनी महिलांमध्ये हृदयविकाराचे रोग शोधण्याचे काही उत्तम मार्ग सूचीबद्ध केले.

1. असामान्य थकवा: विश्रांतीमुळे आराम न मिळालेला अत्यंत थकवा हृदयविकाराच्या समस्येचे प्रारंभिक चिन्ह असू शकतो. जर आपण स्वत: ला साध्या क्रियाकलापांनंतर थकल्यासारखे आढळले किंवा स्पष्ट कारणाशिवाय थकवा जाणवत असाल तर तो लाल ध्वज असू शकतो.
2. श्वासोच्छवासाची कमतरता: कमीतकमी श्रमानंतर वारा जाणवत आहे किंवा आपला श्वास रोखण्यासाठी धडपडत आहे तर विश्रांती घेतल्यास अंतर्निहित हृदयाची समस्या दर्शविली जाऊ शकते. हे कधीकधी चिंता किंवा श्वसन समस्यांसाठी चुकले जाऊ शकते.
3. छातीत अस्वस्थता: स्त्रियांना छातीत क्लासिक वेदना जाणवू शकतात, परंतु ते तीव्र वेदनांऐवजी दबाव, पिळणे किंवा अस्वस्थता म्हणून त्याचे वर्णन करतात. हे स्थिर होण्याऐवजी येऊ शकते आणि जाऊ शकते.
4. मान, जबडा, मागे किंवा खांद्यावर वेदना: मान, जबडा, वरच्या मागच्या किंवा खांद्यांसारख्या छातीच्या पलीकडे असलेल्या भागात महिलांना हृदय-संबंधित अस्वस्थता जाणवते. ही वेदना अचानक, तीक्ष्ण किंवा चिकाटी असू शकते आणि कधीकधी स्नायूंच्या ताणतणाव किंवा तणाव-संबंधित तणावासाठी चुकीची असते.
5. मळमळ, अपचन किंवा पोटदुखी: अनेक स्त्रिया गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल इश्यूसाठी हृदयविकाराच्या हल्ल्याची लक्षणे चुकवतात. सतत मळमळ, उलट्या, छातीत जळजळ किंवा पोटात जबरदस्त भावना – विशेषत: जेव्हा इतर लक्षणांसह असताना – त्याकडे दुर्लक्ष केले जाऊ शकत नाही.
6. चक्कर येणे किंवा हलकेपणा: अशक्तपणा, चक्कर येणे किंवा जवळजवळ बाहेर पडण्याची भावना अचानक मेंदूमध्ये रक्त प्रवाह कमी होण्याचे लक्षण असू शकते, बहुतेकदा हृदयाच्या समस्येशी जोडलेले असते.
7. थंड घाम: शीत घाम न घेता बाहेर पडणे हे आणखी एक चेतावणी चिन्ह आहे. बर्‍याच स्त्रिया त्याचे वर्णन एक अस्पृश्य, गोंधळ भावना म्हणून, कधीकधी गरम फ्लॅश किंवा चिंतेसाठी चुकले.
8. पाय, गुडघे किंवा पाय मध्ये सूज: द्रव धारणा हे सूचित करू शकते की हृदय कार्यक्षमतेने पंप करीत नाही, ज्यामुळे खालच्या भागांमध्ये सूज येते. कालांतराने हे लक्षण हळूहळू खराब होऊ शकते.

मदत कधी घ्यावी

जर आपल्याला यापैकी कोणतीही लक्षणे आढळली तर – विशेषत: एका वेळी एकापेक्षा जास्त – त्याकडे दुर्लक्ष करू नका. आपत्कालीन सेवांना कॉल करा किंवा त्वरित वैद्यकीय मदत घ्या. लवकर हस्तक्षेप जीवनरक्षक असू शकतो.

1. प्रतिबंध आणि हृदय आरोग्य
2. फळे, भाज्या आणि संपूर्ण धान्य समृद्ध निरोगी आहार ठेवा.
3. नियमितपणे व्यायाम करा, दर आठवड्याला कमीतकमी 150 मिनिटांच्या मध्यम क्रियाकलापांचे लक्ष्य ठेवा.
4. मानसिकता, योग किंवा विश्रांती तंत्राद्वारे तणाव व्यवस्थापित करा.
5. नियमित तपासणी करा आणि रक्तदाब, कोलेस्ट्रॉल आणि रक्तातील साखरेची पातळी यावर लक्ष ठेवा.
6. महिलांच्या हृदयाची लक्षणे बर्‍याचदा डिसमिस केली जातात किंवा चुकीची निदान केली जातात, ज्यामुळे जागरूकता आवश्यक आहे. ही चिन्हे ओळखणे आणि कृती करणे जीव वाचवू शकते. आपल्या हृदयाच्या आरोग्यास प्राधान्य द्या – हा आपला सर्वात महत्वाचा अवयव आहे.