सायली शिंदे - योगतज्ज्ञ
‘वयात येणं’ हा मुलींच्या जीवनातील एक नैसर्गिक आणि महत्त्वाचा टप्पा असतो. शरीरात आणि मनात अनेक बदल सुरू होतात - हार्मोन्स सक्रिय होतात, मासिक पाळी सुरू होते, भावना अनिश्चित होतात, आणि यासोबतच शरीरावर व चेहऱ्यावरही बदल जाणवू लागतात. कधी पाळी अनियमितही होते. याच टप्प्यावर योगसाधना आणि संतुलित आहार मुलींसाठी उपयुक्त ठरतो.
वयात येताना योगासनांचे फायदेहार्मोन्सचे संतुलन राखतात.
मासिक पाळी नियमित व कमी त्रासदायक होते.
पचन सुधारते, आत्मविश्वास वाढतो.
चेहऱ्यावर तेज येते.
मन स्थिर राहते, चिडचिड कमी होते.
पाठीचा, कंबरेचा आणि मांड्यांचा विकास योग्य पद्धतीने होतो.
बद्धकोनासन : मजल्यावर बसून दोन्ही पायांची तळवे एकमेकांना भिडवून, गुडघे जमिनीला लावण्याचा प्रयत्न करा. हळूहळू पंखासारखे गुडघे वर-खाली हलवा. फायदे : पेल्विक क्षेत्रातील रक्तप्रवाह सुधारतो. मासिक पाळी नियमित होते. गर्भाशय आणि अंडाशय बळकट होतात.
भुजंगासन : पोटावर झोपा, दोन्ही हात खांद्याजवळ ठेवून वर छाती उचला. डोके वर व डोळे छताकडे. फायदे : हार्मोनल ग्रंथींवर परिणाम. पाठदुखी कमी. गर्भाशयावर हलका ताण.
सेतूबंधासन : पाठीवर झोपा, दोन्ही पाय गुडघ्यात वाकवून, दोन्ही तळपाय जमिनीवर. मग कंबरेला वर उचला, हात जमिनीवर. फायदे : पेल्विक क्षेत्रातील स्नायू बळकट. थायरॉईड आणि पिट्युटरी ग्रंथी सक्रिय. मासिक पाळी नियमित.
वज्रासन + शशकासन : वज्रासनात बसून, पुढे झुकत शशकासन करा - कपाळ जमिनीवर आणि हात पुढे सरळ. फायदे : तणाव कमी. हार्मोन्स संतुलित. मन शांत.
प्रत्येक आसन तीन ते पाच वेळा करावे.
आसन करताना शांत श्वास, आणि प्रत्येक हालचालीमध्ये स्थिरता असावी.
योगासने मासिक पाळीच्या दिवशी वगळता दररोज करावीत.
सुरुवात नेहमी प्रार्थना किंवा मंत्रपठणाने करावी - यामुळे मन स्थिर राहतं.
दर योगानंतर शवासन (शांत मुद्रा) ५ मिनिटे जरूर करावे.
फळे : पपई, सफरचंद, डाळिंब, संत्रे.
हिरव्या भाज्या : पालक, मेथी, शेपू.
प्रोटिन्स : दूध, दही, अंडी, डाळी, हरभरा.
गूळ आणि तीळ : मासिक पाळी नियमित ठेवतात.
बदाम, अंजीर, खजूर : आयर्न, कॅल्शियम व झिंकचा स्रोत.
भरपूर पाणी : शरीरातील विषारी घटक बाहेर टाकण्यासाठी
पॅकेज्ड फूड, चिप्स, कोल्ड्रिंक्स
अति गोड किंवा तळलेले पदार्थ
रात्री उशिरा जेवण
मोबाईल/स्क्रीन टाइममध्ये सतत व्यग्रता
पालकांसाठी काही टिप्स
मुलीशी मोकळेपणाने बोलणे आवश्यक आहे.
तिच्या भावनांना समजून घेणे आणि समुपदेशन देणे.
योगा किंवा मेडिटेशनचा सराव घरातच सुरू करावा.
तिचे शरीर बदलत असतानाच आत्मविश्वासही बळकट करावा.
वयात येणे हा एक परिवर्तनाचा; पण सुंदर टप्पा आहे. आजपासूनच मुलींसाठी योग ही एक सकारात्मक सवय बनवूया - तिच्या उज्ज्वल आणि संतुलित भविष्यासाठी.
