आजकालच्या धावपळीच्या जीवनशैलीमुळे तुमच्या आरोग्याकडे दुर्लक्ष होते. आरोग्याकडे लक्ष नाही दिल्यामुळे तुम्हाला अनेक गंभीर आजार होण्याची शक्यता असते. त्याचे मुख्य कारण जंक फूड देखील असू शकते. शरीराला निरोगी ठेवण्यासाठी तुमच्या आहारामध्ये विशेष लक्ष देणे गरजेचे असते. तज्ञांनुसार, आपल्या शरीराच्या प्रत्येक भागामध्ये प्राथिने महत्त्वाचे असतात. शरीरामध्ये प्राथिन्यांची कमतरता झाल्यामुळे तुमच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतात. शरीरातील प्राथिन्यांशिवाय तुम्ही तुमच्या हेल्दी जीवनाची कल्पना देखील करू शकत नाही. प्रथिने शरीरातील अनेक महत्त्वाच्या रासायनिक अभिक्रियांमध्ये भाग घेतात.

तुमच्या नखांपासून केसांपर्यंत सर्व भागांमध्ये प्रथिने आढळतात. आपल्या शरीरामध्ये 10 हजारांहून अधिक प्रकारची प्रथिने असतात ज्यामुळे तुमच्या आरोग्याला पोषण मिळण्यास मदत होते. या सर्व गोष्टींवरून हे समजून येते की, जर तुमच्या शरीरामध्ये प्राथिन्यांची मात्रा कमी झाली तर त्याचा तुमच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतो. आपल्या शरीराराला दररोज 50-60 ग्राम्स प्राथिन्यांची आवश्यकता असते. जर या मात्रामध्ये काही कमी जास्त झाले त्याचा थेट परिणाम तुमच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम होतो. शरीरामध्ये प्राथिन्यांची कमतरता असल्यास तुम्हाला अनेक आजारांना सामोरं जावं लागते. चला तर जाणून घ्या काय लक्षणे दिसतात जेव्हा तुमच्या शरीरातील प्रथिने कमी होतात.

चांगला मूड नसणे

वेबएमडी नुसार, जर तुमचा मूड नेहमीच खराब असेल. जर तुम्हाला तुमच्या मनःस्थितीत चिडचिड आणि चिडचिड वाटत असेल आणि हे सतत होत असेल तर याचा अर्थ असा की तुमच्या शरीरात प्रथिनांची कमतरता धोकादायक पातळीवर पोहोचली आहे. आपल्या शरीरातील नसांमध्ये हजारो किलोमीटर अंतरावर न्यूरोट्रांसमीटर असतात, जे मेंदूपासून शरीरात आणि शरीरापासून मेंदूपर्यंत संदेश प्रसारित करतात. याशिवाय आपण काहीही विचार करू शकत नाही. हे न्यूरोट्रांसमीटर प्रथिनांपासून बनलेले असतात. जर प्रथिनांची तीव्र कमतरता असेल तर त्यामुळे मूड बदलतो आणि चिडचिड होते. यामुळे मेंदूतील डोपामाइन आणि सेरोटोनिन हार्मोन्स देखील कमी प्रमाणात तयार होतील. हे दोन्ही हार्मोन्स आनंद देतात.

शरीरात सूज येते

शरीराच्या प्रत्येक भागात सूज येणे – जेव्हा शरीरात प्रथिनांची तीव्र कमतरता असते तेव्हा मूत्रपिंड योग्यरित्या कार्य करू शकत नाही आणि रक्तातील पाण्याचे प्रमाण वाढू लागते. यामुळे, शरीराचे विविध भाग सुजलेले किंवा फुगलेले दिसतील. शरीरात सूज येण्याची इतर अनेक कारणे असू शकतात, परंतु प्रथिनांची कमतरता हे त्याचे एक प्रमुख कारण आहे. यामध्ये पोट, पाय, पंजे किंवा हातांमध्ये सूज येते. या आजाराला एडेमा म्हणतात.

नखे खूप निरुपयोगी आणि कमकुवत

केस आणि नखे कमकुवत होणे – जर तुमचे केस खूप गळत असतील, नखे खूप निरुपयोगी आणि कमकुवत झाली असतील, तर याचा अर्थ असा की तुमच्या शरीरात प्रथिनांची कमतरता आहे. नखे आणि केसांमध्ये इलास्टिन, कोलेजन आणि केराटिन सारखी संयुगे असतात, जी सर्व प्रथिने असतात. म्हणजेच, प्रथिनांच्या कमतरतेमुळे केस गळू लागतील, नखे तुटू लागतील आणि मधूनच भेगा पडतील, त्वचा निस्तेज होऊ लागेल.

अशक्तपणा आणि थकवा- प्रथिनांच्या कमतरतेमुळे तुम्हाला नेहमी थकवा जाणवेल. कोणतेही काम करण्यात तुम्हाला आळस वाटेल. जर हे बरेच दिवस चालू राहिले तर तुम्ही खूप कमकुवत व्हाल. जर वृद्धांमध्ये प्रथिनांची कमतरता असेल तर त्यांना चालण्यासही त्रास होतो. तुमचे स्नायू कमकुवत होऊ लागतील.

अशक्तपणा- कारण हिमोग्लोबिन एक प्रथिन आहे. म्हणून, जेव्हा प्रथिनांची कमतरता असते तेव्हा रक्तात कमी हिमोग्लोबिन तयार होते, ज्यामुळे अशक्तपणा होतो. या आजाराला अ‍ॅनिमिया म्हणतात. यामुळे श्वास घेण्यासही त्रास होईल. चयापचय कमकुवत होईल ज्यामुळे पोटाच्या पचनावर परिणाम होईल.

प्रथिनांची कमतरता असल्यास काय करावे?

जर प्रथिनांची कमतरता तीव्र झाली तर ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. आम्ही काही दिवसांसाठी प्रथिने पूरक आहार घेण्याची शिफारस करू. यानंतर तुम्हाला तुमच्या आहारात प्रथिनेयुक्त पदार्थांचा समावेश करावा लागेल. त्यात मांस, मासे, अंडी, हिरव्या भाज्या इत्यादींचा समावेश करायला हवा. दुग्धजन्य पदार्थांमध्येही प्रथिने भरपूर असतात. बिया, सुकामेवा इत्यादींमध्येही प्रथिने असतात. शाकाहारी लोकांसाठी डाळी हा सर्वात मोठा स्रोत आहे. जर तुम्ही दिवसातून कमीत कमी दोन वाट्या डाळी खाल्ल्या तर काही दिवसांतच प्रथिनांची कमतरता कमी होण्यास सुरुवात होईल.

( डिस्क्लेमर : या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)