नवी दिल्ली: नुकत्याच झालेल्या ब्रेकथ्रू अभ्यासानुसार असे दिसून आले आहे की नियमित एमआरआय स्कॅन हृदयविकाराचा झटका किंवा स्ट्रोकचा धोका दहा वर्षांपूर्वी अगोदरच शोधण्यात मदत करू शकतो, अगदी हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगाची सध्याची लक्षणे नसलेल्या व्यक्तींमध्येही. डंडी युनिव्हर्सिटीच्या संशोधकांनी असा दावा केला की हृदयाच्या डाव्या वेंट्रिकलची बारकाईने तपासणी करून, भविष्यात हृदयाच्या परिस्थितीच्या जोखमीचा अंदाज लावणे शक्य आहे आणि त्याद्वारे वेळेवर हस्तक्षेपाने हजारो लोकांचे जीवन वाचले.

एमआरआय हृदयाच्या रूग्णांना कशी मदत करते?

हृदयाच्या डाव्या वेंट्रिकलने उर्वरित शरीरावर ऑक्सिजनयुक्त रक्त पंप केले. त्याच्या भिंती जाड झाल्याने हृदयाच्या आजाराचा धोका वाढू शकतो आणि नवीन निष्कर्षांनुसार, सामान्य मर्यादेमध्ये वस्तुमानात थोडीशी वाढ देखील पूर्वी निरोगी मानल्या जाणार्‍या लोकांमध्ये हृदयरोगाच्या जोखमीचा अंदाज लावू शकते. स्कॉटलंडच्या टायसाइडमधील 5,000 हून अधिक व्यक्तींच्या डेटाचे कार्यसंघाने विश्लेषण केले, जे सर्व सुरुवातीला हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी परिस्थितीपासून मुक्त होते. दशकभर त्यांचा मागोवा घेतल्यानंतर, संशोधकांना सातत्याने कल सापडला: सरासरीपेक्षा जास्त सरासरी, अजूनही सामान्य डाव्या वेंट्रिक्युलर मास नंतरच्या आयुष्यात हृदय-संबंधित गुंतागुंत होण्याची शक्यता जास्त असते.

पुरुषांमध्ये, एक मोठा डावा वेंट्रिकल डायस्टोलिक ब्लड प्रेशरशी जोरदारपणे संबंधित होता – हृदयाच्या ठोक्यांमधील रक्तवाहिन्यांमधील दबाव – अगदी वाचन अजूनही स्वीकारलेल्या मर्यादेत असतानाही. महिलांसाठी, वाढीव जोखीम कोलेस्ट्रॉलच्या पातळीशी जोडली गेली, विशेषत: एलिव्हेटेड एलडीएल, “खराब” कोलेस्ट्रॉल जो अडकलेल्या रक्तवाहिन्यांना योगदान देतो.
प्रो. बेल्च यांनी स्पष्ट केले की, “हे महत्त्वपूर्ण आहे, कारण आम्ही पाहिले की रक्तदाब आणि कोलेस्ट्रॉलची पातळी सामान्यत: सध्याच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार कोणत्याही प्रतिबंधात्मक उपचारांना कारणीभूत ठरणार नाही. तरीही त्यांचा उल्लेखनीय दीर्घकालीन जोखमीशी जोडला गेला.”

रेडिओलॉजी या जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या निष्कर्षांवरून असे सूचित होते की पूर्वीचे जीवनशैली समायोजन किंवा उपचार, जसे की उच्च-सामान्य कोलेस्ट्रॉल असलेल्या महिलांसाठी स्टॅटिन लिहून देणे किंवा पुरुषांमध्ये रक्तदाब नियंत्रणास प्रोत्साहित करणे, कोणत्याही शारीरिक लक्षणे उद्भवण्यापूर्वी गंभीर हृदयाची स्थिती रोखण्यात भरीव फरक करू शकतो.

संशोधकांनी नमूद केले की अभ्यासामध्ये प्रवेश घेताना सहभागींपैकी कोणालाही त्वरित धोका नव्हता, अशा प्रकारे एमआरआय निदानासाठी प्रवेशयोग्य, आक्रमक साधन आहे हे अधोरेखित करते. हे डॉक्टर आणि रूग्णांना अवयवाचे नुकसान होण्यापूर्वी जोखीम आणि कार्य करण्यास आणि हृदयाचे रोग कसे रोखले जातात आणि व्यवस्थापित केले जातात याचा अंदाज लावण्यास सामर्थ्य देते. जागतिक स्तरावर हृदयविकाराचे मुख्य कारण म्हणजे, हे संशोधन सक्रिय हृदय देखरेखीचे महत्त्व अधोरेखित करते, अगदी सामान्य आरोग्य प्रोफाइल असलेल्यांमध्येही.