आजच्या डिजिटल युगात, जेव्हा यूपीआय आणि ऑनलाइन बँकिंगने पैसे हस्तांतरण सुलभ केले आहे, तेव्हा चेक अद्याप त्याच्या जागी आहे. ते मोठे व्यवहार किंवा लहान असो, धनादेश अद्याप विश्वसनीय आणि सोयीस्कर मानले जातात. परंतु आपणास माहित आहे की चेकमधून पैसे हस्तांतरित करण्याच्या नियमांमधील छोट्या चुका आपणास जास्त नुकसान होऊ शकतात? विशेषत: धनादेशाच्या मागे स्वाक्षरी करण्याचा नियम, ज्याकडे दुर्लक्ष केले जाते, आपला चेक बाउन्स केला जाऊ शकतो किंवा पैसे चुकीच्या हातात जाऊ शकतात. या लेखातील इझी भाषेत तपासणीचे नवीन नियम समजून घेऊ या आणि चेकच्या मागे स्वाक्षरी करणे कधी आणि का आवश्यक आहे हे जाणून घेऊया.
चेक केवळ कागदाचा तुकडा नाही तर एक आर्थिक साधन आहे जे मोठे आणि सुरक्षित व्यवहार शक्य करते. ते भाडे, व्यवसाय करार किंवा कोणताही मोठा खर्च असो, आपण चेकच्या मदतीने पैसे सहजपणे हस्तांतरित करू शकता. परंतु त्यासह काही नियमांचे पालन करणे फार महत्वाचे आहे. आपण धनादेश जारी करत असल्यास, सर्व प्रथम आपण देत असलेली व्यक्ती विश्वसनीय आहे याची खात्री करुन घ्या. आपल्याला चुकीच्या हातात चेक मिळाल्यास आपले बँक खाते धोक्यात येऊ शकते.
दोन प्रकारचे चेक-वाहक चेक आणि ऑर्डर चेक आहेत. बिअर चेक एक आहे ज्यामध्ये एखाद्या व्यक्तीचे नाव लिहिलेले नाही आणि कोणतीही व्यक्ती ती बँकेत जमा करू शकते. अशा धनादेशांच्या मागे स्वाक्षरी करणे अनिवार्य आहे. हे असे आहे कारण बँकेला हे सुनिश्चित करायचे आहे की हा चेक तुमच्याद्वारे दिला गेला आहे. आपण वाहक चेकवर पुन्हा साइन इन न केल्यास, बँक ते स्वीकारणार नाही. हा नियम आपल्या पैशाचे रक्षण करण्यासाठी डिझाइन केलेला आहे. उदाहरणार्थ, जर आपल्या वाहकाची तपासणी चोरी झाली असेल आणि त्यावर आपले चिन्ह नसेल तर बँक व्यवहार थांबवू शकते. हे आपले पैसे सुरक्षित ठेवते (व्यवहाराची सुरक्षा).
त्याच वेळी, एखाद्या विशिष्ट व्यक्तीचे नाव ऑर्डर चेकमध्ये लिहिलेले आहे, ज्यासाठी चेक जारी केला गेला आहे. अशा चेकमध्ये पुन्हा साइन इन करण्याची आवश्यकता नाही. केवळ तीच व्यक्ती ऑर्डर चेकची पूर्तता करू शकते, ज्याचे नाव चेकवर लिहिलेले आहे. ही तपासणी वाहक तपासणीपेक्षा अधिक सुरक्षित मानली जाते, कारण इतर कोणीही ते वापरू शकत नाही. आपण ऑर्डर तपासणी वापरत असल्यास, चोरी किंवा गैरवापर होण्याचा धोका कमी आहे.
धनादेशांचे व्यवहार करताना काही खबरदारी घेणे आवश्यक आहे. सर्व प्रथम, नेहमी चेकवर योग्य तारीख आणि रक्कम लिहा. आपण अस्वल धनादेश देत असल्यास, आपण परत स्वाक्षरी केली असल्याचे सुनिश्चित करा. तसेच, चेकबुक सुरक्षित ठिकाणी ठेवा आणि कधीही रिक्त धनादेशांवर साइन इन करू नका. जर आपला चेक चुकून बाउन्स करत असेल तर आपल्याला बँकेकडून दंड भरावा लागेल. तसेच, आपल्या विश्वासार्हतेवर देखील प्रश्न विचारला जाऊ शकतो.
जरी डिजिटल पेमेंट्सने चेक पुनर्स्थित करण्याचा प्रयत्न केला आहे, तरीही मोठ्या व्यवहारांमध्ये चेक अद्याप एक विश्वासार्ह पर्याय आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (आरबीआय) वेळोवेळी चेकशी संबंधित नियम बदलत राहते, जेणेकरून ग्राहकांचे पैसे सुरक्षित राहतील. आपण चेक वापरत असल्यास, हे नियम समजून घेणे आणि त्यांचे अनुसरण करणे आपल्यासाठी फायदेशीर ठरेल. पुढच्या वेळी आपण धनादेश कापला, त्यानंतर तो धारक चेक किंवा ऑर्डर चेक आहे की नाही आणि त्यास परत स्वाक्षरी करणे आवश्यक आहे की नाही ते तपासा.
