आंतरराष्ट्रीय योग दिन दरवर्षी 21 जून रोजी साजरा केला जातो. योग केवळ भारतातच नव्हे तर जगभरात आरोग्य, मानसिक शांती आणि आध्यात्मिक संतुलनाचे प्रतीक म्हणून ओळखले जाते. हा दिवस जागतिक स्तरावर योगाच्या महत्त्ववर जोर देण्यासाठी एक व्यासपीठ आहे, योगाशी संबंधित काही मनोरंजक तथ्ये येथे नमूद केल्या आहेत.

21 जून रोजी योग दिन साजरा का केला जातो?: २०१ 2014 मध्ये भारतीय पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांनी संयुक्त राष्ट्र महासभेने (यूएनजीए) जागतिक स्तरावर योगासनाला मान्यता देण्याचा आणि त्यासाठी एक विशेष दिवस निश्चित करण्याचा प्रस्ताव दिला. या प्रस्तावाला 177 देशांच्या पाठिंब्याने मान्यता देण्यात आली आणि 21 जूनला आंतरराष्ट्रीय योग दिन घोषित करण्यात आले. हा प्रस्ताव संयुक्त राष्ट्रांच्या इतिहासातील सर्वात वेगवान उतारा प्रस्तावांपैकी एक होता, ज्याने केवळ तीन महिन्यांत 193 पैकी 177 देशांच्या पाठिंब्याने विक्रम नोंदविला.

21 जूनला योग दिन म्हणून निवडण्यामागील वैज्ञानिक आणि सांस्कृतिक कारणे आहेत. हा दिवस वर्षाचा सर्वात लांब दिवस आहे आणि उन्हाळ्याच्या संक्रांतीचे प्रतीक आहे. हा दिवस भारतीय संस्कृतीत आध्यात्मिक बदलाची सुरुवात मानला जातो. हे उत्तरायणच्या काळाचे प्रतीक आहे, जे योगाच्या अभ्यासासाठी अगदी शुभ मानले जाते. या कारणास्तव, 21 जूनला योग दिन म्हणून निवडले गेले.

योगाची ऐतिहासिक मुळे: योग हा आधुनिक ट्रेंड नाही, परंतु त्याचा इतिहास हजारो वर्षांचा आहे. सुमारे 5000 वर्षांपूर्वी योग भारतात सुरू झाला. Vid ्यावर आणि सिंधू व्हॅलीच्या सभ्यतेला ध्यान पवित्रा मध्ये बसलेल्या व्यक्तीचे आकार सापडले आहेत, जे योगाच्या प्राचीन उत्पत्तीची पुष्टी करतात.

पतंजलीचा योगसूत्र: महर्षी पटंजली यांना योगासने एक पद्धतशीर तत्वज्ञान म्हणून विकसित केले जाते. त्याचा 'योगसूत्र' अष्टांग योग (यमा, निम, आसन, प्राणायाम, प्रत्यहरा, धरण, ध्यान, समाधी) बद्दल तपशीलवार वर्णन करतो. हे सूत्र अजूनही योगाभ्यासाचे बंध आहेत.

योग: केवळ रग्जपुरतेच मर्यादित नाही: बहुतेक लोक योगाला केवळ शारीरिक व्यायाम मानतात. परंतु योग फक्त आसनापुरते मर्यादित नाही; हे एकंदरीत जीवनशैली आणि तत्वज्ञान आहे. शारीरिक आरोग्याशिवाय हे मानसिक, भावनिक आणि आध्यात्मिक संतुलनावर देखील जोर देते.

विज्ञान द्वारा समर्थित: आधुनिक विज्ञानाने योगाचे फायदे स्वीकारले आहेत. योग केवळ तणाव कमी करत नाही तर मानसिक आरोग्य देखील सुधारतो, शारीरिक लवचिकता वाढवते आणि रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करते. २०२25 मध्ये नुकत्याच झालेल्या संशोधनानुसार, योग डीएनए दुरुस्त करण्यात देखील उपयुक्त मानले जाते.

युनायटेड नेशन्स रेकॉर्डः आंतरराष्ट्रीय योग दिनानिमित्त हा प्रस्ताव संयुक्त राष्ट्रांच्या इतिहासातील सर्वात वेगवान मंजूर प्रस्तावांपैकी एक आहे. केवळ तीन महिन्यांत 177 देशांच्या पाठिंब्याने हा प्रस्ताव मंजूर झाला आहे.

योग हा केवळ शारीरिक व्यायाम नाही तर तो मन, शरीर आणि आत्मा यांचे संयोजन आहे. हे आम्हाला तणावमुक्त, निरोगी आणि संतुलित जीवन जगण्यास मदत करते. 21 जून रोजी साजरा केलेला आंतरराष्ट्रीय योग दिन हा जगभरातील हे प्राचीन भारतीय विज्ञान पसरविण्याच्या दृष्टीने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. या दिवशी योगाभ्यास सुरू करून किंवा नियमित सराव करून आपण सर्वजण या परंपरेचा आदर करू शकतो.

जीवनशैली म्हणून योग स्वीकारून आपण निरोगी, शांततापूर्ण आणि समृद्ध जीवन जगू शकतो. तर, योगा दिवशी योगाला आपल्या जीवनाचा एक भाग बनवा आणि त्याचे आश्चर्यकारक फायदे अनुभवतात!