हायलाइट्स

1. मूक हृदयविकाराचा झटका एखादी वेळ न मिळाल्यास एखादी व्यक्ती सर्वात प्राणघातक हृदयाच्या घटनांपैकी एक असल्याचे सिद्ध होऊ शकते.
2. भारतात दरवर्षी हजारो लोक मूक हृदयविकाराचा झटका पासून पीडित असूनही, ते सामान्य गॅस किंवा थकवा म्हणून त्याकडे दुर्लक्ष करतात.
3. दररोज सकाळी फक्त तीन सेकंदांची सोपी चाचणी करून मूक हृदयविकाराचा झटका प्रारंभिक टप्प्यात जोखीम ओळखली जाऊ शकते.
4. तज्ञांच्या मते, योग्य आहार, नियमित व्यायाम आणि रक्तदाब आणि साखरेचे नियंत्रण मूक हृदयविकाराचा झटका बरीच शक्यता लक्षणीय प्रमाणात कमी होऊ शकते.
5. कोरोनिक कालावधीनंतरही मूक हृदयविकाराचा झटका घटना वाढल्या आहेत, ज्यामुळे वेळेवर तपासणी आणि जागरूकता यांचे महत्त्व आणखी वाढले आहे.

अलिकडच्या वर्षांत कोणतीही स्पष्ट वेदना किंवा अचानक अस्वस्थता न घेता भारतीय शहरांपासून ग्रामीण भागातील मृत्यूच्या घटनांमध्ये वेगवान वाढ झाली आहे. या घटना डॉक्टर मूक हृदयविकाराचा झटका किंवा हृदयविकाराच्या झटक्याच्या श्रेणीमध्ये मूक, जिथे तीव्र वेदना किंवा क्लासिक छातीचा घाम यासारखी लक्षणे दिसत नाहीत. हार्टोलॉजिस्ट डॉ. सीमा वर्मा म्हणतात, “बर्‍याचदा रुग्ण छातीत चिडचिडेपणा, आंबटपणा किंवा केवळ थकवा घेण्याद्वारे हे टाळतात; मूक हृदयविकाराचा झटका ते प्राणघातक बनवते. “

मूक हृदयविकाराचा झटका म्हणजे काय?

मूक हृदयविकाराचा झटका वास्तविक, मायोकार्डियल हीच इन्फेक्शनची प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये हृदयाच्या कोणत्याही रक्तवाहिन्यांमध्ये रक्त प्रवाह व्यत्यय आणला जातो, परंतु रुग्णाला पारंपारिक तीव्र वेदना होत नाही. तज्ञांचा असा विश्वास आहे की मधुमेह, उच्च रक्तदाब, धूम्रपान आणि तणाव हे त्याचे मोठे घटक आहेत. हार्वर्ड हेल्थ जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या २०२25 च्या अभ्यासानुसार, years 45 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या प्रत्येक पाच व्यक्तींपैकी एक ज्याने हृदयाची कमतरता निर्माण केली होती, त्यात आधीच पडून होती मूक हृदयविकाराचा झटका चिन्ह सापडले.

मूक हृदयविकाराचा झटका धोकादायक का आहे

1. काही चेतावणीचा अभाव – लोक या हल्ल्याला वेदनांशिवाय सामान्य थकवा किंवा acid सिड ओहोटी मानतात.
2. विलंब उपचार – रुग्णालयात पोहोचण्यास उशीर झाल्यामुळे हृदयाचे कायमचे नुकसान होते. हे पुढील मूक हृदयविकाराचा झटका किंवा संपूर्ण हृदयविकाराचा झटका देखील आणू शकतो.
3. चुकीचे निदान – डॉक्टर प्राथमिक काळजीत ईसीजी न घेता बर्‍याचदा अनावश्यक गॅस्ट्रिक औषध लिहून देतात.
4. उच्च मृत्यू दर – जगभरात ह्रदयाचा डेटामध्ये मूक हृदयविकाराचा झटका मृतांचे प्रमाण अंदाजे 35 %आहे.

अभ्यास आणि डेटा

भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषद (आयसीएमआर) च्या २०२24 च्या अहवालानुसार, देशात दरवर्षी सुमारे lakh० लाख हृदयविकाराच्या मृत्यूच्या 9 लाखांचा मृत्यू मूक हृदयविकाराचा झटका यामुळे कारणीभूत आहेत. शहरी पुरुषांसह 30-40 वर्षांच्या महिलांमध्ये त्याची वाढ देखील चिंताजनक आहे.

फक्त 3 सेकंद चाचणी: प्रारंभिक धोका कसा ठेवावा

अमेरिकन हृदयरोगतज्ज्ञ डॉ. डॅनियल होसे यांनी सुचविलेल्या सोशल मीडियावर प्रचंड लोकप्रियता नंतर भारतीय डॉक्टरांनी हे प्राथमिक स्क्रीनिंग म्हणून पाहिले आहे. या स्वत: च्या तपासणीसह स्वत: ची तपासणी करून मूक हृदयविकाराचा झटका संशयास्पद जागे होऊ शकते.

चाचणीची पद्धत

1. सकाळी पलंगावर सरळ बसा.
2. दोन्ही हात डोक्याच्या वर पूर्णपणे उभे करा.
3. या पवित्रामध्ये तीन सेकंद रहा.
4. टीप – बोटांमध्ये छातीची घट्टपणा, सुन्नपणा किंवा अचानक थकवा आहे?
5. जर एखादा हात धक्क्यातून खाली आला असेल किंवा पकड ठेवू शकत नसेल तर त्वरित ईसीजी मिळवा; ते मूक हृदयविकाराचा झटका एक प्रारंभिक चेतावणी असू शकते.

जेव्हा त्वरित डॉक्टरकडे जा

• श्वासोच्छ्वास वाढवा किंवा अरिडामिया दिसला पाहिजे.
• हात उंचावताना, शिखर खळबळ बाजूला आली.
• मागील इतिहासात मधुमेह किंवा उच्च रक्तदाब असावा आणि सेल्फिस्ट असामान्य दिसत आहे.
  या परिस्थितीत उशीर धोकादायक आहे, कारण लपलेला मूक हृदयविकाराचा झटका गंभीर ह्रदयाचा अटक रूपांतरित केला जाऊ शकतो.

तज्ञांची मते आणि शिफारसी

दिल्ली एम्सच्या कार्डिओलॉजी विभागाचे प्रा. विवेक मिश्रा म्हणतात, “तीन -शताब्दीची ही सोपी चाचणी जागरूकता वाढविण्यासाठी एक माध्यम आहे; टी -वेव्ह, ट्रोपोनिन सारख्या बायोमार्कर चाचण्या ठोस निदानासाठी अनिवार्य आहेत.” ते सूचित करतात की वार्षिक ह्रदयाचा तपासणी 30+ वयोगटात करावी. समर्थक. मिश्रा पुढे म्हणाली, “जीवनशैली बदल मूक हृदयविकाराचा झटका ही घटना 50 टक्क्यांनी कमी केली जाऊ शकते. ”

प्रतिबंधाचे पाच स्तंभ

1. आहार सुधारित करा

• संतृप्त चरबी कमी करा; नट, फ्लेक्ससीड आणि ओमेगा -3 असलेले मासे समाविष्ट करा.
• परिष्कृत साखर सोडून द्या; संपूर्ण धान्य दत्तक घ्या. मूक हृदयविकाराचा झटका जोखीम कमी होईल.

2. नियमित मध्य -सेवा व्यायाम

कार्डियसक्युलर हेल्थ 30-45 मिनिटांपेक्षा वेगवान, पोहणे किंवा दररोज 30-45 मिनिटांच्या सायकलिंगपेक्षा चांगले आहे. साथीच्या रोगानंतर, घराचा जिम तरुणांमध्ये होता मूक हृदयविकाराचा झटका भीती कमी झाली.

3. तणाव

योग, ध्यान आणि प्राणायाम केवळ मानसिक आरोग्याची काळजी घेत नाही तर चॉर्टिसोल देखील कमी करते मूक हृदयविकाराचा झटका च्या संभाव्य ट्रिगर नियंत्रित करते.

4. नियमित वैद्यकीय पाळत ठेवणे

• वार्षिक लिपिड प्रोफाइल, एचबीए 1 सी आणि बीपी मॉनिटरिंग मिळवा.
• जर कुटुंबात हृदयरोग असेल तर टीएमटी सहा महिन्यांत एकदा करा; या उपाय मूक हृदयविकाराचा झटका पूर्वीचा इशारा देऊ शकतो.

5. धूम्रपान आणि अल्कोहोलवर बंदी

निकोटीन आणि अत्यधिक अल्कोहोल अरुंदपणे “आयडन सायलेन्स” बनवते, जे नंतर मूक हृदयविकाराचा झटका जन्म देते

तांत्रिक प्रगती: एआय आणि स्मार्टविएबल्सची भूमिका

रिअल रिडंडंट डेटा पाठवून आता स्मार्टवॉचमधील ईसीजी आणि पीपीजी सेन्सर मूक हृदयविकाराचा झटका २०२25 मध्ये स्टॅनफोर्डच्या अभ्यासानुसार असे नमूद केले आहे की एआय सक्षम केलेल्या वायुबल्सने जोखीम श्रेणीतील % २ % रुग्णांना लवकर चेतावणी दिली, ज्यामुळे आपत्कालीन परिस्थितीत २ %% घट झाली.

धोरण निर्मात्यांचा नवीन उपक्रम

आरोग्य मंत्रालयाच्या “डीआयएल सेफ्टी मिशन २०30०” योजनेंतर्गत प्रत्येक प्राथमिक आरोग्य केंद्रात मूलभूत कार्डिकिक्सक्रीनिंग उपकरणे अनिवार्य केली जात आहेत. यासह, ग्रामीण आशा कामगार मूक हृदयविकाराचा झटका ओळख प्रशिक्षण दिले जात आहे.

“व्यवहारात आणा, जीव वाचवा” – हे फॉर्म्युला स्वतःच मूक हृदयविकाराचा झटका विरुद्ध सर्वात शक्तिशाली शस्त्र आहे. जर आम्ही एक लहान तीन -डेकोकर आर्म, नियमित वैद्यकीय तपासणी आणि जीवनशैली नियंत्रित केली तर भविष्यातील असंख्य शोकांतिका टाळता येतील. लक्षात ठेवा, हा शत्रू जो शांत राहतो तेव्हाच आपण आपल्या हृदयाच्या हृदयाचा ठोका वेळेत ऐकता तेव्हाच हरवतो.