चंदीगड वायू प्रदूषण, (चंदीगड): चंदीगडने स्वच्छ हवेच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल उचलले आहे. शहराच्या हिरव्या कव्हरमध्ये 6%वाढ झाली आहे आणि घनकचरा व्यवस्थापन, इलेक्ट्रिक वाहन धोरण आणि धूळ नियंत्रण यासारख्या भागात लक्षणीय प्रगती झाली आहे. औद्योगिक प्रदूषण, सार्वजनिक जागरूकता कार्यक्रम, इलेक्ट्रिक व्हेईकल चार्जिंग स्टेशन, मोटार नसलेले परिवहन नेटवर्क, स्मार्ट ट्रॅफिक मॅनेजमेंट, स्वयंचलित रस्ता साफसफाई आणि धूळ नियंत्रण प्रयत्नांवर कठोर नियंत्रणामुळे शहराची प्रकृती सुधारली आहे. तथापि, चंदीगडला टॉप -3 किंवा टॉप -5 पर्यंत प्रवेश करता आला नाही. यासाठी मुख्य कारण? पार्टिक्युलेट मॅटर (पीएम 10) पातळी, जे 40%कमी करण्याचे लक्ष्य होते, वाढले आहे. 2019 मध्ये पीएम 10 ची पातळी प्रति क्यूबिक मीटर 117 मायक्रोग्राम होती, जी 2025 मध्ये 121 मायक्रोग्रामपर्यंत वाढली.
निधी खर्च आणि प्रदूषण डेटा
चंदीगडमधील प्रदूषण कमी करण्यासाठी भारी निधीचे वाटप करण्यात आले, परंतु निकालांची अपेक्षा नव्हती. 8.28 कोटी 2019-20 मध्ये रिलीझ करण्यात आले, त्यापैकी 1.45 कोटी खर्च करण्यात आला आणि पीएम 10 पातळी 92 होते. 2020-21 मध्ये 5 कोटींपैकी 5.64 कोटी खर्च करण्यात आले, परंतु पातळी 40.61 कोटींपैकी 90 डॉलरवर राहिली, आणि 20.87 कोटींमध्ये 20.87 कोटी वाढली. 2024-25 मध्ये 7.92 कोटींपैकी कोटी, परंतु पीएम 10 ची पातळी 121 पर्यंत पोहोचली. म्हणजेच खर्च वाढला, परंतु प्रदूषणही वाढले.
टॉप -3 वर येण्याचे आव्हान
फॉरेस्ट अँड एन्व्हायर्नमेंट डायरेक्टरचे मुख्य संरक्षक, चंदीगड, सौरभ कुमार म्हणाले, “चंदीगडसाठी ही एक मोठी उपलब्धी आहे, परंतु आता अधिक मेहनत आवश्यक आहे. आमचे ध्येय एकत्रितपणे प्रदूषण कमी करणे आहे. ज्या ठिकाणी त्यामध्ये घट झाली आहे त्या भागात चंदीगड टॉप -3 कडे लक्ष देईल.” बरेच नवीन प्रकल्प सुरू झाले आहेत आणि काही पुढील काही आठवड्यांत सुरू होतील.
प्रदूषण का थांबत नाही?
चंदीगड हे एक भूमी-बंद असलेले शहर आहे, म्हणून आसपासच्या भागातील क्रियाकलाप आणि वाहनांच्या हालचालीमुळे हवेच्या गुणवत्तेवर परिणाम होतो. प्रदूषण वाढवण्याचे खरे कारण काय आहे हे अद्याप कोणताही वैज्ञानिक अभ्यास केला गेला नाही. शहरात दररोज सरासरी 130-150 वाहने नोंदणीकृत आहेत, जी इतर शहरांपेक्षा जास्त आहेत. वाहतुकीची कोंडी रोखण्यासाठी, स्मार्ट ट्रॅफिक सिस्टम, गवत कव्हरेज, अधिक झाडे आणि प्रदूषण यावर कडकपणा आवश्यक आहे -वाहतुकीची कोंडी रोखण्यासाठी गाड्या.
प्रदूषण कमी करण्याचा प्रयत्न
प्रदूषणाची कारणे जाणून घेण्यासाठी आयआयटी कडून एक अभ्यास केला जात आहे, जो यावर्षी पूर्ण होईल. यानंतर, प्रदूषण क्षेत्र शहाणे कमी करण्याचे काम केले जाईल. यावर्षी इलेक्ट्रिक वाहने सामायिक करण्याचे उद्दीष्ट 18%आहे, जे सध्या 15%आहे. प्रदूषणाची कारणे वैज्ञानिक मार्गाने समजून घेणे आणि त्या कमी करण्यासाठी ठोस पावले उचलणे हे प्रशासनाचे लक्ष आहे.