नवी दिल्ली:-वेदांताचा मुख्य सामाजिक प्रभाव उपक्रम नंद घर हा एक देशव्यापी कार्यक्रम आहे, जो अंगणवाडिसचे आधुनिकीकरण करीत आहे आणि त्यांना समुदाय विकासाच्या सजीव केंद्रांमध्ये बदलत आहे. हा कार्यक्रम संपूर्ण विकास सुनिश्चित करण्यासाठी पोषण, लवकर बाल शिक्षण, आरोग्य सेवा आणि महिला सक्षमीकरण यासारख्या समाकलित सेवा प्रदान करते.

महिला आणि बाल विकास विभागाच्या सहकार्याने, नंद घर यांनी पोषण महिन्याच्या 2025 च्या स्मरणार्थ मासिक मोहीम सुरू केली आहे, जी 15 राज्यांमधील 3.5 लाखाहून अधिक कुटुंबांपर्यंत पोहोचतील. “पोषण ते प्रगती” या विषयावर आधारित ही मोहीम जागरूकता वाढविण्यास, निरोगी सवयींना प्रोत्साहित करण्यास आणि साध्या आणि सतत पौष्टिक समाधानाचा अवलंब करण्यास प्रवृत्त करेल, जे ग्रामीण भारतात कुपोषणाशी लढायला मदत करेल.

नंद घराची पोषण धोरण तीन मुख्य खांबावर आधारित आहे:

• थेट पोषण सहाय्य – हे सुनिश्चित करते की ग्रामीण भारतातील मुलांना तटबंदी पूरक आणि पोषण बार आणि प्रथिने शेक सारख्या नवकल्पनांद्वारे जीवनाची निरोगी सुरुवात होईल. तसेच, हा उपक्रम कुटुंबांना सरकारी पोषण योजनांमध्ये प्रवेश सुनिश्चित करते.
• समुदाय जागरूकता – स्थानिक स्त्रोत आणि देशी सामग्रीचा वापर करून साध्या, सतत पौष्टिक पद्धती शिकण्यासाठी आणि अवलंब करण्यासाठी कुटुंबांचे प्रशिक्षण, सल्लामसलत आणि वाढीच्या देखरेखीद्वारे हे पालकांना मजबूत करते.
• तंत्रज्ञान एकत्रीकरण आणि भागीदारी – हे आधुनिक उपकरणे आणि विश्वासार्ह संस्थांसह समुदायांना जोडते, मुलांच्या प्रगतीचा मागोवा ठेवून, वेळेवर मदत प्रदान करते आणि नवीन अन्न समाधानाचा अवलंब करून दररोज आहार बदलतो.
  नंदा घराशी संलग्न मुलाला तटबंदीचे पोषण, संरचित प्राथमिक शिक्षण आणि पद्धतशीर आरोग्य देखरेख प्राप्त होते. या समाकलित सहकार्याने, मुलांचे आरोग्य, एकाग्रता आणि शालेय तयारी अधिक चांगली आहे, जी त्यांच्या सर्व -विकासासाठी मजबूत पाया प्रदान करते.

यावर्षी 12 सप्टेंबरपासून, नंद घर देशभरातील पोषण जागरूकता आणि वर्तनाच्या चैतन्यशील केंद्रांमध्ये रुपांतर करेल. या मोहिमेअंतर्गत रेसिपी प्रात्यक्षिके आयोजित केली जातील, ज्यात कुटुंबांना स्थानिक पातळीवर उपलब्ध, कमी खर्च आणि पोषकद्रव्ये समृद्ध पोषक घटकांच्या वापरासाठी प्रोत्साहित केले जाईल. यासह, पालकांचे प्रशिक्षण सत्र देखील असतील, ज्यामध्ये आहारातील पद्धती, मातृ आरोग्य आणि मुलांच्या वाढीकडे लक्ष दिले जाईल. याव्यतिरिक्त, विशेष कार्यक्रम “पोषण, बीएचआय बीएचआय” मोहिमेअंतर्गत आयोजित केले जातील, जे हे दर्शविते की संतुलित आहार आणि मुलांच्या चांगल्या शिक्षणाच्या परिणामामध्ये एक सखोल संबंध आहे.

याव्यतिरिक्त, कुपोषणासह लढा बळकट करण्यासाठी आणि मुलांच्या निरोगी वाढीची खात्री करण्यासाठी अनेक राज्यांमधील ग्रामीण मुलांना तटबंदी पोषण पूरक आहार वितरित केले जाईल. मोहीम अधिक प्रभावी करण्यासाठी, स्थानिक बोली तज्ञांकडून रस्ते नाटक, वेबिनार आणि डिजिटल मोहिमांचे आयोजन करेल.

या मोहिमेवर भाष्य करताना नंद घरचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी श्री. शशी अरोरा म्हणाले, “पौष्टिक महिन्यात भारताच्या प्रगतीसाठी पोषण किती महत्त्वाचे आहे याची आठवण करून देते. नंद घरातील आमचा संकल्प असा आहे की प्रत्येक ग्रामीण मूल आणि आई योग्य पोषण आणि ज्ञानापर्यंत पोहोचू शकतात जेणेकरून ते निरोगी भविष्य घडवू शकतील. आम्ही १ 15 राज्यांत समुदायाच्या सहभागासह कृतीत जागरूकता बदलत आहोत.”

हा उपक्रम अशा वेळी आला आहे जेव्हा भारत कुपोषणाच्या आव्हानाशी झगडत आहे. नॅशनल फॅमिली हेल्थ सर्व्हे (एनएफएचएस -5) नुसार, 6 वर्षाखालील 37.5% मुले अविकसित आहेत आणि पुनरुत्पादक वयोगटातील 50% स्त्रिया अशक्तपणामुळे ग्रस्त आहेत. पोषण महिन्यात सामूहिक प्रयत्न आयोजित करण्याची एक महत्वाची संधी आहे जेणेकरून हा डेटा बदलता येईल आणि भारत सरकार निरोगी, मजबूत पिढ्यांच्या दृष्टीकोनातून जाणवू शकेल.

नंद होम न्यूट्रिशन मॉडेल आधीपासूनच घन आणि मोजण्यायोग्य प्रभाव दर्शवित आहे. पौष्टिक महिन्यात २०२24 च्या दरम्यान, सहा राज्यांमध्ये एक लाखाहून अधिक बाजरी शेक देण्यात आली, ज्यामुळे मुलांना पौष्टिक अन्नाचा फायदा झाला. या वर्षाच्या सुरूवातीस, राजस्थानमध्ये सुरू झालेल्या बालवर्धन या प्रकल्पात महत्वाकांक्षी जिल्ह्यांमधील लक्ष्यित आरोग्य आणि पोषण हस्तक्षेपांद्वारे, 000०,००० हून अधिक मुलांना आणि मातांचा फायदा होत आहे. या नवकल्पनांनी मुलांच्या वाढीमध्ये, उर्जा पातळी आणि शाळेत उपस्थितीतही सुधारणा दर्शविली आहे. याव्यतिरिक्त, समुदाय -आधारित पीडी कुशन सत्रे स्थानिक पातळीवर उपलब्ध असलेल्या मातांना शिकवत आहेत आणि पौष्टिक अन्न व्यावहारिक कौशल्ये बनवित आहेत आणि दीर्घकालीन परिणामांसाठी सहयोगी नेटवर्क मजबूत करतात.

यावर्षी, नंद घर पोषण महिन्यात 2025 मध्ये आपला सहभाग वाढत आहे, ज्याचा हेतू सिद्ध पौष्टिक उपायांचा विस्तार करणे, समुदाय-आधारित पद्धती सक्षम बनविणे आणि स्थानिक आणि देशी पदार्थांना प्रोत्साहन देणे आहे, जेणेकरून प्रत्येक मूल संतुलित आणि पौष्टिक आहारापर्यंत पोहोचू शकेल.

पोस्ट दृश्ये: 50