या जीवनशैलीची सवय आपल्या मधुमेहाचा धोका वाढवू शकते
Marathi September 15, 2025 12:26 AM

  • आसीन जीवनशैली हा एक योगदान देणारा घटक आहे जो मधुमेह होण्याचा धोका वाढवू शकतो.
  • क्रियाकलापांचा अभाव इंसुलिन प्रतिरोध आणि वजन वाढण्याचा धोका वाढतो, ज्यामुळे मधुमेहाचा धोका वाढतो.
  • संतुलित आहार, सामर्थ्य प्रशिक्षण आणि निरोगी वजन राखल्यास आपला धोका कमी होण्यास मदत होते.

आपणास माहित आहे काय की तीनपैकी एकापेक्षा जास्त अमेरिकन प्रौढ व्यक्ती प्रीडिएबेट्ससह जगत आहेत – आणि बर्‍याच जणांना हे माहित नाही? ही स्थिती, जेथे रक्तातील साखरेची पातळी सामान्यपेक्षा जास्त असते, शांतपणे टाइप 2 मधुमेहासाठी स्टेज सेट करू शकते. वय, वजन आणि कौटुंबिक इतिहास हे सुप्रसिद्ध जोखीम घटक आहेत, तज्ञ दुसर्‍या मोठ्या गुन्हेगारावर स्पॉटलाइट चमकत आहेत: खूप जास्त बसणे आणि पुरेसे हालचाल नाही.

खरं तर, आठवड्यातून 3 दिवसांपेक्षा कमी शारीरिकदृष्ट्या सक्रिय राहिल्यामुळे मधुमेहाचा धोका वाढू शकतो. का? आपल्या शरीराला इंसुलिनची संवेदनशीलता सुधारण्यासाठी आपल्या शरीरास क्रियाकलाप, अगदी साध्या चाला आवश्यक आहे. हे खाल्ल्यानंतर रक्तातील साखर संतुलित ठेवण्यास मदत करते आणि निरोगी वजनाचे समर्थन करते. जेव्हा नियमित हालचालींच्या ऐवजी आसीन जीवनशैलीचा अभ्यास केला जातो, तेव्हा आपल्या आरोग्यावर कहर होऊ शकतो. लोरेना ड्रॅगो एमएस, आरडीएन, सीडीएन, सीडीसीईशेअर्स, “आसीन असल्याने आपल्या शरीरास रक्तातील साखर व्यवस्थापित करणे कठीण होते आणि बर्‍याचदा उच्च रक्तदाब, उच्च कोलेस्ट्रॉल आणि वजन वाढणे यासारख्या इतर आरोग्यासह येते. टाइप 2 मधुमेहाचा धोका कमी करण्यासाठी नियमित शारीरिक क्रियाकलाप सर्वात शक्तिशाली साधनांपैकी एक आहे.”

मधुमेह तज्ञांनी मधुमेह होण्याचा धोका कमी करण्यासाठी शारीरिक क्रियाकलाप वाढविण्याची शिफारस का केली हे शोधण्यासाठी वाचा.

आसीन असल्याने मधुमेहाचा धोका वाढू शकतो

इंसुलिन प्रतिकार वाढवते

गतिहीन जीवनशैली इन्सुलिन प्रतिरोधनाचा विकास वाढवते, अशी स्थिती ज्यामुळे शरीरास इंसुलिन योग्यरित्या वापरणे अधिक आव्हानात्मक होते (रक्तातून ग्लूकोज बाहेर काढण्यात आणि वापरासाठी पेशींमध्ये गुंतलेला संप्रेरक). राहेल पेसा-पोलॅक, एमडी, चेहराशेअर्स, “कमी क्रियाकलापांचा परिणाम कमी ग्लूकोजच्या प्रमाणात होतो. कालांतराने, शरीर इंसुलिनला कमी संवेदनशील बनते, स्वादुपिंडांना अधिक मधुमेहावरील रामबाण उपाय तयार करण्यास भाग पाडते. अखेरीस, यामुळे इन्सुलिनचा प्रतिकार होऊ शकतो.” हा नमुना, दीर्घकालीन, टाइप 2 मधुमेहाच्या विकासास हातभार लावू शकतो.

खाल्ल्यानंतर रक्तातील साखरेची वाढ होते

आपण खाल्ल्यानंतर, आपण खाल्लेल्या अन्नाला प्रतिसाद म्हणून रक्तातील साखर वाढते – ती सामान्य आहे. समस्या अशी आहे की जर आपण खाल्ल्यानंतर आसीन असाल तर रक्तातील साखरेची वाढ जास्त असू शकते. आपल्या ग्लूकोजच्या पातळीवर परत येण्यास अधिक वेळ लागू शकतो. एलिव्हेटेड रक्तातील साखरेची पातळी, दीर्घकालीन, आपल्या शरीरावर ग्लूकोजवर प्रक्रिया कशी करते यावर परिणाम होऊ शकतो आणि कालांतराने, हृदयरोग, डोळ्याचे नुकसान, दृष्टी कमी होणे आणि अगदी मज्जातंतूंच्या नुकसानीसारख्या इतर तीव्र परिस्थिती उद्भवू शकते. चांगली बातमी-अगदी लहान 2 मिनिटांची चाल देखील, किंवा जेवणानंतर बसून उभे राहणे-जेवणानंतर आपल्या रक्तातील साखरेला मदत करू शकते.

वजन वाढू शकते आणि शरीराची रचना बदलू शकते

कालांतराने शरीराच्या आवश्यकतेपेक्षा जास्त कॅलरी (उर्फ, ऊर्जा) सेवन केल्याने वजन वाढू शकते – वळणात, शरीराच्या चरबीचे प्रमाण जास्त होते, विशेषत: मिडसेक्शनच्या आसपास. डॉ. पेसाह-पोलॅक शेअर्स, “जर थोड्या काळासाठी गतिहीन असेल तर शरीरात अतिरिक्त चरबीचे जास्तीत जास्त साठा, विशेषत: पोट आणि यकृताच्या सभोवताल, ज्यामुळे चयापचय समस्येचा धोका (रक्तदाब आणि उच्च कोलेस्ट्रॉल सारख्या) तसेच मधुमेहाचा धोका आहे.” उर्वरित आसीन आपल्या शरीराच्या गरजेपेक्षा जास्त अन्न घेतल्यास, आपल्या शरीराच्या रचनेच्या बदलांसाठी आपण मधुमेहाचा धोका देखील वाढवू शकतो.

रक्तातील लिपिडची पातळी वाढवू शकते

मधुमेह (किंवा प्रीडियाबेट्स) असल्याने हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी परिस्थितीचा धोका देखील वाढतो. त्याच वेळी, संशोधनात असे दिसून येते की गतिहीन वर्तनाचे दीर्घकाळापर्यंत हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगाचा धोका वाढतो – एक परिपूर्ण वादळ, जर आपण इच्छित असाल तर. ड्रॅगो नमूद करतात की हे कनेक्शन महत्वाचे आहे, कारण “दीर्घकाळ बसून शरीरात चरबी आणि रक्तातील ग्लुकोजवर प्रक्रिया कशी होते-जरी आपण अद्याप व्यायाम केला तरीही. यामुळे आपल्या शरीरात इन्सुलिन कमी कार्यक्षमतेने, ट्रायग्लिसेराइड्सची उच्च पातळी, आणि कमी-घनता लिपोप्रोटीन एलडीएल, खूप कमी-घनता लिपोप्रोटीन आणि कोलेस्टेरॉल वापरते.”

The good news is that research shows participating in short bouts of physical activity every 30 minutes can negate these effects—even showing improvements in blood glucose and insulin levels.

आपल्या मधुमेहाचा धोका कमी करण्यासाठीची रणनीती

आपल्याला रात्रभर आपली जीवनशैली दुरुस्त करण्याची गरज नाही. छोट्या छोट्या, दररोजच्या बदलांवर लक्ष केंद्रित करा, कालांतराने आपण ते करू शकता याचा मोठा परिणाम होऊ शकतो. आज आपल्या जीवनशैलीमध्ये या चार तज्ञ-शिफारस केलेल्या रणनीती जोडण्याचा विचार करा.

  1. अधिक हलवा. लहान प्रारंभ करा आणि आपल्या दैनंदिन जीवनात हळूहळू हालचाल वाढवा. आपण एखाद्या डेस्कच्या मागे अडकल्यास, दर 30 मिनिटांनी उभे राहून चालण्याचे लक्ष्य बनवा. ड्रॅगो शेअर्स, “संशोधनात असे दिसून येते की मधुमेहासाठी उच्च जोखीम असलेल्या लोकांना दिवसातून फक्त 30 मिनिटे, आठवड्यातून पाच दिवस चालून, त्यांचे वजन सुमारे 5 ते 7% कमी होते, टाइप 2 मधुमेह 58% पर्यंत वाढण्याचा धोका कमी होतो.” (हे चरबी आणि कॅलरीमध्ये कमी आहार घेण्याव्यतिरिक्त होते).
  2. सामर्थ्य प्रशिक्षण जोडा. प्रतिकार प्रशिक्षणाच्या आठवड्यातून दोन दिवसांवर लक्ष केंद्रित करा – यामुळे मधुमेह होण्याचा धोका कमी करण्यावर याचा मोठा परिणाम होऊ शकतो. आणि नाही, आपल्याला व्यायामशाळेत साइन अप करण्याची आवश्यकता नाही – आपल्या स्वत: च्या शरीराचे वजन वापरुनही उपलब्ध असलेले काही उत्कृष्ट पर्याय ऑनलाइन तपासा. सामर्थ्य प्रशिक्षण पातळ स्नायू तयार करण्यास मदत करते, ज्यामुळे शरीरातील चरबी कमी करताना ग्लाइसेमिक नियंत्रण आणि रक्तातील लिपिड सुधारण्यास मदत होते-मधुमेहाच्या जोखमीच्या घटनेसाठी एक विजय.
  3. निरोगी वजन ठेवा. जास्त वजन असल्याने मधुमेहाचा धोका वाढतो, म्हणूनच डॉ. पेसाह-पोलॅक भाग-नियंत्रित, कमी-कॅलरी आहार आणि नियमित व्यायामाद्वारे शरीराचे वजन 5 ते 7% कमी करण्याचे ध्येय सूचित करते. पेसाह-पोलॅक जोडते, “जास्तीत जास्त पोटातील चरबी कमी करण्याचा प्रयत्न करा, ज्यामुळे इन्सुलिन प्रतिकार होऊ शकतो. नोंदणीकृत आहारतज्ञांशी भेटणे हा स्वत: ला चांगल्या मार्गावर येण्यास मदत करण्याचा एक चांगला मार्ग आहे,” पेसाह-पोलॅक जोडते.
  4. एक निरोगी, संतुलित आहार घ्या. मधुमेहाची सुरुवात रोखण्यात आहार महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतो. दुबळे प्रथिने, संपूर्ण धान्य आणि फळे आणि भाज्या समृद्ध विविध-भरलेल्या आहारावर लक्ष केंद्रित करणे योग्य दिशेने एक उत्तम पायरी आहे. सुज्ञपणे जोडा अन्नाची निवड सुज्ञपणे (दही आणि बेरी सारख्या कार्बोहायड्रेटसह जोडलेले प्रथिने विचार करा) अधिक रक्तातील साखरेच्या संतुलनास प्रोत्साहित करण्यासाठी.

प्रयत्न करण्यासाठी प्रीडियाबेटेस जेवण योजना

आहारतज्ञांद्वारे तयार केलेल्या प्रीडिबायटीससाठी 7-दिवसांचे जेवण योजना

आमचा तज्ञ घ्या

आसीन जीवनशैली हा एक योगदान देणारा घटक आहे जो मधुमेह होण्याचा धोका वाढवू शकतो. अनुवांशिक आणि वय यासारखे घटक आपल्या नियंत्रणाबाहेरचे असले तरी, तज्ञ यावर जोर देतात की सक्रिय असणे (संतुलित आहार व्यतिरिक्त आणि निरोगी वजन राखणे) आपला धोका कमी करण्यास मदत करू शकते.

डॉ. पेसाह-पोलॅक शेअर्स जे अधिक हलविण्याच्या जागरूक प्रयत्नांनुसार, बरेच आरोग्य फायदे दिसू शकतात ज्यात “रक्तातील ग्लुकोजची पातळी कमी करणे, इंसुलिनची शरीराची संवेदनशीलता, निरोगी शरीराचे वजन देखभाल करणे आणि प्रीडियबीटिसपासून टाइप 2 मधुमेहाच्या विकासास प्रतिबंध करणे यासह बरेच आरोग्य फायदे दिसून येतात.” दर आठवड्याला 150 मिनिटांची शिफारस केली जाते, तर प्रत्येक बिट मोजली जाते. जर ती संख्या आत्ताच फारच दूरची दिसत असेल तर, दिवसाच्या 10 मिनिटांसह प्रारंभ करा आणि हळूहळू आपल्या दिवसात 30 मिनिटांपर्यंत, आठवड्यातून पाच दिवस काम करा.

© Copyright @2025 LIDEA. All Rights Reserved.