राजधानी दिल्ली आणि एनसीआर पुन्हा एकदा विषारी हवेच्या विळख्यात सापडले आहेत. एअर क्वालिटी इंडेक्स (AQI) सतत “गंभीर” श्रेणीत पोहोचला आहे, ज्याचा लोकांच्या आरोग्यावर विपरित परिणाम होत आहे. या प्रदूषित हवेचा सर्वाधिक परिणाम वृद्ध, लहान मुले आणि श्वसनाचे आजार असलेल्या रुग्णांवर होत असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. विशेषत: ज्येष्ठ नागरिकांनी या ऋतूत अधिक काळजी घेणे आवश्यक आहे.

वृद्धांना प्रदूषणाचा जास्त फटका का?
डॉक्टरांच्या मते, वाढत्या वयानुसार फुफ्फुसाची क्षमता कमी होते. याशिवाय बहुतेक वृद्धांना आधीच हृदय, फुफ्फुस किंवा रक्तदाबाच्या समस्या आहेत. प्रदूषित हवेमध्ये असलेले PM 2.5 आणि PM 10 सारखे कण फुफ्फुसात खोलवर पोहोचतात आणि ऑक्सिजनचा प्रवाह कमी करतात, ज्यामुळे श्वास लागणे, थकवा, खोकला आणि छातीत घट्टपणा यासारख्या समस्या वाढतात.

AIIMS दिल्लीचे वरिष्ठ चिकित्सक डॉ. राजेश चोप्रा सांगतात, “या ऋतूत हवेतील प्रदूषकांचा थेट परिणाम हृदय आणि फुफ्फुसांच्या कार्यावर होतो. वृद्धांनी सकाळ-संध्याकाळ बाहेर जाणे टाळावे आणि घरात हवेची गुणवत्ता चांगली ठेवण्याचा प्रयत्न करावा.”

वृद्धांच्या सुरक्षिततेसाठी 7 महत्वाच्या टिप्स

1. घरातच रहा:
प्रदूषणाची पातळी जास्त असताना सकाळी आणि संध्याकाळी घराबाहेर पडणे टाळा. आवश्यक असल्यास मास्क (N95 किंवा N99) घाला.

2. एअर प्युरिफायर वापरा:
खोलीत एअर प्युरिफायर बसवून पीएम २.५ सारखे सूक्ष्म कण कमी करता येतात. जर प्युरिफायर नसेल तर खिडक्यांवर ओले कपडे घालणे हा देखील एक प्रभावी उपाय आहे.

3. हायड्रेशन राखणे:
दिवसभर पुरेसे पाणी प्या. हे शरीरातील प्रदूषक काढून टाकण्यास मदत करते.

4. पौष्टिक आहार घ्या:
तुमच्या आहारात व्हिटॅमिन सी, ओमेगा-३ फॅटी ॲसिड आणि अँटिऑक्सिडंट्स असलेले पदार्थ समाविष्ट करा – जसे आवळा, आले, हळद, पालक आणि अक्रोड. हे फुफ्फुसांचे संरक्षण करतात.

5. श्वसनाचे रुग्ण वेळेवर औषधे घेतात:
जर एखाद्या वृद्ध व्यक्तीला दमा, ब्राँकायटिस किंवा सीओपीडी सारख्या समस्या असतील तर डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार इनहेलर किंवा नेब्युलायझरचा नियमित वापर करा.

6. घरामध्ये हिरवी झाडे लावा:
कोरफड, स्पायडर प्लांट, स्नेक प्लांट यासारख्या वनस्पती हवेची गुणवत्ता सुधारण्यास मदत करतात.

7. नियमित तपासणी करा:
या ऋतूमध्ये रक्तदाब, ऑक्सिजनची पातळी आणि नाडीचे निरीक्षण करणे आवश्यक आहे. श्वास लागणे किंवा सतत खोकला यासारखी असामान्य लक्षणे दिसल्यास ताबडतोब आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा.

तज्ञांचे मत
पल्मोनोलॉजिस्ट म्हणतात, “सध्या दिल्ली-एनसीआरमध्ये वायू प्रदूषण गंभीर पातळीवर आहे. वृद्धांनी अनावश्यकपणे घराबाहेर पडू नये आणि घरात ताजी हवा टिकवून ठेवण्यासाठी झाडे लावणे आणि नियमित वेंटिलेशन आवश्यक आहे.”

हे देखील वाचा:

आता अस्पष्ट व्हिडीओदेखील एचडी गुणवत्तेत दिसणार! YouTube ने AI 'सुपर रिझोल्युशन' फीचर आणले आहे